Ήταν κάποια στιγμή, εκεί γύρω στο 2004, που περιδιαβαίνοντας την έκθεση βιβλίου στη Διονύσου Αρεοπαγίτου, σταμάτησα εμπρός σε έναν από τους εκδοτικούς οίκους που πληρούσαν τα δικά μου τουλάχιστον ποιοτικά κριτήρια και ζήτησα κάτι για τον Μαλαρμέ.
Αυτή ήταν και η πρώτη συνάντησή μου με τον εκδότη του ¨Ιδεογράμματος¨ Χρήστο Δάρρα. Έκτοτε, έμελε να ακολουθήσουν πάμπολλες συναντήσεις, σε ένα υπόγειο τυπογραφείο της Ιπποκράτους, που από την πρώτη στιγμή που μου δόθηκε η χάρη να κατέβω τα σκαλοπάτια του - νομίζω δώδεκα τον αριθμό - αισθάνθηκα ότι κατεβαίνω πειθήνια στο ¨Υπόγειο¨ του Ντοστογιέφσκι.
Ένας χώρος με παμπάλαιες μηχανές ? μονοτυπίες, χυτήρια, επίπεδα πιεστήρια του 19ου αιώνα - με γράμματα από σπάνιες γραμματοσειρές, με τόμους βιβλίων και με ξυλογραφίες και σχεδιάσματα γνωστών ζωγράφων οι οποίοι έχουν αφήσει παντού τα ίχνη τους σε τούτη την υπόγεια σύναξη της τέχνης.
Εκεί, κάπου ανάμεσα σε συζητήσεις, φωνές και πειράγματα, άκουσα για τη φιλία του με την Άννα τη Σικελιανού και τη θερμή του σχέση με τον Μαλαρμεϊκό Πατριαρχέα.
Εκεί άκουσα πάλι την προσωδιακή του εκφορά στο στάσιμο της Αντιγόνης. Και όλα αυτά, ανάμεσα σε τυπογραφικά αριστουργήματα του Παπαδιαμάντη, του Καβάφη, του Νίτσε, του Γκαίτε και τόσων άλλων ποιητών και φιλοσόφων.
Εκεί, το φετεινό Σεπτέμβρη, κατέβηκε με τον Βιζυηνό του παραμάσχαλα και ο Δήμος ο Αβδελιώδης, που ετούτες τις μέρες δίνει τις παραστάσεις του - ¨Το μόνον της ζωής μου ταξείδιον¨, θέατρο ΑΡΤΙ - που αφιέρωσε στο Χρήστο.
Εκεί όμως έμαθα και το ότι όταν αυτός ο άνθρωπος θέλησε να απευθυνθεί στην πολιτεία, για να συνεισφέρει τους ανεκτίμητους ετούτους θησαυρούς για τη δημιουργία ενός μουσείου τυπογραφίας στη χώρα μας, δεν ενδιαφέρθηκε κανείς.
Κάποια επίσκεψη ενός υποψηφίου - θυμάστε το Σκανδαλίδη; - κάποιες φωτογραφίες με υποσχέσεις, κάποια παινέματα κι έκτοτε σιωπή.
Έ, αυτό τον κόσμο έρχεται να καταστρέψει η νέα εποχή με τα μνημόνιά της, τους αχυρανθρώπους και τα προτεκτοράτα τους.
Θα μου πεις, εδώ χάνεται η χώρα και μεις θα κοιτάξουμε τη μνήμη;
Έρμη Ελλάδα με τους ανθρώπους που σου ?λαχαν !
Νίκος Καραγεώργος
Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ¨Δρόμος της Αριστεράς¨ το 2010. Σήμερα ο Χρήστος πέθανε.
Χωρίς σύνταξη, χωρίς ασφάλιση, χωρίς τις μαγικές μηχανές, αλλά με τις ιδέες, τα περιζήτητα βιβλία και την ανάμνηση μιας ανεκτίμητης ζωής.
Ας είναι καλά εκεί που πάει.
Αθήνα 5.10.2015
