1. Γενικά

Η μελέτη του ΤΣΔΑ συντάχθηκε από το μελετητικό γραφείο «ΕΠΤΑ», που έχει εκπονήσει περί τις 7 ? 8 μελέτες για ΤΣΔΑ δήμων της Αττικής. Η δομή του κειμένου είναι σύμφωνη με τον «Οδηγό Σύνταξης Τοπικού Σχεδίου Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων (Τ.Σ.Δ.)» του ΕΔΣΝΑ. Σημειώνεται ότι το ΠΕΣΔΑ Αττικής, διαφοροποιούμενο από σχετικές διατάξεις του ΕΣΔΑ θέτει ως υποχρέωση των δήμων μόνο τη δημιουργία των Πράσινων Σημείων και όχι των άλλων «αποκεντρωμένων» εγκαταστάσεων, όπως: ΚΔΑΥ, μονάδων κομποστοποίησης, μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων (ΜΕΑ), ενδεχόμενα και ΧΥΤΥ.

H μελέτη αποφεύγει προσεκτικά στην εισαγωγή της αποστροφές υπέρ των ευρωενωσιακών κατευθύνσεων και της εθνικής νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων και γενικότερα και αρκείται στην παρουσίαση του «Νομικού πλαισίου αρμοδιοτήτων των δήμων για τη διαχείριση των αποβλήτων». Αποφεύγει επίσης να επαναλάβει φράσεις «κλισέ», που παραπέμπουν σε ευθεία ιδιωτικοποίηση (π.χ. «επιχειρηματικότητα», «μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων» και σε παραπέρα χαράτσωμα του δημότη («ο ρυπαίνων πληρώνει», «πληρώνω όσο πετάω» κ.ά.), φράσεις που ευδοκιμούν στο νέο ΕΣΔΑ και το ΠΕΣΔΑ Αττικής αλλά και στα περισσότερα ΤΣΔΑ. Από πλευράς όμως ουσίας και το ΤΣΔΑ Ηλιούπολης δεν παύει να κινείται και να υπηρετεί τις πιο πάνω κατευθύνσεις, όπως θα φανεί παρακάτω.

2. Σχετικά με τους ποσοτικούς στόχους  για το έτος 2020

Σημειώνουμε κατ? αρχάς ότι η επίτευξη των ποσοτικών στόχων που τίθενται στο ΕΣΔΑ, τα ΠΕΣΔΑ και τα ΤΣΔΑ με έτος ορόσημο το 2020 είναι ανέφικτη, καθώς προϋποθέτει να έχουν τεθεί σε αποδοτική λειτουργία οι κεντρικές εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ στην Αττική.

Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ , να εντοπιστούν οι κατάλληλοι χώροι στην Αττική (αφού έχουν αποκλείσει τη διαπεριφερειακή συνεργασία), να εγκριθούν οι οικείες ΜΠΕ και να οριστικοποιηθούν οι χωροθετήσεις, να δημοπρατηθεί η κατασκευή των έργων, να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους και να συντελεστεί με επιτυχία ο έλεγχος της αποδοτικής τους λειτουργίας. Και όλα αυτά με τον όρο ότι θα εξασφαλιστούν και θα διατεθούν έγκαιρα και οι απαραίτητοι πόροι. Τίποτα όμως  από όλα αυτά δεν εχει ακόμη στοιχειωδώς προσδιοριστεί με ευθύνη  της Περιφερειακής αρχής στην Αττική και διαδοχικά των Κυβερνήσεων!! Συνεπώς όταν μιλάμε για «έτος ορόσημο το 2020» (αυτό τίθεται από το ΕΣΔΑ και τα ΠΕΣΔΑ) πρέπει να έχουμε υπόψη μας ένα έτος πολύ  μετά το 2022 τουλάχιστον!!!.

