Την πρώτη χρονιά που το Πολυτεχνείο έγινε επίσημη γιορτή στα σχολεία μου σηκώθηκε η τρίχα και αντέδρασα.

Όπως αντέδρασε και καθένας που είχε συνείδηση του σκυλέματος, της διαστρέβλωσης και της κρατικής γελοιοποίησης που επρόκειτο να γίνει σε μια εξέγερση δημοκρατική, αντιχουντική, φοιτητική, νεολαιϊστικη, υπερκομματική, ακαθοδήγητη.

Και αντέδρασα πολύ, όπως και άλλοι, γιατί η υποχρεωτικότητα μιάς γιορτής, για ένα γεγονός, ή πιο σωστά για μια αλληλουχία γεγονότων, ήταν και είναι απόλυτα αντίθετη και απόλυτα εχθρική με τον εθελοντισμό, την αυταπάρνηση, τη διακριτή και διακριτική προσφορά του καθενός από όσους συνέβαλαν και συμμετείχαν σ αυτό που ονομάστηκε «το Πολυτεχνείο». Και που είναι ταυτόχρονα ό,τι πιο αγωνιστικό και αυτοθυσιαστικό και αυθόρμητο έχει γίνει μετά τον πόλεμο στην Ελλάδα. Κυρίως, είναι ό,τι πιο σεμνό.

Αφορμή γι αυτό μου το σημείωμα είναι η «επαγγελματική» ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος, που καταγγέλλει ότι ιδιωτικά σχολεία δεν θα πραγματοποιήσουν το πρόγραμμα του υπουργείου για «την καθιερωμένη» γιορτή του Πολυτεχνείου, βεβηλώνοντας έτσι την επέτειο, όπως καταγγέλλουν.

Και καταγγέλλουν ότι ιδιωτικά σχολεία θα αφιερώσουν μικρό μέρος μόνο της ημέρας για την εκδήλωση και το υπόλοιπο θα κάνουν μάθημα! Ακούς εκεί να κάνουν μάθημα!

Να με συμπαθάνε οι επαγγελματίες συνδικαλιστές, αλλά το δικό μας σύνθημα ήταν «ψωμί, Παιδεία, ελευθερία».

Δεν ήταν ούτε ινστρούχτσια, ούτε ιδεολογική προπαγάνδα, ούτε ηρωοποιήσεις μέσα από λυρικά παραμύθια, ούτε ποιήματα και τραγούδια μιάς παράταξης για να περάσουμε την ιδεολογική μας γραμμή, να κάνουμε πλύση εγκεφάλου σε παιδιά.

Το Πολυτεχνείο δεν έγινε για να καταντήσει γιορτή του κράτους.

Ήταν ένας ξεσηκωμός ενάντια στο κράτος. Και των συνταγματαρχών και των αυταρχικών δυνάμεων όπου κι αν ανήκαν.

Το Πολυτεχνείο έγινε για να μπορεί καθένας να έχει και να λέει ελεύθερα τη γνώμη του και την άποψή του. Δεν έγινε για να καπελώσουμε την κοινωνία με τα ιδεολογήματά μας.

Το Πολυτεχνείο έγινε για Ελευθερία. Δεν έγινε για να πειθαναγκάζονται οι μαθητές να μάθουν αυτά που θέλει το φαντασιακό των επαγγελματιών καθοδηγητών και των ιδεολογικά φανατικών.

Τό Πολυτεχνείο ήταν Ρήξη. Δεν ήταν υποταγή. Η υποχρεωτικότητα της διδασκαλίας του και η υποχρεωτικότητα της παπαγαλίας του είναι υποταγή.

Το κυρίαρχο σύνθημα στις πρώτες πορείες του ’74 και ’75 ήταν «δεν έγιν’ ο Νοέμβρης για τον Καραμανλή». Δεν ήταν «κάντε το Πολυτεχνείο μάθημα στα σχολεία».

Ούτε έγινε για να στέλνει το υπουργείο εγκυκλίους στα σχολεία για το πώς θα «γιορτάσουν» με στρατιωτική πειθαρχία ανά βαθμίδες και ανά εκπαιδευτικές μονάδες, λες και έχουμε να κάνουμε με κομματική αλυσίδα ινστρούχτσιας.

Στην πορεία, που γίνεται κάθε χρόνο, πηγαίνει καθένας ή δεν πηγαίνει αυτοβούλως. Και συμπεριφέρεται και αυτοβούλως, ανάλογα με τη συνείδησή του. Κανείς δεν τον υποχρεώνει.

Και είναι απορίας άξιο που κρατικές μορφές και επαγγελματίες συνδικαλιστές και επαγγελματίες «ιδεολόγοι» δεν έχουν ακόμα ζητήσει να είναι υποχρεωτική η πορεία και των μαθητών στις 17 Νοέμβρη. Δεν είναι μακριά η νοοτροπία τους.

