Του Στάθη (www.topontiki.gr)
Κι αίφνης έγινε ο Κοκκαλίνος (ξέρουν οι αριστεροί) Κόκκαλης και φανερώθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ με το κόκκαλο της Διαπλοκής στο στόμα, άλλοι να το πιπιλάνε, άλλοι να το κάνουν γαργάρα κι άλλοι να γαβγίζουν πανευτυχείς που το κόκκαλο αυτό είναι δικό τους και δικό μας…
…για ξεκοκκάλισμα.
Όμως πλέον ανατριχιαστικά βαρετό! Τουτέστιν ανέσυρα από τα αδιάβαστα της βιβλιοθήκης μου ένα βιβλίο καταπληκτικό – ας μιλήσουμε λοιπόν για αυτό, δεν θα μπορούσα να μην σας το συστήσω.
Το βιβλίο έχει συγγράψει ο Πέδρο Ολάγια, Ισπανός (που κατοικεί στην Αθήνα από το 1994), συγγραφέας ελληνιστής, καθηγητής, μεταφραστής και φωτογράφος – μια εξέχουσα προσωπικότητα. Το βιβλίο έχει εκδοθεί απ’ τις Εκδόσεις Παπαζήση το 2012 (και ταυτοχρόνως στην Ισπανία). Ειρήσθω εν παρόδω, στην Ισπανία, όπως και στη Λατινική Αμερική η αγάπη για τα ελληνικά γράμματα, κλασικά, βυζαντινά και νεώτερα, είναι ευρέως διαδεδομένη (και γόνιμη).
Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Ελλάδος Ελάσσων Ιστορία» με υπότιτλο «Μια ουμανιστική ματιά στην ταραγμένη ιστορία των Ελλήνων». Πρόκειται για έναν θησαυρό, για ένα ταξίδι μέσα στον χωροχρόνο, στο συνεχές και στις τομές των εποχών.
Δεκάδες μικρές ιστορίες των δυο-τριών σελίδων, μας μεταφέρουν στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων, στον απόηχο των μεγάλων γεγονότων. Κάθε ιστορία προσδιορίζεται με τον τίτλο της σε έναν τόπο κι έναν χρόνο, φέρ’ ειπείν: «Μοραβία 885 μ.Χ.» ή «Αθήνα 1667 μ.Χ.». Η γκάμα ξεκινάει απ’ τις ακτές της Ανατολικής Ιωνίας και το Αιγαίο Πέλαγος, 750 π.Χ. και τελειώνει στην Αθήνα το 1943 και τη Νήσο Ίσκια (αρχαία Πιθηκούσα) στην Ιταλία το 1955.
Στο ενδιάμεσο μπορείτε να βρεθείτε στα Σούσα (341 π.Χ.), εν πλω προς Αλεξάνδρεια (40 μ.Χ.), στη Σπάρτη το 396 μ.Χ., στην Κωνσταντινούπολη το 930, στη Λευκωσία το 1231, στο Πέριγκορ, Γαλλία (1571), στη Νάουσα το 1705, στο Μεσολόγγι το 1826 και «όπου γης και πατρίς» του γένους μας, κατά πρώτον Γραικών, έπειτα Ελλήνων και είτα Ρωμιών.
Οι ιστορίες είναι γραμμένες σε γλώσσα γλαφυρή, μιλούν συχνά εν παραβολαίς κι άλλοτε μένουν μετέωρες πάνω απ’ τις στιγμές τους, χωρίς το πριν και το μετά του σώματός τους. Ο ευτυχής αναγνώστης συνθέτει, αναπαριστά, συνδέει, υποθέτει, ανακαλύπτει, συμπεραίνει και με έναν λόγο τη βρίσκει.
Για παράδειγμα ένας Σπαρτιάτης που είχε μαζί με τους συμπολίτες του καταφύγει στον Ταΰγετο για να γλυτώσει από τον επιδρομέα Αλάριχο, επιστρέφει στην κατεστραμμένη πόλη κι αναρωτιέται πώς δεν βρέθηκαν στρατιώτες να φράξουν τον δρόμο στον Αλάριχο στις Θερμοπύλες – άντε το πολύ πολύ στον Ισθμό της Κορίνθου!
Η λεπτή ειρωνεία, η θλιμμένη παρατήρηση, το δοξαστικό στα ανθρώπινα, στη χαρά και την τρέλα της ζωής, στο βάρος της Ιστορίας και στην αβάσταχτη ελαφρότητα της απουσίας της, συνθέτουν το ψηφιδωτό της ιδιοπροσωπίας ενός λαού που περνάει σε διάφορες εκδοχές της εθνικής του ταυτότητας, με διαφορετικούς και όμοιους πολιτικούς προσδιορισμούς, ένα παλίμψηστο που κρύβει κάτω απ’ την επιφάνειά του αλήθειες αυτογνωσίας και ζωτικούς μύθους αυτής της ζωφόρου των Ελλήνων που τρέχει μέσα στον χρόνο, άλλοτε σαν λιτανεία, άλλοτε σαν καραβάνι, άλλοτε σαν φάλαγγα, πότε προς τα Ελευσίνια Μυστήρια, πότε ακολουθώντας τον Επιτάφιο, σ’ αυτό το πανηγύρι της δόξας και της καταισχύνης, του θρήνου και του αίνου, Μάξιμος ο Γραικός και Ελ Γκραίκο, είμαστε ωραίο τροπάριο, σύντροφοι κυρίες και κύριοι, ιδίως τώρα που ξαναγίναμε ραγιάδες και το παίζουμε ευρωπαίοι, ήγουν συνέταιροι με τους βιαστές μας.
Διαβάστε (ευκτική) αυτό το βιβλίο, η Ιστορία δεν είναι βάρος, είναι προίκα, πιθανόν να βρείτε τον Μίκη στον Πύργο του 1315, τον Μάνο στην Καππαδοκία του 1617, ίσως κι εσάς τους ίδιους στις εικόνες και τα αγάλματα, που εξακολουθούν να ιστορούν το μέλλον μας…
Βέβαιον.
twitter: @st_stavropoulos
email: [email protected]