Σημειώνουμε, επίσης και όχι μόνο για χάριν της ακρίβειας , ότι ως παραγόμενη ποσότητα αποβλήτων το 2014(και για τα επόμενα χρόνια) αναφέρονται στο ΤΣΔΑ του Δήμου  οι 34.459 τον, από τους οποίους οι 32.172τον οδηγούνται στον ΧΥΤΑ . Σύμφωνα, όμως, με τα επίσημα στοιχεία του ΕΔΣΝΑ (υπ? αρ. 2/15.5.15 απόφαση του ΔΣ) το 2014 μεταφέρθηκαν στον ΧΥΤΑ 27.770 τον σύμμεικτων αποβλήτων και 1.010 τον ως άχρηστα υπολείμματα των «μπλε κάδων», σύνολο 28.780 τον, ποσότητα με βάση την οποία εκκαθαρίστηκε η εισφορά του δήμου προς τον ΕΔΣΝΑ για το 2014, προς 49,10 ?/τον (και όχι 45 ?/τον, όπως στο ΤΣΔΑ αναφέρεται). Πρόκειται για μια διαφορά 3.392 τον(10,5%), ανεπίτρεπτα μεγάλη, που οφείλεται να διευκρινιστεί αλλιώς οι όποιοι ποσοτικοί στόχοι μένουν από την μελέτη είναι μετέωροι.

Με βάση και αυτές τις επισημάνσεις σημειώνουμε τα παρακάτω:

2.1. Η ποσότητα του ρεύματος των σύμμεικτων αποβλήτων ανέρχεται στο 43% των συνολικά παραγομένων ΑΣΑ εκτιμώμενων σε 34.459 τον για το 2020, όσα και το 2014. Πρόκειται για ένα εύλογο ποσοστό. Το φορτίο αυτό θα οδηγείται προς ταφή μέχρι να λειτουργήσουν οι κεντρικές μονάδες σύμμεικτων του ΕΔΣΝΑ, οπότε ένα μέρος τους θα οδηγείται σε αυτές. Εάν στο φορτίο αυτό προσθέσουμε και τα υπολείμματα από την επεξεργασία των χωριστά συλλεγέντων (2.714 τον) το ποσοστό που οδηγείται προς ταφή ανέρχεται στο 50,6%.

2.2.Πλήρως ανορθολογική, σε επίπεδο σχεδιασμού, είναι η διαχείριση των βιοαποβλήτων (υπολείμματα τροφής ή αλλιώς οργανικά κουζίνας, στο εξής οργανικά, και «πράσινα» κήπων, πάρκων και δενδροστοιχιών, αλλιώς «κλαδέματα»), που οφείλεται στην εμμονή της δημοτικής Αρχής να συνεχίσει από μόνος του ο δήμος, σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης, και να επεκτείνει το πρόγραμμα κομποστοποίησης των πρασίνων. Το βάρος δίνεται στη χωριστή συλλογή και αυτόνομη κομποστοποίηση των κλαδεμάτων σε ποσοστό 90% ενώ η χωριστή συλλογή και κομποστοποίηση των οργανικών περιορίζεται στο 25% αντί ενός ποσοστού περί το 50% που θα οδηγείται, μαζί με τα κλαδέματα, στις κεντρικές εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ.

Σημειώνουμε σχετικά:

(α) Τα κλαδιά, κατάλληλα θρυμματισμένα, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την αποτελεσματική, από κοινού κομποστοποίηση με τα οργανικά απόβλητα για δύο λόγους: (ι) Η αδρομερής τους υφή αυξάνει το πορώδες της προς επεξεργασία μάζας διευκολύνοντας τον αερισμό της και τον εν γένει χειρισμό της και (ιι) βελτιώνει την αναλογία άνθρακα προς άζωτο στο τελικό προϊόν, δηλ. την εδαφοβελτιωτική του ικανότητα. Οπότε η διάθεση του τελικού προϊόντος («εδαφοβελτιωτικό» ή «κόμποστ») είναι εξασφαλισμένη και μάλιστα σε κάποια τιμή, οπότε μειώνεται το κόστος επεξεργασίας. Χωρίς τα κλαδέματα η κομποστοποίηση των οργανικών καθίσταται πιο δυσχερής και η ποιότητα του κόμποστ μετριότερη.