Προφανέστατα, όλοι όσοι βλέπουν το Πολυτεχνείο σαν ευκαιρία για πολιτικό ή κομματικό καπέλωμα δεν ξέρουν ότι η μεγάλη πλειονότητα όσων συνέβαλαν και πήραν μέρος σ εκείνη τη 12μηνη εξέγερση, από τον Δεκέμβριο του 1972 μέχρι τον Νοέμβρη του 1973, είναι άγνωστη στο κοινό, στο λαό. Έμειναν άγνωστοι. Από σεμνότητα. Και κράτησαν το Πολυτεχνείο που έφτιαξαν και που έζησαν, βαθειά μέσα τους. Χωρίς διδαχές και κομπορυμοσύνες.

Όλοι αυτοί πάλεψαν για τις ιδέες τους, χωρίς να προτάσσουν το Πολυτεχνείο για να τις περάσουν.

Το Πολυτεχνείο ήταν ένα κορυφαίο μετερίζι σ’ έναν αγώνα. Δεν ήταν ούτε διαβατήριο, ούτε παράσημο, ούτε απόδειξη, ούτε επιταγή για εξαργύρωση.

Άσχετο που κάποιοι το χρησιμοποίησαν ή το εξαργύρωσαν πολιτικά, επαγγελματικά και κοινωνικά. Όλοι οι αγώνες έχουν τους πλιατσικολόγους τους.

Το Πολυτεχνείο, σαν κορύφωση μιας υπερκομματικής διαδικασίας ανυπακοής, αντίθεσης και εξέγερσης τελικά, είχε στους κόλπους του συντελεστές από τη δημοκρατική δεξιά μέχρι της άκρα αριστερά.

Δεν ήταν ιδιοκτησία κανενός. Ήταν μια διαδικασία συνύπαρξης σε έναν αγώνα. Ήταν ιδιοκτησία της δίψας για ελευθερία, δημοκρατία και ανεμπόδιστη Παιδεία. Γιατί, με αφορμή τις φοιτητικές εκλογές ξεκίνησε στο Πανεπιστήμιο. Και εξαπλώθηκε.

Και ήρθε το Πολυτεχνείο σε αντίθεση και αποδοκιμάστηκε τις μέρες του ’73 από κόμματα της αριστεράς, που σήμερα ορκίζονται στο όνομά του. Ε

νώ άλλες οργανώσεις της αριστεράς, που πρωτοστάτησαν, είχαν στους κόλπους τους στελέχη, που πολιτεύτηκαν αργότερα με τη δεξιά και χαρακτηρίζονται σήμερα ακροδεξιοί, από αριστερούς πολιτικάντηδες, οι οποίοι γαλουχήθηκαν από εκείνους που καταδίκαζαν την εξέγερση!

Αλλά, όλα αυτά, και η αγωνιστική αυτοδιαχειριζόμενη, ακαπέλωτη και ενωτική μεταξύ των οργανώσεων- πέρα από κόμματα- εξέγερση του Νοέμβρη δεν διδάσκονται στα σχολεία και στις εγκυκλίους του επίσημου κρατικού υπουργείου.

Ούτε από τους ανίδεους ή βαριεστημένους ή αντιδραστικούς ή αντίθετους, ή απλώς φανατικούς από το διδακτικό προσωπικό. Η πλειοψηφία του οποίου κάνει στην πραγματικότητα μια ρουτινιάρικη ακόμα γιορτή και μετράει την ώρα να πάει σπίτι της. Όπως και η πλειοψηφία των μαθητών.

Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να δει το ’80 ότι η κρατικοποίηση μιας επαναστατικής ενωτικής υπερκομματικής εξέγερσης των φοιτητών και του κόσμου που ακολούθησε, θα κατέστρεφε την αλήθεια και το νόημα του Πολυτεχνείου.

Που ήταν η Ρήξη με τον αυταρχισμό, το αίτημα για διαρκή Δημοκρατία, η απαίτηση για ανεμπόδιστη πλατειά Παιδεία και η ελευθερία στην εργασία. Καμιά σχέση με το κράτος, τις γραφειοκρατικές δομές του, τη δημοσιοϋπαλληλική ρουτίνα του και την αγάπη του για ιδεολογική υποταγή των πολιτών. Από όλες τις κυβερνήσεις.

Το Πολυτεχνείο δεν έγινε για να πειθαναγκάζονται παιδιά. Ούτε για να πειθαναγκάζονται δάσκαλοι από το κράτος.

Το Πολυτεχνείο θα’ πρεπε να διδάσκεται με όλη του την αλήθεια σε συνθήκες κρυφού σχολειού. Στο μισοσκόταδο της σκλαβιάς που γεννήθηκε. Από εθελοντές χωρίς παρωπίδες.

Για να οδηγεί όσους θέλουν στο φως.

Γ Παπαδόπουλος - Τετράδης (www.liberal.gr)