Του Στάθη (www.topontiki.gr)
Σουλτάνος ή δικτάτορας; Χαλίφης ή Μιζαδόρος; Όλα! Ο κ. Ερντογάν ενσαρκώνει μια Τουρκία που αφήνει πίσω της το «δυτικό πρότυπο» και προσανατολίζεται σε sui generis πολιτικά συστήματα, όπως το Ιράν, η Κίνα, η Ρωσία και άλλα. Γιατί; Διότι το «δυτικό πρότυπο» – της αστικής δημοκρατίας – της είναι άχρηστο. Και γιατί της είναι άχρηστο; Διότι είναι άχρηστο.
Τα τελευταία χρόνια τα «καθεστώτα», όπως αποκαλούν οι δυτικοί τα άλλα πολιτεύματα, έχουν απενοχοποιηθεί απέναντι στα δυτικά πολιτειακά και πολιτικά προτάγματα, ακριβώς διότι η Δύση σκότωσε τις δημοκρατίες, τις αστικές δημοκρατίες. Και τις σκότωσε διότι ο καπιταλισμός δεν τις χρειάζεται πλέον.
Οι δημοκρατίες στη Δύση είναι όσο περνούν οι μέρες μια υπόθεση τελετουργίας και όχι ένα καθεστώς θεσμών. Οι αστικοί θεσμοί υπέκυψαν στην οικονομική δικτατορία και η εργασία εξορίσθηκε απ’ αυτούς τους θεσμούς (στον βαθμό που σε αυτούς κατείχε θέσεις) στο περιθώριο, εκεί που θάλλουν η ανέχεια, η ιδεολογική τρομοκρατία και η απελπισία – στη ζώνη του λυκόφωτος (και των λύκων).
Η παγκοσμιοποίηση αφού πέτυχε τα αντίθετα όσων διεκήρυξε, πράγμα που έκαμε σκοπίμως, πέθανε. Ο νεοφιλελευθερισμός μέσα από το Laissez faire θέριεψε και τώρα επιστρέφει στο μέλλον του παρελθόντος, στην αποικιοκρατία (για το εξωτερικό) και στον κατασταλτικό αυταρχισμό (για το εσωτερικό). Στο εξής πόλεμος και τυραννίδες θα πηγαίνουν χέρι - χέρι, ιμπεριαλισμός και αυταρχισμός το ίδιο. Η Δύση αποτελείται πλέον και αυτή από «καθεστώτα», όπως περιφρονητικά αποκαλεί τα πολιτεύματα των άλλων.
Αυτά τα καθεστώτα οργανώνονται σε δύο μορφές. Τα κυρίαρχα καθεστώτα και τις ειδικές οικονομικές ζώνες (κατά περιοχές) ή τα προτεκτοράτα (τα κράτη με καθεστώς Εντολής άλλων κρατών - εταιρειών). Τα κυρίαρχα καθεστώτα, όπως της Γερμανίας και της Γαλλίας (με την Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι πλέον ένας ζωτικός χώρος για αυτά τα δύο), είναι εκείνα που το πολιτικό τους προσωπικό είναι το πιο υποτελές στις τράπεζες και τις πολυεθνικές εταιρείες. Η παραπαίουσα τώρα Μέρκελ αποδεικνύει, για παράδειγμα, το αναλώσιμο της παντοδυναμίας των πολιτικών που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ντήλερ εταιρειών. Όπως οι κ.κ Μπλαίρ, Σρέντερ, Ρέντσι, Σαρκοζί, Ραχόι, Ολάντ και χίλιοι άλλοι.
Όμως το μεγάλο κατόρθωμα της παγκοσμιοποίησης και η κληρονομιά που μας αφήνει είναι η ομογενοποιημένη σκέψη. Ο Αϊνστάιν έλεγε ότι το σύμπαν μπορεί να μην είναι άπειρο, η ανθρώπινη βλακεία όμως είναι. Ε, λοιπόν αυτήν τη βλακεία ο νεοφιλελευθερισμός κατάφερε όχι απλώς να την επιβάλει, αλλά να την εκλογικεύσει σε συντριπτικά ποσοστά μέσα στις κοινωνίες.
Στην πραγματικότητα δημιούργησε έναν νέο τύπο ανθρώπου, θα τον έλεγα homo malakas, αλλά είναι όρος αδόκιμος, διότι το εν λόγω άθλημα ενίοτε ελευθερώνει, ενώ ο homo είλωτας είναι μονίμως καταθλιπτικός. Πάσχει από νεοφιλελευθερισμό – ασθένεια θανατηφόρα.
Ο νεοφιλελευθερισμός ολοκλήρωσε τη διαδικασία της μετατροπής του προσώπου σε άτομο και κατάφερε τη μετάλλαξη των τάξεων σε… συλλογικότητες.
Ο άνθρωπος που πάσχει από νεοφιλελευθερισμό είναι ενοχικός και μοναχικός. Αν χρωστάει στις τράπεζες, σκέφτεται σαν τράπεζα. Αν είναι εργάτης, σκέφτεται όπως το αφεντικό του. Αν δεν είναι πελάτης του κράτους, φθονεί εκείνους που έχουν γίνει. Πιστεύει ότι η διαρκής εξίσωση όλων προς τα κάτω είναι η δίκαιη τιμωρία για τις αμαρτίες μας. Ο homo malakas μισεί την κατσίκα του γείτονα ή αν έχει κατσίκα ο ίδιος, θεωρεί τον γείτονά του κατσικοκλέφτη. Θεωρεί την κοινωνική του αποτυχία δικό του φταίξιμο, ενώ θεωρεί επιτυχημένους όσους του γαμάνε τη ζωή.
Με τέτοια όντα να συναπαρτίζουν τις πλειονότητες (και συνεπώς τις πλειοψηφίες) στις δυτικές κοινωνίες, οι αστικές τάξεις δεν χρειάζεται πια να κάνουν συμβιβασμούς με τους εργαζόμενους στο πλαίσιο των αστικών δημοκρατιών, συνεπώς ούτε και τις δημοκρατίες χρειάζονται (ως πλαίσιο νομής του κέρδους) – αλλά, ελεύθερες πια επιστρέφουν στις πιο προσοδοφόρες τυραννίδες με κορωνίδα τις «ελεύθερες αγορές», δηλαδή τις πιο διευθυνόμενες οικονομίες από γενέσεως καπιταλισμού.
Σε αυτές τις εξελίξεις οι εκδοχές της Αριστεράς δεν μπόρεσαν να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις. Μάλιστα η ενσωμάτωση των περισσότερων απ’ αυτές τις εκδοχές στην εξέλιξη του συστήματος κάνει τώρα το έργο αυτό ακόμα δυσχερέστερο, διότι η αποβλάκωση που στο μεταξύ ο νεοφιλελευθερισμός διεύρυνε και εμπέδωσε, αποτελεί ένα σχεδόν ανυπέρβλητο εμπόδιο για την όντως πολιτική.
Σήμερα οι όντως πολιτικοποιημένοι πολίτες, δεξιοί, κεντρώοι, αριστεροί (περίπου ένα 10% σε κάθε κοινωνία), βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα φαραωνικό σύστημα - αντισύστημα που εξελίσσεται σε κάτι σαν τους θεούς του Λάβκραφτ. Παντοδύναμο αλλά τυφλό, ανεξήγητο καθ’ ότι παράλογο, υπεράνω του καλού και του κακού, ένας Λεβιάθαν.