Το σωστό, επομένως, είναι να πιεσθεί από τους δήμους η διοίκηση του ΕΔΣΝΑ και της Περιφέρειας να προχωρήσουν χωρίς άλλες καθυστερήσεις στη δημιουργία κεντρικών μονάδων κομποστοποίησης  με κεντρικούς δημόσιους πόρους και μόνιμο προσωπικό με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Κάτι που οι δημοτικές Αρχές των κομμάτων του ευρωμονόδρομου, μαζί και αυτή της Ηλιούπολης, αποφεύγουν να κάνουν.

(β) Μια σημαντική εκτροπήτων οργανικών (π.χ. 50%) από το ρεύμα των σύμμεικτων καθιστά ευχερέστερη, αποτελεσματικότερη και εντέλει οικονομικότερη την επεξεργασία του μέρους των σύμμεικτων, που θα οδηγηθεί σε μηχανική διαλογή / ανακύκλωση, και ασφαλέστερη περιβαλλοντικά την υγειονομική ταφή του υπόλοιπου μέρους, που θα οδηγηθεί σε ΧΥΤΑ (λιγότερες / ηπιότερες εκπομπές βιοαερίου και στραγγισμάτων).

3. Σχετικά με το στόχο της πρόληψης

 Η μελέτη αναφέρει: «Η πλειονότητα των προβλεπόμενων δράσεων αφορούν σε  συντονισμένες  ενέργειες σε  κεντρικό  επίπεδο ? Κατά συνέπεια, οι προτεινόμενες δράσεις πρόληψης για το Δήμο Ηλιούπολης περιορίζονται σε αυτές που δύναται να υλοποιηθούν από το Δήμο ανεξάρτητα από τις κεντρικές δράσεις».

Αυτό είναι γενικά σωστό, αλλά λέει τη μισή αλήθεια.

Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό, σε συνθήκες «ελεύθερης αγοράς»  το κυρίαρχο κριτήριο που διαμορφώνει τους όρους της καπιταλιστικής παραγωγής είναι η επίτευξη με κάθε τρόπο του μέγιστου δυνατού ποσοστού κέρδους για το κεφάλαιο που επενδύεται. Γι αυτό  στις αναπτυγμένες χώρες, και σε αυτές της ΕΕ,  η ανά κάτοικο παραγωγή αποβλήτων, υπό κανονικές συνθήκες καπιταλιστικής ανάπτυξης, συνεχώς αυξάνει σε πείσμα των «φιλόδοξων» στόχων για τη μείωσή τους, που μπαίνουν κάθε φορά, αν και προσχηματικά, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος. Αφού η ιδία η παραγωγή μιας σειράς  προϊόντων  εμπεριέχει τεχνικά  την σχεδιασμένα γρήγορη απαξίωση τους!!.

Έτσι και η δυνατότητα παρέμβασης των δήμων στον τομέα της πρόληψης περιορίζεται πρακτικά στη, μικρής απόδοσης, επαναχρησιμοποίηση καθώς και στην ενημέρωση / ευαισθητοποίηση του κοινού προκειμένου:

(1)             να κάνει καλύτερη χρήση των προϊόντων που αγοράζει πριν θελήσει να απαλλαγεί από αυτά και, δευτερευόντως,

(2)             να προσανατολίζεται, όσο αυτό μπορεί να γίνει, στη χρήση προϊόντων που στο τέλος του κύκλου ζωής τους θα παράγουν τα λιγότερα σε βάρος και επικινδυνότητα απόβλητα. Ζήτημα που εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι φαντάζει ως  πολυτέλεια για τα πιο φτωχά λαϊκά που η ανάγκη ανεύρεσης του μεροκάματου δεν τους αφήνει ούτε χρόνο ούτε σκέψη για αυτό.

