Ο εθελοντισμός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές κοινωνικής δράσης συνοχής και ανάπτυξης.
Η έννοια του εθελοντισμού συνδέεται με την αλληλεγγύη και την ανιδιοτελή προσφορά και καλείται να αναπληρώσει τα κενά που δημιουργεί η αδυναμία του κράτους.
Με τον όρο εθελοντισμό εννοούμε: «Η με υψηλό αίσθημα ευθύνης και ανιδιοτελή χαρακτήρα προσφορά έργου ή υπηρεσίας που αναλαμβάνει το άτομο μεμονωμένα ή σε ομάδα, με ελεύθερη βούληση, χωρίς την προσδοκία ή απαίτηση υλικού ή άλλου είδους ανταλλάγματος, με σκοπό τη βοήθεια προς το συνάνθρωπο και την κοινωνία ευρύτερα».
Δεν πρόκειται για ένα απλά όρο, πρόκειται ουσιαστικά για στάση ζωής και δρα εποικοδομητικά στο κοινωνικό στερέωμα καθώς αφορά όλους ανεξάρτητα από κοινωνικές και οικονομικές διακρίσεις.
Ο εθελοντισμός είναι μια πολυμορφική διαδικασία και στάση ζωής, καθώς επιδρά εποικοδομητικά στο κοινωνικό στερέωμα, αφορά όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικών και οικονομικών διακρίσεων, προάγει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στην προάσπιση θεμελιωδών δικαιωμάτων και ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη και συνοχή.
Μια εθελοντική δράση στοχεύει όχι μόνο στην πρόσκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος, αλλά, κατά περίπτωση, και στην αντιμετώπιση των αιτίων του, την ενδυνάμωση των επωφελούμενων και τη συνεχή λειτουργία δομών υποστήριξης.
Στον εθελοντισμό συναντιούνται οι άνθρωποι που στρατεύονται αφιλοκερδώς στον αγώνα για την πρόοδο, την ευημερία και την ευτυχία των ανθρώπων.
Ο εθελοντισμός συνδέεται με την ανάληψη πρωτοβουλιών από άτομα που λειτουργούν ομαδικά και έχουν ως κύριο στόχο την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων και με την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής.
Βάζει τα θεμέλια δημιουργικής συνεργασίας και παρεμβάσεων σε τομείς όπως η αντιμετώπιση σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων που περιλαμβάνουν την καταπολέμηση της φτώχειας , την στήριξη των ατόμων της τρίτης ηλικίας, των ατόμων με ειδικές ανάγκες, την προστασία του περιβάλλοντος και άλλα.
Στην εποχή μας επιβάλλεται ο εθελοντισμός να γίνει πράξη ζωής , διότι μπορεί να δώσει λύσεις σε σοβαρά προβλήματα εκεί που μέχρι τώρα η κεντρική εξουσία αδυνατεί να δραστηριοποιηθεί και να ανταποκριθεί κατάλληλα.
Ο εθελοντισμός αποτελεί ένα μοχλό πίεσης προς τις κυβερνήσεις των κρατών ώστε να αλλάξουν πολιτικές σε διάφορα σημαντικά και ζωτικά θέματα.
Αποτελεί όμως και παράδειγμα παρακίνησης για όσους μένουν ακόμα αδρανείς, για να βγουν από το καβούκι τους, να σηκωθούν από τον καναπέ τους, να αποκτήσουν πιο ενεργό ρόλο σε μια κοινωνία αγάπης και προσφοράς.
Σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων ο εθελοντισμός μπορεί να παίξει ένα αποφασιστικότερο ρολό στην ανάπτυξη της κοινωνικής αλληλεγγύης, μέσα από τη στενή συνεργασία συλλόγων, οργανώσεων, ομάδων και δικτύων, αξιοποιώντας Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους τεχνογνωσία, τεχνολογία και εμπειρία.
Δυστυχώς στην χώρα μας δεν υπάρχει ειδικό νομικό πλαίσιο για τους εθελοντές και τους εθελοντικούς οργανισμούς.
Συνεπώς οι εθελοντές δεν καλύπτονται από κανενός είδους νομική προστασία.
Όποιες νομικές διαφωνίες προκύπτουν σε σχέση µε τους εθελοντές ή τους εθελοντικούς οργανισμούς, αντιμετωπίζονται γενικά ανάλογα µε την περίπτωση.
Για αυτό η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες, που θα κατοχυρώνει τον θεσμό του εθελοντισμού θα τον ενισχύει και θα του διευρύνει τα πεδία εφαρμογής του χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Με πρωτοπόρους τους Δήμους επιβάλλεται η συνεργασία με όλες τις εθελοντικές οργανώσεις και τους φορείς, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία όλων των πλευρών, με στόχο τη δημιουργία του κατάλληλου αναπτυξιακού υπόβαθρου, πάνω στο όποιο ο εθελοντισμός θα γιγαντωθεί συμπληρώνοντας στο ακέραιο τους υψηλούς του στόχους.
Σε μια αισιόδοξη προοπτική θα λέγαμε ότι οι ενεργοί και ευαισθητοποιημένοι πολίτες αποτελούν την ελπίδα για σημαντικές αλλαγές γύρω μας.
Η αυτοδιοίκηση έχει ανάγκη από ενεργούς πολίτες, μάχιμους, δημιουργικούς, αποφασισμένους για ένα καλύτερο αύριο, ανοιχτών οριζόντων και προοπτικών εναντία στις δυνάμεις της μετριότητας, του γκρίζου και του χτες.
Νίκος Ντίνος
Πρόεδρος Οργανισμού Κοινωνικής Πολιτικής Δάφνης Υμηττού.
Δημοτικός Σύμβουλος Δάφνης Υμηττού.
