Παναγιώτης Τσαγκάρης
Καθηγητής Θεολόγος, Υπ. Δρ. Θεολογίας,
Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (Π.Ε.Θ.)
Αγωνιζόμενοι με συνέπεια και συνέχεια εδώ και μια δεκαετία για τα δίκαια της ελληνορθόδοξης χριστιανικής παιδείας του τόπου μας σκεφτόμαστε ότι πολλοί συμπολίτες μας, ενδεχομένως, να έχουν κουραστεί, παρακολουθώντας όλον αυτόν τον μακροχρόνιο αγώνα για το μάθημα των Θρησκευτικών και τις αντιθέσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών.
Πολλοί μάλιστα, εχθροί και φίλοι, πολλές φορές ίσως αναρωτιούνται: Δεν σας αρκεί το γεγονός ότι το 2020 επιτεύχθηκε η απόσυρση των Προγραμμάτων Σπουδών και των βιβλίων του μαθήματος των Θρησκευτικών των Υπουργών κ. Διαμαντοπούλου, κ. Φίλη και κ. Γαβρόγλου και η έστω και ελάχιστες αλλαγές, που έκανε η κ. Κεραμέως με την έκδοση των νέων μεταβατικών Προγραμμάτων και βιβλίων;
Τι άλλο θέλετε επιτέλους;
Η απάντηση στο ερώτημα «τι θέλετε επιτέλους;», είναι απλή και ξεκάθαρη:
1.Θέλουμε η υπεύθυνη πολιτεία και οι πολιτικοί μας να υπηρετούν αταλάντευτα μια Χριστοκεντρική και συνταγματική πολιτική παρέχοντας τοιουτοτρόπως στους ορθόδοξους μαθητές της χώρας αυτό που δικαιούνται, δηλαδή μια ελληνορθόδοξη θρησκευτική παιδεία στα σχολεία της πατρίδας μας.
2. Θέλουμε σύνολη η Ποιμαίνουσα Εκκλησία μας, ακολουθώντας το αγιοπνευματικό πνεύμα της Εκκλησίας μας, να θεωρήσει πρωτεύον καθήκον της, την προστασία με κάθε θυσία, της σχολικής χριστιανικής αγωγής 1.000.000 ελληνοπαίδων.
3. Θέλουμε οι Θεολόγοι καθηγητές στα σχολεία, μη συμβιβαζόμενοι με το πνεύμα και τη νοοτροπία του κόσμου, αλλά με το Πνεύμα του Θεού, να αναλώνουν όλη τους την εκπαιδευτική ζωή και διδασκαλία, έτσι ώστε αυτή, κατά τους λόγους του Ευαγγελίου, «ἀποβήσεται εἰς μαρτύριον» ένεκεν του ονόματος του Χριστού (Λουκ. 21, 12-13).
Θέλουμε δηλαδή, η πίστη και η ελπίδα στον Χριστό να κοσμεί τους ανθρώπους της πολιτείας, της Εκκλησίας, των σχολείων, προς όφελος πρώτα των παιδιών μας και έπειτα όλης της ελληνικής κοινωνίας.
Προς τούτο όμως, είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουν, όσοι επί μία δεκαετία ταλαιπωρούν, κυριολεκτικά, τα παιδιά, τους γονείς, τον εκκλησιαστικό, θεολογικό αλλά και πολιτικό κόσμο, προσπαθώντας να εφαρμόσουν στην πλάτη όλων αυτών ιδεοληψίες ή εντολές διάφορων ξένων ή ντόπιων κέντρων εξουσίας ή να προωθήσουν οικεία συμφέροντα και καριέρες, τι πραγματικά έχουν ανάγκη, ως τροφή, οι ψυχές των παιδιών μας για να μην λιμοκτονούν πνευματικά. Εάν τοποθετηθεί πάνω από όλα, το όραμα της χριστιανικής αγωγής των παιδιών «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», θα σταματήσουν ορισμένοι να πουλάνε ψευδεπίγραφη επιστημοσύνη και πρωτοτυπία, χωρίς, μάλιστα, να έχουν πλήρη γνώση της σχολικής πραγματικότητας ή να ερμηνεύουν αυτήν όπως τους βολεύει, σχεδιάζοντας επί χάρτου και αγνοώντας τα πραγματικά δεδομένα μιας όντως χριστιανικής αγωγής.
Εάν ακόμη, διαβάσει κανείς προσεκτικά τα μεταβατικά βιβλία του μαθήματος των Θρησκευτικών τότε του δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει ένα μέγα χάσμα, μεταξύ εκείνων που συντάσσουν τα βιβλία και τα Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών και της σχολικής πραγματικότητας. Σαν να λείπει από όλους αυτούς, τους επιλεγμένους ως «ειδικούς», η ενσυναίσθηση, η συναισθηματική δηλαδή ταύτιση, με την ψυχική και πνευματική κατάσταση και δεκτικότητα των παιδιών και η αντίληψη του τι είναι εκείνο που ζητά και έχει ανάγκη η ψυχή των παιδιών.