Τώρα, σε σχέση με τις συγκεκριμένες δράσεις που προτείνονται στη μελέτη  προβάλλουμε σοβαρές παρατηρήσεις:

3.1. Για τη μείωση των βιοαποβλήτων προτείνεται από την μελέτη  η «υποστήριξη δωρεών τροφίμων μέσω ΜΚΟ, τοπικών εκκλησιών και άλλων υπηρεσιών του Δήμου». Χωρίς να υπεισέλθουμε εδώ στο λαθεμένο πολιτικό υπόβαθρο της υπόψη δράσης (π.χ. εμπλοκή των ΜΚΟ, ανάθεση συμπληρωματικού ρόλου στο δήμο για μια στοιχειώδη ανακούφιση των απόλυτα φτωχοποιημένων δημοτών), σημειώνουμε ότι η δράση αυτή δεν μπορεί να συσχετίζεται με το στόχο της πρόληψης. Σε αντίθετη περίπτωση μάλλον υπονοεί ότι θα διανέμονται από τον Δήμο  μη εμπορεύσιμα τρόφιμα, δηλ. τρόφιμα λίγο πριν αυτά καταλήξουν ως απόβλητα που είναι κυνισμός και πρόκληση για τα φτωχοποιημένα νοικοκυριά στην πόλη .

Επίσης η «επιδιόρθωση» ΑΗΗΕ (απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού - «Μέτρο 6») δεν συνιστά επαναχρησιμοποίηση (πρόληψη), αλλά «προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση» και συναθροίζεται, ως ποσοτικός στόχος, με αυτόν της ανακύκλωσης.

3.2. Στο «Μέτρο: Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης», προκειμένου για το χαρτί, τα υλικά ? απόβλητα συσκευασίας και τα ΑΗΗΕ η μελέτη προβλέπει : «Δημιουργία εκπτωτικής κάρτας για χρήση στα πράσινα σημεία, ώστε οι πολίτες  να λαμβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες  του Δήμου (π.χ. παιδικούς σταθμούς, εκδηλώσεις, κλπ.) ανάλογα με τις ποσότητες ή τον όγκο των απορριμμάτων που επαναχρησιμοποιούν[σ.σ.: εννοεί «που παραδίδουν για επαναχρησιμοποίηση»]. Διαφωνούμε ριζικά σε μια τέτοια αντίληψη, που στην ουσία μεταφέρει ένα μέρος του (δεδομένου) κόστους κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου από εύπορα, κατά τεκμήριο, κοινωνικά στρώματα (αυτά έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν χρήσιμες συσκευές, βιβλία, ρουχισμό κ.ά.) στη λαϊκή οικογένεια, που θα κληθεί εκ των πραγμάτων να καλύψει την απώλεια στα έσοδα του δήμου από τις πιο πάνω «εκπτώσεις».

Στην ουσία πρόκειται κατά την γνώμη μας  για μια πρώτη εφαρμογή, καλά καμουφλαρισμένη, του ευρωενωσιακής έμπνευσης συστήματος «πληρώνω όσο πετάω »,  με τη μορφή «πληρώνομαι για να μη πετάω άχρηστα για μένα υλικά», απαραίτητη προϋπόθεση για να αναγνωριστεί ως δράση πρόληψης, αλλιώς θα επρόκειτο για μια μορφη εκδήλωση αλληλεγγύης. Αυτό αποκαλύπτεται ανοιχτά και με την «Λειτουργία Ανταποδοτικής Κάρτας Δημοτών», καθώς το μέτρο αυτό  συνδυάζεται και με την «έκπτωση στο τέλος καθαριότητας».

