Kαταφύγιο από την ρουτίνα της καθημερινότητας αναζητούν στα πινέλα τους και τον καμβά, εικοσιπέντε άνδρες και γυναίκες της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι θα εκθέσουν τα έργα τους, από 6 έως 8 Μαρτίου στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στην Ηλιούπολη.
Μπορεί τηλεοπτικά οι αστυνομικοί να ταυτίστηκαν στη συνείδηση, μιας μεγάλης μερίδας πολιτών, με την εικόνα των ΜΑΤ που είδαμε πριν λίγες μέρες στη Λέσβο και την Χίο, αλλά είναι όλοι έτσι;
Το ερώτημα που τίθεται, λογικά, είναι αν σε μια υπηρεσία που συμβολίζει κατ' εξοχήν, τον σκληρό πυρήνα του Κράτους, και ασκεί αποκλειστικά την έννομη βία, κατά "δικαίων και αδίκων" μπορούν να υπάρξουν ένστολοι που δεν ενεργούν σαν "ροπαλοφόροι αρχάγγελοι", (για να θυμηθούμε τον Γ.Ράλλη), αλλά σκέπτονται και ευαισθητοποιούνται με τον χρωστήρα και την πέννα, με την λογοτεχνία και την ποίηση;
Μπορεί λοιπόν να υπάρξει ένα άλλο πρόσωπο για την Αστυνομία ή τουλάχιστον για τους σκεπτόμενους αστυνομικούς, άνδρες και γυναίκες, πέρα από εκείνο του εκπροσώπου της ωμής και κοινωνικά άδικης κατασταλτικής βίας;
Την απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί , πέρα από το τι πιστεύει ο καθένας μας για τον ρόλο της Αστυνομίας σε κάθε εποχή και σε κάθε καθεστώς, να την αναζητήσει ο ερευνητής στην ιστορία των Σωμάτων Ασφαλείας την περίοδο της τριπλής Κατοχής της χώρας μας 1941-1944.
Τότε, χιλιάδες αστυνομικοί, κυρίως από την Αστυνομία Πόλεων και δευτερευόντως από την Χωροφυλακή, συμμετείχαν μαζικά στην Εθνική Αντίσταση.
Ας σημειωθεί ότι την περίοδο της δικτατορίας Μεταξά, η Αστυνομία Πόλεων και η Χωροφυλακή, αποτελούσαν τον "σιδερένιο χέρι" του καθεστώτος εναντια στο εργατικό κίνημα και σε κάθε διεκδίκηση του δημοκρατικού και κομμουνιστικού κινήματος.
Κι΄όμως από τα ίδια αυτά Σώματα Ασφαλείας, κάτω από την πίεση των κοινωνικών συνθηκών, υπήρξε μεγάλη διαφοροποίηση στις συνειδήσεις πολλών αστυνομικών, κυριώς κατωτέρων, στην διάρκεια της Κατοχής.
Ειδικά για την Αστυνομία Πόλεων της Αθήνας– Πειραιά το Κίνημα της Αντίστασης δεν έχει το όμοιό του στις αστυνομίες όλων των άλλων κατεχόμενων χωρών της Ευρώπης. Η ΕΑΜική οργάνωση αστυνομικών από την πρώτη στιγμή της συγκρότησής της άρχισε την αντιστασιακή της δράση και έφτασε να οργανώσει στις τάξεις της το 50% της δύναμης της Αστυνομίας Πόλεων.
Η πρώτη απεργία των αστυνομικών υπαλλήλων ξέσπασε στις 23 Ιούνη 1943, είχε καθολική συμμετοχή και κράτησε 8 ημέρες.
Αιτήματα της απεργίας ήταν τα προβλήματα του κλάδου των αστυνομικών και η αλληλεγγύη προς την πανελλαδική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων, που άρχισε και αυτή στις 23 Ιούνη 1943, με οργανωτή τον δάσκαλο και στέλεχος του ΚΚΕ Νίκο Πλουμπίδη, από τα Λαγκάδια Αρκαδίας.
Η απεργία των αστυνομικών, η πρώτη στην ιστορία του Σώματος είχε συγκλονιστική απήχηση σ’ εχθρούς και φίλους.
Αντίθετα με την Αστυνομία Πόλεων η Χωροφυλακή, πέρασε βασικά στην υπηρεσία του καταχτητή.
Όμως ΕΑΜικές ομάδες υπήρξαν και στην Χωροφυλακή, σε πολύ μικρότερο βαθμό όμως από την Α.Π. Πολλοί αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και χωροφύλακες πέρασαν στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, καθώς και σ’ άλλες αντιστασιακές οργανώσεις και ομάδες και αγωνίστηκαν κατά του κατακτητή.
Για την συμμετοχή των αστυνομικών στην Εθνική Αντίσταση θα επανέλθουμε αναλυτικότερα σε επόμενο άρθρο.
Περικλής Καπετανόπουλος
δημοσιογράφος - ιστορικός
*Την έκθεση εικαστικών διοργανώνει η Τοπική Διοίκηση Αθηνών Αττικής της Διεθνούς Ενώσεως Αστυνομικών, υπό την αιγίδα του Δήμου Ηλιούπολης και του Ομίλου για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την Παρασκευή 6 Μαρτίου 2020 στις 7 μ.μ.
Ωράριο έκθεσης: Σάββατο 09.00-14.00 & 18.00-21.00
Κυριακή 09.00-14.00 & 18.00-19.30
Στην φωτογραφία η εφημερίδα "ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΝ ΒΗΜΑ" όργανον των αστυνομικών υπαλλήλων, με ημερομηνία Αθήνα 8 Σεπτεμβρίου 1943.
