Βρήκα στην Αμφιλοχία το Σταμούλη το λοχία,
παλιό μου συμπολεμιστή με το κεφάλι του σταχτί.
Κάποτε στο Τεπελένι, εικοσάχρονα παιδιά με μια ματωμένη χλαίνη τρέχαμε για λευτεριά.
Τώρα σ’ αυτή την ηλικία πίνουμ’ αμίλητοι κρασί.
Πώς καταντήσαμε λοχία, ποιος είμ’ εγώ, ποιος είσ’ εσύ;
Πώς αλλάξαμε λοχία, κοίτα τη φωτογραφία.
Ο πιο ανίκητος εχθρός είναι, λοχία, ο καιρός....
Σε στίχους Πυθαγόρα, μουσική Γιώργου Κατσαρού και εκτέλεση Γιάννη Καλατζή, ο Σταμούλης κατέχει τον τίτλο του διασημότερου λοχία.
Το λαϊκό άσμα κυκλοφόρησε το 1971 και αμέσως έγινε ανάρπαστο, πουλώντας πάνω από 80.000 δίσκους.
Την εποχή εκείνη, οι ήρωες των εθνικών αγώνων ήταν συχνό μοτίβο έμπνευσης των Ελλήνων στιχουργών.
Έτσι, ο «Σταμούλης ο λοχίας» συνέπεσε με την κυκλοφορία άλλων διαχρονικών επιτυχιών όπως το «Να ‘τανε το ’21» ή «Η Σμύρνη».
Ωστόσο, σε αντίθεση με το «Να ‘τανε το ’21» της Σώτιας Τσώτου, όπου ο ερμηνευτής πίνει κρασί με τον Κολοκοτρώνη, στο τραγούδι του Πυθαγόρα δεν είναι ξεκάθαρο με ποιον πίνει το «αμίλητο κρασί» ο Καλατζής.
Μέχρι σήμερα, η πραγματική ταυτότητα του Αμφιλοχιώτη Σταμούλη διχάζει.
Το βέβαιο είναι ότι ο στιχουργός βασίστηκε σε υπαρκτό πρόσωπο.
Οι επικρατέστερες εκδοχές είναι δύο.
Η μία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής ανάμεσα στους ντόπιους, ενώ τη δεύτερη την είχε αφηγηθεί εν τάχει ο ίδιος ο στιχουργός σε συνέντευξή του.
Η αλήθεια πιθανότατα βρίσκεται κάπου στη μέση.
Από το «άθροισμα» των δύο εκδοχών συντίθεται μία τρίτη που επιβεβαιώνει μαθηματικά το «πυθαγόρειο θεώρημα» του λαϊκού πενταγράμμου.
Ο Σταμούλης της Αμφιλοχίας δεν ήταν λοχίας
Σύμφωνα με τη αμφιλοχιώτικη παράδοση, ο Σταμούλης του διάσημου τραγουδιού ήταν ο Σταμούλης Γερομήτσος, γεννηθείς το 1933 στην Αμφιλοχία.
Αν και λόγω ηλικίας, ο ίδιος δε θα μπορούσε να έχει πολεμήσει στο Τεπελένι το ’41 όπως οι στίχοι αφήνουν να εννοηθεί, είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό που ήταν μόνιμος αξιωματικός του στρατού.
Ψηλός, γεροδεμένος, εργατικός και πρόσχαρος, με αθλητική κορμοστασιά και γνήσια πατριωτικά αισθήματα, ο Σταμούλης ήταν αγαπητός από όλους τους Αμφιλοχιώτες.
Μάλιστα, σύμφωνα με το βιβλίο του Πάνου Τριανταφύλλη «Αμφιλοχίας Αμφίλοχος», στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο Σταμούλης αγωνιζόταν ως τερματοφύλακας στον Ολυμπιακό Αμφιλοχίας, που αργότερα μετονομάστηκε σε Αμφίλοχος....