4. Για το «Κέντρο Ανακύκλωσης Εκπαίδευσης Διαλογής στην Πηγή - ΚΑΕΔΙΣΠ»

Σε μια εμφανή προσπάθεια να ξεπεραστούν τα εμπόδια, που βάζουν ακόμη και αυτές οι αντιλαϊκές θεσμοθετημένες χρήσεις απέναντι στην ασύδοτη χωροθέτηση των αποκεντρωμένων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων, επιχειρούνται δυο αλλεπάλληλες λαθροχειρίες στην μελέτη του Δήμου : Πρώτα, το κεντρικό Πράσινο Σημείο (Π.Σ.) (δηλ. μια εγκατάσταση υποδοχής, αποθήκευσης, διαλογής, προετοιμασίας για επανάχρηση, επεξεργασίας και μεταφόρτωσης αποβλήτων, μαζί και επικίνδυνων) βαφτίζεται σε ΚΑΕΔΙΣΠ και στη συνέχεια τα ΚΑΕΔΙΣΠ  βαφτίζονται συλλήβδην σε «κοινωφελείς οργανισμούς όπου γίνεται και συλλογή αποβλήτων και όχι τάχα αποθήκευση[!!]», οπότε όπως καταγράφει η μελέτη «δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση» καθώς «οι κοινωφελείς οργανισμοί και τα κτίρια εκπαίδευσης επιτρέπονται σε περιοχές με χρήσεις γης: «γενικής κατοικίας» και «πολεοδομικού κέντρου ? κεντρικής λειτουργίας πόλης ? τοπικού κέντρου συνοικίας».

Συνεπώς το προτεινόμενο ΚΑΕΔΙΣΠ μπορεί να στεγαστεί «είτε εντός υφιστάμενων κτιρίων σε κεντρικό σημείο του Δήμου με επιτρεπόμενες χρήσεις γης είτε σε νέο κτίριο που θα κατασκευαστεί από το Δήμο για τον συγκεκριμένο σκοπό».

Η επιχειρούμενη λαθροχειρία αποκαλύπτεται και δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά στην ίδια τη μελέτη, αφού σε παρακάτω στον πίνακα  («Προτεινόμενοι στόχοι Δήμου Ηλιούπολης έτους 2020»)\ και  στη δράση «Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας Κέντρου Ανακύκλωσης Εκπαίδευσης για τη Διαλογή στην Πηγή (ΚΑΕΔΙΣΠ)» αναφέρεται ξεκάθαρα: «Στο ΚΑΕΔΙΣΠ θα συλλέγονται ενδεικτικά: μικρές ηλεκτρικές συσκευές, απλοί λαμπτήρες & λαμπτήρες φθορισμού, βιβλία, μπαταρίες, κεριά, ρούχα, υφάσματα, παπούτσια, πλαστικά υλικά, ξύλο, μικροέπιπλα ? οικιακός εξοπλισμός [σ.σ.: εδώ περιλαμβάνονται και όλα τα ΑΗΗΕ] ? χαλιά, μεταλλικά αντικείμενα, χαρτί έντυπο, συσκευασίες ανάμικτες, μελάνια εκτυπωτή, CD, κα».

Επίσης, πέραν των κλασσικών υλικών, προβλέπεται η «χωριστή συλλογή [σ.σ.: προφανώς και η διαλογή και η προσωρινή αποθήκευση] ΑΗΗΕ, ΑΦΗΣ [σ.σ.: απόβλητα φορητών ηλεκτρικών στηλών], μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων, βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων)». Έτσι η μικρή χωματερή   εύληπτα  μετονομάζεται  σε μεγάλο Πράσινο σημείο (που κατ? επέκταση  δεν χρειάζεται και ειδική χωροθέτηση) και  που θα μαζεύεται ανέξοδα  για τις ιδιωτικές εταιρείες άχρηστο υλικό για την  εμπορεία του. 

5. Για την οικιακή κομποστοποίηση (οικ.κομπ.)

