Ελευθέριος Ανευλαβής
«Ιητροί φήμη μεν πολλοί έργω δε πάγχυ βαιοί.Γιατροί κατ’ όνομα πολλοί, πραγματικοί όμως γιατροί ελάχιστοι. (Ιπποκράτους «Νόμος»)
«Σύμφωνα με επίσημες καταγγελίες, γιατρός της Αθήνας που συνεργάζεται με την κλινική ΤΑΞΙΑΡΧΑΙ αν και διαγνώστηκε θετικός στον Covid-19 αρνείται να σταματήσει να εξετάζει ασθενείς στο ιατρείο του». (Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών)
Και ο Ιπποκράτης απαντά, με το κείμενό του «Νόμος» («Ιπποκρατική Συλλογή» Γενική εισαγωγη-Σχόλια-Μετάφραση: Δημήτριος Λυπουρλής. Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη. Ηράκλειον 1991. σελ. 204-205):
«και πρώτα ορίζω τι πιστεύω ότι είναι ιατρική. Να απαλλάσσει τους αρρώστους από τους πόνους και να αμβλύνει τη σφοδρότητα της αρρώστιας.
Και πρώτον μεν διοριεύμαι ο νομίζω ιητρικήν είναι· το δη πάμπαν απαλλάσσειν των νοσεόντων τους καμάτους και των νοσημάτων τας σφοδρότητας αμβλύνει.» (Ιπποκράτους «Ιπποκρατική Συλλογή. Περί Τέχνης» σελ. 164-165)
«Η Ιατρική είναι από όλες τις τέχνες η πιο επιφανής. Εξ αιτίας όμως της αμάθειας αυτών που την ασκούν […], κατά πολύ μειονεκτεί όλων των άλλων τεχνών.
(Ιητρικὴ τεχνέων μεν πασέων εστὶν επιφανεστάτη. διὰ δὲ αμαθίην των τε χρεομένων αυτή, […] πολύ τι πασέων ήδη των τεχνέων απολείπεται.»
[…] «Αυτοί οι γιατροί είναι όμοιοι με τα βουβά πρόσωπα της τραγωδίας που έχουν την εμφάνιση, τη στολή και το προσωπείοτου ηθοποιού αλλά ηθοποιοί δεν είναι, έτσι και γιατροί υπάρχουν πολλοί στην φήμη, πραγματικοί όμως γιατροί είναι ελάχιστοι»
Ομοιότατοι γαρεισιν οι τοιοίδε τοίσι παρεισαγομένοισι προσώποισιν εν τήσι τρα-
γῳδίῃσιν. ως γαρ εκείνοι σχήμα μεν και στολὴν και πρόσωπον υποκριτούέχουσιν, ουκ εισὶ δευποκριταὶ, ούτω καιιητροὶ, φήμῃμεν πολλοὶ, έργῳ δε πάγχυ βαιοί».
Ανθρωπιά και επιστημονική επάρκεια βασισμένη στην θεωρητική κατάρτιση και στη διδακτή και διδακτέα «Κλινική Κρίση», θα πρέπει να είναι το περιεχόμενο της ιατρικής εκπαίδευσης και ο απόλυτος στόχος της. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με αναπροσανατολισμό της ιατρικής εκπαίδευσης, ώστε τελειώνοντας την εκπαίδευσή του ο γιατρός να είναι ικανός:
Να παρέχει επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα στον πάσχοντα συνάνθρωπό του, κατ' εξουσιοδότησιν του οποίου και λειτουργεί -ασκεί το λειτούργημα του ιατρού- και έναντι του οποίου αναλαμβάνει την ευθύνη της παροχής της καλύτερης δυνατής περίθαλψης και ιατρικής φροντίδας.
Ανθρωπιά,
αμοιβαία εμπιστοσύνη, και
«ωφελέειν ή μη βλάπτειν»,
αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της Ιατρικής.
Να χρησιμοποιεί (και να μην χειραγωγείται από αυτήν) τη σύγχρονη τεχνολογία, προς όφελος αποκλειστικά του αρρώστου του.
Να ανθίσταται στον «τεχνολογικό τεινεσμό» των ημερών μας, που τείνει να αντικαταστήσει την κλινική σκέψη και κρίση, με την άκριτη παραγγελία περιττών διαγνωστικών εξετάσεων, και τη χρήση, αρκετά συχνά, αναποτελεσματικών θεραπευτικών μεθόδων, απλώς και μόνον διότι υφίσταται η τεχνολογική δυνατότητα.
Να λαμβάνει ορθές Κλινικές Αποφάσεις σε συνθήκες αβεβαιότητας ή μη επαρκούς πληροφορίας -συνήθης κατάσταση στην Κλινική Ιατρική- διδασκόμενος τη σύγχρονη Θεωρία Λήψης Αποφάσεων.
Να συνυπολογίζει, δε, στις αποφάσεις του τις επιθυμίες, αξίες και προσδοκίες του αρρώστου του, καθώς και τη σχέση κόστους (όχι μόνον οικονομικού)/οφέλους που αυτές έχουν.
Να παρακολουθεί τις εξελίξεις της σύγχρονης ιατρικής με κριτική σκέψη και να κατανοεί τους περιορισμούς της τρέχουσας ιατρικής τεχνολογίας στο να ερμηνεύσει ή να αντιμετωπίσει όλες τις όψεις του κλινικού προβλήματος.
«Αυτά είναι όσα οφείλετε να συνεισφέρετε στην Ιατρική, και όταν θα έχετε αποκτήσει πραγματική γνώση τότε θα μπορείτε να λογαριάζεστε γιατροί όχι μόνο στο όνομα αλλά και στην πράξη. […] Η αληθινή γνώση και η δοξασία είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το ένα γεννά την επιστήμη το άλλο την άγνοια.
Ταύτα ων χρη εις την ιατρικήν τέχνην εσενεγκάμενους, και ατρεκέως αυτής γνώσιν λαβόντας […] μη λόγω μούνον, αλλά και έργω ιητρούς νομίζεσθαι. […]δύο γαρ επιστήμη τε και δόξα, ων το μέν επίστασθαι ποιεί, το δε αγνοείν» (Ιπποκράτους Νόμος)
«Η εμφάνιση νέων ιδεών σε έναν τόπο που οι άνθρωποι δεν έχουν καθόλου ιδέες αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Κίνδυνο που αντιμετωπίζουν ή με συνωμοτική σιωπή ή με επιθετική και άστοχη ειρωνεία. Δείγμα η πρώτη πονηριάς και η δεύτερη ημιμάθειας» (Οδυσσέας Ελύτης)
