Η οικονομική συμβολή του Νικηταρά στον Αγώνα του 1821. (του Περικλή Καπετανόπουλου)

Αρθρογραφία 16 Ιουλίου 2020

Η ιστορία του Νικήτα Σταματελόπουλου και η προσφορά του στα χρόνια της Επανάστασης είναι λίγο - πολύ γνωστή. Ο Νικηταράς του Αγώνα της Ανεξαρτησίας πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849, σε ηλικία 68 ετών, πάμπτωχος και λησμονημένος σε ένα σπιτάκι κοντά στο λιμάνι του Πειραιά, όπου ζούσε με την γυναίκα του Αγγελική.

Στα χρόνια της Επανάστασης δαπάνησε μεγάλα ποσά για τις ανάγκες του Πολέμου. Δανείστηκε να πληρώσει τα παλικάρια του, να αγοράσει μπαρουτόβολα και ζαϊρέδες. Δανείστηκε για να ξεχερσώσει γη που του παραχωρήθηκε έξω από το Αργος για να ζήσει η οικογένεια του.

Η κυβέρνηση του Οθωναίο τον αντάμειψε για όσα είχε προσφέρει στην Ελλάδα με πολύχρονη φυλάκιση από την οποία βγήκε τυφλός και με κλονισμένη υγεία.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ζητιάνευε, κατόπιν αδείας της αρμόδιας επιτροπής, κοντά στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας στον Πειραιά, κάθε Παρασκευή, για να συμπληρώνει την πενιχρή σύνταξη που του χορηγήθηκε, ως μέλους της Γερουσίας.

Σε αναφορά του στην Γερουσία και την Βουλή, με το δίκιο να τον πνίγει αναφέρει:

«…Ως εκ τούτου κατεδαπάνησα εις αυτό πολλά εις καλλιέργειαν, οικοδομήσας οίκους, ανοίξας χάνδακας, εμφυτεύσας αμπελώνας, δένδρα και λοιπά˙ προς τούτοις δε και όσα εργάσιμα, ζώα και άλλα χρήματα.

Αλλ᾽η Αντιβασιλεία αυθαιρέτως και αυτογνωμόνως με αφήρεσεν το πλείστον μέρος αυτού˙αλλά και σύρουσά με εις τας καθύγρους φυλακάς˙εν αυτή τη φυλακή με κατηνάγκασε ή να οικοδομήσω την εν Ναυπλίω οικίαν μου ή να την πουλήσω και ούτω με εξέθεσεν εις πολλά δυστυχήματα˙διότι αναγκασθείς να εμπιστευθώ εις ξένους την φροντίδα της οικοδομής και υποπεσών σε σφετερισμούς και τόκους, αντί 30 ή 35 χιλιάδων δραχμών δαπάνης η οικοδομή ανέβη εις 79.775, την ακρίβειαν των οποίων βλέπετε εις επισυναπτόμενον ενταύθα κατάλογον.

Αναγκασθείς εκ τούτου να δανεισθώ εσχάτως 20.000 δρχ. από την Τράπεζαν, αδύνατο να πληρώνω το χρεώλυστρον και το μέλλον απειλεί τα χειρότερα˙ και δια να γνωρίζετε κάλλιον την αλήθεια σας επισυνάπτω δεύτερον ονομαστικόν κατάλογον των όσων κατά τον Αγώνα εδανείσθην δια να οικονομώ εν μέρει τους υπ᾽εμού στρατιώτας και δια τα οποία σήμερον σύρομαι καθ᾽εκάστην εις τα δικαστήρια και πληρώνω ως αν έμελον να υποβάλλωμαι δια τον πατριωτισμόν μου (συγχωρήσατέ μοι να το ειπώ) εις πρόστιμα...Ακολούθως δε ότι αποφασισθή και εγώ βέβαια υπάγομαι εις την εθνικήν θέλησιν και απόφασιν».

Ο Νικηταράς που μπορούσε να βγει από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας πάμπλουτος, εκλιπαρεί την βοήθεια και υποστήριξη από εκείνους που είναι σε θέσεις που αυτός, με το σπαθί του, τους εξασφάλισε.

Από τις διάφορες εξεταστικές επιτροπές για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των παλιών αγωνιστών, που κατά καιρούς συγκροτούσε η βασιλική κυβέρνηση του Οθωνα, δεν του επεστράφη ούτε γρόσι από όσα είχε δαπανήσει.

Μετά τον θάνατό του και οι δίκαιες απαιτήσεις του υποβλήθηκαν εκ νέου από την χήρα του Αγγελική Σταματελοπούλου.

Το ποσό που η χήρα ζητά να επιστραφεί στην οικογένεια της που βρίσκεται σε μεγάλη ένδεια, ανέρχεται σε 303.000 γρόσια και 18.091 φοινίκων, "...όπως προκύπτει από τα συνημμένα δεκαεπτά επίσημα έγγραφα...".

Ολοκληρώνοντας το σύντομο αυτό σημείωμα παραθέτω το κείμενο του Λυκούργου Κρεστενίτη που έστειλε στις 25 του Ιούνη 1849, προς την Βουλή των Ελλήνων, και δείχνει τον σεβασμό και την εκτίμηση προς το πρόσωπο του Νικηταρά:

« Το όνομα του Νικήτα και το δια της σπάθης αυτού αποδοθέν εις τον ίδιον ( του Τουρκοφάγου) τις δύναται να αρνηθή ότι δεν ήχησε καθ᾽όλην την Ευρώπη και την Ασίαν, προφερόμενον εισέτι με σέβας και θαμασμόν παρά πάντων;

Τις δύναται να αμφιβάλη ότι ο βίος του Νικήτα θέλει καλύψει πολλάς της ιστορίας σελίδας και θέλει στολίση αυτήν με ανδραγαθήματα του ήρωος τούτου, τα οποία εις τας επερχομένας γενεάς θέλουν χρησιμεύσει ως τύπος και παραδειγματισμός του ακραιφνούς πατριωτισμού και του ηρωισμού, όστις αναβιβάζει τον πολίτην στρατιώτην εις την εύκλειαν της αληθούς δόξης;

Η εικών του Νικήτα, ζώντος έτι αυτού, ανήρτηται και εν Ελλάδι και εν τη αλλοδαπή μεταξύ εκείνων των μεγάλων ανδρών˙μετά θάνατον δε η προτομή αυτού θέλει κατασταθή σεβαστόν μνημείον εις πάντα τόπον.

Οι ξένοι περιηγηταί ασπάζονται σήμερον με σέβας τον Νικήταν, αλλά μετά θάνατον και ξένοι και ομογενείς, διαβαίνοντες εκ των Δερβενακίων θέλουν χαιρετά με δάκρυα το ηρώον του Νικήτα, ως σήμερον το του Μιλτιάδου τρόπαιον».

Περικλής Δ.Καπετανόπουλος 

πηγή

Προβλήθηκε 734 φορές