Η μελέτη παραδέχεται ότι «στην οικιακή κομποστοποίηση, δεν γίνονται δεκτά όλα τα  βιοαπόβλητα, αλλά κατεξοχήν φυτικά υπολείμματα (φρούτα, λαχανικά) καθώς και υπολείμματα κήπου (γκαζόν, φύλλα, μικρά κλαδιά, κλπ.)». Η δυσχέρεια υλοποίησής της και άλλα ζητήματα οδηγούν σε πενιχρά αποτελέσματα. Στη μελέτη προβλέπεται ότι το 2020 θα αξιοποιούνται μέσω της οικ. κομπ. μόλις 244 τον βιοαποβλήτων, το 0,7% επί του συνόλου των αποβλήτων! Παρόλα αυτά σε όλα σχεδόν τα ΤΣΔΑ προβάλλεται ως μια καινοτόμα λύση, με τη βοήθεια και διάφορων ΜΚΟ και άλλων «οικολογικών συλλογικοτήτων».

Να  προσθέτουμε και τις παρακάτω ενστάσεις:

(α) Οι συμμετέχοντες σε ένα πρόγραμμα οικ. κομπ. θα συμμετείχαν, έτσι κι αλλιώς, στο συλλογικό πρόγραμμα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων του δήμου. Το όποιο, επομένως, «κέρδος» εξανεμίζεται.

(β) Εάν οι πόροι (υλικοί και έμψυχο δυναμικό), που απαιτεί ένα πρόγραμμα οικ. κομπ., διατίθονταν για την ενίσχυση του συλλογικού προγράμματος του δήμου, είναι βέβαιο ότι θα είχαν πιο ουσιαστικό αντίκτυπο. Στο κάτω ? κάτω υπάρχουν οι επιχειρήσεις του κλάδου που διαφημίζουν και πουλούν εξοπλισμό οικιακής κομποστοποίησης καθώς και πλήθος ΜΚΟ που την προβάλλουν περίπου ως πανάκεια. Όποιος θέλει ας αγοράσει ο ίδιος το σχετικό εξοπλισμό.

(γ) Σε κάθε περίπτωση η καμπάνια για την οικ. κομπ., που προτάσσει την ατομική συμμετοχή, υποσκάπτει αντικειμενικά την προσπάθεια για τη συλλογική συμμετοχή στο κυρίως πρόγραμμα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων του δήμου.

Για τους παραπάνω λόγους δεν υιοθετούμε την οικιακή κομποστοποίηση ως παρέμβαση που  προσφέρει κάτι το θετικό.

6. Για τη χρηματοδότηση των προβλεπόμενων υποδομών

Η επίτευξη των στόχων του ΤΣΔΑ απαιτούν  σύμφωνα με τη μελέτη υποδομές και εξοπλισμό ύψους (με το ΦΠΑ) 2.672.500 ?, χωρίς να περιλαμβάνεται ο εξοπλισμός που προσδοκάται να παραχωρηθεί από τα διάφορα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Ειδικότερα για την τριετία (2016 ? 18) προβλέπεται η δέσμευση από το ΕΣΠΑ 1.772.000 ? με τη διευκρίνιση ότι ποσό ύψους 630.000 ?, που προέρχεται από «ΕΣΠΑ και ίδιους πόρους» και το επιμερίσαμε κατά το ήμισυ στο ΕΣΠΑ.

Σημειώνουμε, όμως, ότι για τη χρηματοδότηση των ΤΣΔΑ όλων των δήμων της  Αττικής προβλέπονται συνολικά από τα δύο βασικά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-20 (ΥΜΕΠΕΡΑΑ, ΠΕΠ Αττικής) μόνο 13.221.485 ?!!! Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 7,35 ? ανά τόνο παραχθέντων δημοτικών αποβλήτων το 2014 που σημαίνει ότι ο δήμος Ηλιούπολης έχει λαμβάνειν από το ΕΣΠΑ, για τα έργα και τον εξοπλισμό όλης της περιόδου, μόλις 34.459 Χ 7,35 = 253.274 ?, περίπου όσο δύο απορριμματοφόρα!!

