Ο όρος ?έξυπνες πόλεις? (smart cities) συναντάται ολοένα και περισσότερο σε επιστημονικά άρθρα ενώ πληθαίνουν τα συνέδρια που ασχολούνται αποκλειστικά με το πως και το γιατί μία πόλη μπορεί να μετατραπεί σε ?έξυπνη?. Πότε όμως μία πόλη μπορεί να θεωρηθεί ?έξυπνη?. Ένας σύντομος ορισμός θα μπορούσε να είναι ο παρακάτω: ? Οι πολίτες που ζουν και εργάζονται σε αυτή μπορούν να απολαμβάνουν τη μέγιστη ποιότητα ζωής. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι αποδοτικές, αποτελεσματικές, βιώσιμες και πάνω από όλα εξυπηρετούν τις ανάγκες των ανθρώπων.?

Για να γίνει πιο κατανοητός ο παραπάνω ορισμός ας δούμε ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα των περισσότερων πόλεων (όχι μόνο των ελληνικών) : Η ροή των οχημάτων σε ώρες αιχμής.

Οι περισσότεροι εργαζόμενοι δεν έχουν την τύχη να εργάζονται κοντά στη μόνιμη κατοικία τους. Κάποιοι ? τυχεροί- μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα Μ.Μ.Μ. Οι υπόλοιποι, έχουν ένα και μόνο τρόπο μετακίνησης :

Το αυτοκίνητο.

Η απόσταση που χρειάζεται να διανύσει κάποιος καθημερινά είναι αρκετά χιλιόμετρα και ο μέσος χρόνος ξεκινάει από 30 λεπτά και μπορεί να ξεπεράσει τη 1 ώρα. Άλλο τόσο χρειάζεται για την επιστροφή! Οι δρόμοι, τις ώρες αιχμής είναι μονίμως μποτιλιαρισμένοι και ο βασικός λόγος αναμονής είναι τα φανάρια τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις διαρκούν μέχρι και 1 1/2 ? 2 λεπτά.  Η ειρωνεία είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις στα φανάρια οι κάθετοι δρόμοι δεν έχουν κίνηση και η αναμονή είναι ανώφελη. Άρα η πόλη δε θεωρείται ?έξυπνη? στον τομέα αυτό.

Τι χρειάζεται για να αυξήσουμε την ευφυΐα της; Δύο απλές κινήσεις μπορεί να κάνουν θαύματα. Με μία καλή συλλογή και κατάλληλη επεξεργασία των δεδομένων της κίνησης και ροής των οχημάτων θα μπορούσαμε να βελτιστοποιήσουμε τους σηματοδότες της ώρες αιχμής. Τι κερδίζουμε;  Εξοικονομούμε καύσιμα και αυξάνουμε την αποδοτικότητά μας εφόσον αφιερώνουμε λιγότερο χρόνο στο όχημά μας.

Οι ?έξυπνες? πόλεις εφαρμόζουν απλές αλλά καινοτόμες πρακτικές σε πολλούς τομείς.

Γιατί όμως ασχολούμαστε τόσο πολύ με τις ?έξυπνες? πόλεις; Σήμερα το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε πόλεις ενώ σύμφωνα με μελέτες μέχρι το 2050 το ποσοστό αυτό να ανέλθει στο 70%.  Ήδη σε Ευρώπη και Αμερική πάνω από 7 στους 10 ανθρώπους ζει ή εργάζεται ήδη σε αστικά κέντρα με ιδιαίτερα αυξητικές τάσεις.

Η μεγάλη αυτή συσσώρευση του πληθυσμού έχει δημιουργήσει έντονες ανάγκες σε πολλούς τομείς όπως η σωστή διαχείριση των πηγών ενέργειας και των υδάτινων πόρων, η αξιοποίηση των οδικών δικτύων, η μεγιστοποίηση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, η εύκολη πρόσβαση και χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και επικοινωνιών κ.α.

Όλα τα παραπάνω έχουν ως σκοπό στη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης των πολιτών και στηρίζονται σε αλήθειες ή σημεία κλειδιά :

Η αύξηση του αστικού πληθυσμού όπως φαίνεται είναι ασταμάτητη και με τη σημερινή υποδομή μη βιώσιμη.
Η έξυπνη πόλη δεν αφορά μόνο τεχνολογίες και πληροφορική
Οι έξυπνες πόλεις θα πρέπει να οδηγηθούν από βιομηχανίες που έχουν πιο μακρινό μοντέλο απόδοσης των επενδύσεων από αυτά που έχουν οι σημερινές IT επιχειρήσεις.
Οι κυβερνήσεις και οι τοπικές αυτοδιοικήσεις πρέπει να δημιουργήσουν έξυπνες πολιτικές που θα εξάψουν τις ?έξυπνες? πρακτικές
Η ?έξυπνη? πόλη είναι το ταξίδι και όχι ο προορισμός.