Φθάνει κανείς στο σημείο, βλέποντας όλα αυτά που συντελούνται στο μάθημα των Θρησκευτικών, να αναρωτηθεί, εάν εκείνοι που σχεδιάζουν τα Προγράμματα και τα βιβλία του συγκεκριμένου μαθήματος, όντως αγαπούν ή μισούν τα παιδιά. Αναρωτιέται κανείς επίσης, εάν οι άνθρωποι αυτοί, όντως αγαπούν αυτό που εκφράζει και επιδιώκει ως σκοπό το μάθημα των Θρησκευτικών.
Όλους αυτούς τους παρακαλούμε θερμά, να αφήσουν τα παιδιά «να ζήσουν το μύθο τους», να μην τους στερούν δηλαδή, με όλα αυτά τα περίεργα, τα πολύπλοκα και τα δυσνόητα που τους προσφέρουν ως διδακτέα ύλη, την παιδικότητα και την αθωότητα που έβλεπε ο ίδιος ο Χριστός μέσα στις ψυχές των παιδιών.
Πιο συγκεκριμένα θα εισηγούμασταν τα κάτωθι:
1. Προτείνουμε τα βιβλία του μαθήματος των Θρησκευτικών να περιλαμβάνουν τις μισές διδακτικές ενότητες από ότι σήμερα και κυρίως, να είναι γραμμένες όλες αυτές, με απλότητα, μια απλότητα που οικοδομείται με τη σαφήνεια, τη συντομία και την συνάφεια, συνδυασμένα παράλληλα, όλα αυτά, με ένα σύγχρονο βοηθητικό εποπτικό υλικό. Σοφόν το σαφές, το σύντομο και το απλό.
2. Καλούμε όλους εκείνους που συντάσσουν Προγράμματα Σπουδών και βιβλία του μαθήματος των Θρησκευτικών αν δεν θέλουν λόγω εγωισμού, να ακούσουν τη δική μας έμπονη - συνετή φωνή, να δουν και να παραδειγματιστούν από τα αντίστοιχα βιβλία της εβραϊκής και μουσουλμανικής κοινότητας της χώρας μας. Να πάρουν επίσης, ως παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τον μαθητή τα αντίστοιχα εκπαιδευτικά εγχειρίδια της Κύπρου. Να διδαχθούν ακόμη, από την απλότητα και την καθαρότητα της περιγραφής διαμέσου της οποίας καθοδηγούσαν προς τη γνώση τον μαθητή, τα παλαιότερα βιβλία του μαθήματος των Θρησκευτικών, τα οποία φαίνεται ότι μέχρι σήμερα, είναι αξεπέραστα στη συνείδηση των απλών ανθρώπων διότι γνωρίζουν αλλεπάλληλες εκδόσεις και πολύ μεγάλη κυκλοφορία. Και συνεχίζουμε...
3. Θεωρούμε ότι, ίσως είναι δυνατόν, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συμφωνήσουν στο ότι οι συντεταγμένες του Προγράμματος Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών οφείλουν να περιλαμβάνουν ξεκάθαρα τα παρακάτω βασικά -αυτονόητα(;) θέματα:
- Εισαγωγικά στην πίστη και στην Εκκλησία
- Οι Άγιοι και η μαρτυρία τους
- Οι Δεσποτικές και οι Θεομητορικές εορτές
- Τα μυστήρια της Εκκλησίας
- Η Παλαιά Διαθήκη
- Η Καινή Διαθήκη
- Η ιστορία της Εκκλησίας
- Η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας
- Τα θρησκεύματα
- Κοινωνικά, ηθικά και φιλοσοφικά θέματα εξ απόψεως χριστιανικής
Καταθέσαμε λοιπόν, τις παραπάνω προσωπικές θέσεις και αγωνίες προσπαθώντας σύντομα να σκιαγραφήσουμε αδρά κάποια βασικά χαρακτηριστικά του μαθήματος των Θρησκευτικών που οραματιζόμαστε, επιθυμώντας έτσι, να συμβάλουμε κατ΄ ελάχιστον στη διαφώτιση του λαού μας στα σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών θέματα αλλά ταυτόχρονα, ευελπιστώντας να ευαισθητοποιηθούν και όλοι εκείνοι που χαράσσουν την πολιτική για την θρησκευτική παιδεία του τόπου μας και να αφουγκραστούν καημούς, πόθους και ελπίδες, πολλών συμπολιτών μας προς χάριν τελικά, των παιδιών μας και του μέλλοντος της πατρίδας μας. Τόσο απλά!