Για το σοβαρό αυτό πρόβλημα η δημοτική Αρχή οφείλει να πάρει συγκεκριμένη θέση και να μη το κρύβει κάτω απ? το χαλί!

7. Για το λειτουργικό κόστος του ΤΣΔΑ

Προκειμένου να πείσει η μελέτη (όπως και τα περισσότερα ΤΣΔΑ) ότι η υλοποίηση του προτεινόμενου ΤΣΔΑ θα μειώσει το σημερινό κόστος διαχείρισης των αποβλήτων, καταφεύγει σε καταφανή κακοποίηση των στοιχείων:

7.1. Βαφτίζει «κόστος διάθεσης σε ΧΥΤΑ Φυλής» τις εισφορές των δήμων προς τον ΕΔΣΝΑ, με τις οποίες ο ΕΔΣΝΑ καλύπτει κατά το ήμισυ το σύνολο των λειτουργικών του δαπανών του και κατά το άλλο μισό τα μεγάλα χρηματικά «αντισταθμιστικά» ποσά, που καταβάλλει κύρια στο δήμο Φυλής. Η εισφορά του κάθε δήμου καθορίζεται κατ? αναλογία των αποβλήτων που μεταφέρει στην ΟΕΔΑ Φυλής και το 2014 «εκκαθαρίστηκε» στα 49,1 ?/τον. Αντίθετα, το κόστος διάθεσης στον ΧΥΤΑ ανήλθε σε 5,02 ?/τον, σύμφωνα με αναλυτικά στοιχεία της μελέτης του ΠΕΣΔΑ. Συνεπώς, όσο οι δαπάνες του ΕΔΣΝΑ θα αυξάνονται, θα αυξάνεται ισόποσα και το σύνολο (το άθροισμα) των εισφορών των δήμων στον ΕΔΣΝΑ. Ο ισχυρισμός ότι θα μειωθεί η εισφορά του δ. Ηλιούπολης κατά το ποσό εκτροπής των αποβλήτων του από τις εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ, προϋποθέτει ότι μόνο ο δήμος αυτός θα κάνει ανακύκλωση και κανείς άλλος!!! Αφού, όμως, με το νέο ΠΕΣΔΑ οι δαπάνες του ΕΔΣΝΑ θα αυξηθούν λόγω της εφαρμογής στο μεγαλύτερο μέρος των αποβλήτων προγραμμάτων και τεχνικών σημαντικά δαπανηρότερων της υγειονομικής ταφής, όπως υλοποιείται σήμερα, είναι προφανές ότι και η συνολική εισφορά των δήμων θα ακολουθήσει την αύξηση αυτή σε άλλον λιγότερο, σε άλλον περισσότερο.

Ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη είναι:

(α) Να καταργηθεί η καταβολή χρηματικών αντισταθμιστικών από τον ΕΔΣΝΑ και να αντικατασταθεί από την εκτέλεση πρόσθετων έργων αναβάθμισης, χωροταξικής και περιβαλλοντικής, της ευρύτερης περιοχής και την υλοποίηση παρεμβάσεων κοινωνικού χαρακτήρα, που έχει ανάγκη η λαϊκή οικογένεια.

(β) Να διατεθούν κεντρικοί δημόσιοι πόροι όχι μόνο για την κατασκευή των κεντρικών εγκαταστάσεων (του ΕΔΣΝΑ) και των τοπικών υποδομών και εξοπλισμού αλλά και για τη λειτουργία τους με μόνιμο προσωπικό του ΕΔΣΝΑ και των δήμων αντίστοιχα.

