Ανάψτε τον φούρνο και ετοιμάστε αυτό το εμβληματικό φουρνιστό από το χωριό της Μεσσαριάς στην Κρήτη, έναν λαχταριστό μουσακά χωρίς κιμά αλλά απίθανη γεύση.
Αν βγάλεις από τον μουσακά τον κιμά και τη μπεσαμέλ, μένει ένα λαδερό πρώτης τάξεως που εκτός από τα λαχανικά νοστιμίζει και με ένα φρέσκο κρητικό τυρί: γαλομυζήθρα ή ξινομυζήθρα. Αν θέλουμε μια πιο ελαφριά εκδοχή, ψήνουμε τις φέτες λαχανικών στον φούρνο, αλειμμένες με λίγο ελαιόλαδο, αντί να τις τηγανίσουμε.
- 1 κιλό ώριμες, σφιχτόσαρκες ντομάτες, τριμμένες
- 7 σκελίδες σκόρδο, σε λεπτές φέτες
- 1 φύλλο δάφνης
- 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη
- 100 ml ελαιόλαδο
- αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 7 μέτριες μελιτζάνες φλάσκες
- 7 μέτριες πατάτες, καθαρισμένες
- 7 χοντρά κολοκύθια
- τα φύλλα από 1 μάτσο μαϊντανό, ψιλοκομμένα
- 500 γρ. γαλομυζήθρα ή ξινομυζήθρα
- αρκετό ελαιόλαδο, για το τηγάνισμα
- αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- Για τον μεσσαρίτικο, ένας μουσακάς χωρίς κρέας, ξεκινάμε με τη σάλτσα ντομάτας.
- Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά και, πριν κάψει, ρίχνουμε τα σκόρδα. Τα σοτάρουμε για 1/2 λεπτό, μέχρι απλώς να αρωματίσουν το λάδι.
- Προσθέτουμε αμέσως τις ντομάτες, τη δάφνη, τη ζάχαρη και αλατοπίπερο και ζεσταίνουμε τη σάλτσα μέχρι να κοχλάσει.
- Χαμηλώνουμε τη φωτιά και τη σιγοβράζουμε για περίπου 25 λεπτά, μέχρι να δέσει. Αποσύρουμε από τη φωτιά.
- Κόβουμε τις μελιτζάνες, τις πατάτες και τα κολοκύθια σε φέτες πάχους 0,5 εκ., τις αλατίζουμε και τις απλώνουμε σε καθαρές πετσέτες για 30 λεπτά.
- Σε ένα βαθύ τηγάνι ζεσταίνουμε 2-3 εκ. ελαιόλαδο σε μέτρια προς δυνατή φωτιά και τηγανίζουμε τις φέτες σε δόσεις, μέχρι να ροδίσουν ωραία και από τις δύο πλευρές. Τις στραγγίζουμε καλά σε χαρτί κουζίνας.
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C.
- Λαδώνουμε το μεγάλο ταψί του φούρνου και στρώνουμε φέτες πατάτας.
- Σκορπίζουμε λίγο μαϊντανό, συνεχίζουμε με φέτες κολοκυθιού, σκορπίζουμε πάλι μαϊντανό και τέλος απλώνουμε μία στρώση φέτες μελιτζάνας που πασπαλίζουμε με μαϊντανό. Έπαναλαμβάνουμε τη διαδικασία με εναλλάξ στρώσεις, τελειώνοντας με μελιτζάνες.
- Περιχύνουμε με τη σάλτσα ντομάτας.
- Ανακατεύουμε τη γαλομυζήθρα (ή την ξινομυζήθρα) για να μαλακώσει και με κουτάλι την απλώνουμε πάνω στη σάλτσα. Ρίχνουμε φρεσκοτριμμένο πιπέρι και φουρνίζουμε.
- Ψήνουμε το μεσσαρίτικο για περίπου 30 λεπτά ή μέχρι να μελώσουν τα υλικά και το τυρί να σχηματίσει μια ρόδινη κρούστα.
- Το σερβίρουμε χλιαρό.
Η συνταγή πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Γαστρονόμος, τεύχος 223.