7.2. Παίρνεται ως δεδομένο ότι θα επιβληθεί  το «ειδικό τέλος ταφής». Πρόκειται για ένα ακόμη χαράτσι σε βάρος της λαϊκής οικογένειας, που θεσμοθετήθηκε με το Ν. 4042/2012και τα έσοδά τροφοδοτούν τον κρατικό κορβανά μέσω του «Πράσινου Ταμείου». Αρχίζει από 35 ? (κατά το χρόνο εφαρμογής του) για κάθε τόνο σύμμεικτων αποβλήτων, που απορρίπτεται σε ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ, και αυξάνεται κατά 5 ?/τον για κάθε επόμενο χρόνο «κλειδώνοντας» στα 60 ?/τον.

Μέχρι τώρα, όμως και ύστερα από τρεις αναβολές (δόθηκε και νέα παράταση μέχρι 31.12.16),το χαράτσι αυτό δεν έχει ενεργοποιηθεί. Άλλωστε, στην προκείμενη περίπτωση η ευθύνη για την έλλειψη κάθε δυνατότητας επεξεργασίας των αποβλήτων πριν την ταφή τους δεν ανάγεται σε επίπεδο Τοπικής Διοίκησης αλλά σε κυβερνητικό επίπεδο. Αντί λοιπόν η ΚΕΔΕ και οι δήμαρχοί της να θεωρούν δεδομένο το χαράτσι αυτό, ζητώντας απλά να πηγαίνουν σ? αυτούς τα έσοδά του, οφείλουν να διεκδικήσουν με κάθε μέσο την κατάργησή του.

7.3. Αλλά και βασικά οικονομοτεχνικά στοιχεία της μελέτης δεν αντέχουν σε κριτική.

(α) Όπως καταγράφεται στον πίνακα της σελ. 28 το ανά τόνο κόστος συλλογής - μεταφοράς των αποβλήτων για το έτος ορόσημο 2020 είναι μικρότερο (81 ?/τον? πίνακας σελ. 28) σε σχέση με αυτό του 2014 (88 ?/τον ? πίν.24), που το σύνολο σχεδόν των αποβλήτων (29.000 τον ? πίν.2) συλλέγονταν σε ένα ρεύμα ως σύμμεικτα. Όμως, το 2020 το ρεύμα των σύμμεικτων περιορίζεται σε 14.715 τον, καθώς προστίθενται και λειτουργούν σε πλήρη κλίμακα 4 νέα προγράμματα χωριστής συλλογής, που αυξάνουν το ποσοστό χωριστής συλλογής από 15,8% το 2014 σε 49% το 2020 (πίν. 5) και απαιτούν, επομένως, πρόσθετες δαπάνες. Είναι λοιπόν προφανές ότι το μέσο ανά τόνο κόστος συλλογής ? μεταφοράς όλων των ρευμάτων μαζί  θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο έναντι αυτού του 2014, δηλ. των 88?/τον.

(β) Στον αναφορά το  «Απασχολούμενο προσωπικό της Διεύθυνση Καθαριότητας του Δ. Ηλιούπολης» αναφέρεται το παρακάτω προσωπικό:

Η μελέτη αποφεύγει να υπολογίσει αναλυτικά τις θέσεις εργασίας, σε όλες τις βάρδιες, που απαιτούνται για τη λειτουργία του ΤΣΔΑ. Ο αριθμός των θέσεων που θα προέκυπτε θα έπρεπε στη συνέχεια να πολλαπλασιαστεί επί 1,35 για να προκύψει ο αριθμός των εργαζομένων.

Έτσι θα είχαμε μια πιο αξιόπιστη εικόνα των δαπανών λειτουργίας του ΤΣΔΑ. Από την άλλη μεριά η δημοτική Αρχή θα έμπαινε προ των ευθυνών της να εξηγήσει έγκαιρα με ποιο τρόπο θα εξασφάλιζε την πρόσληψη του νέου ανά ειδικότητα προσωπικού, μόνιμου και με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.