του Πάνου Τότσικα
Mε αφορή τον εορτασμό για τα 54 χρόνια του Δήμου Ηλιούπολης, η σημερινή δημοτική αρχή οργάνωσε μια σειρά εκδηλώσεων αφιερωμένες στον πρώτο δήμαρχο Ηλιούπολης, τον Παύλο Πεντάρη.
Για τον Παύλο Πεντάρη έχω αναφερθεί στα βιβλία μου: «Εδώ κάποτε - Συμβολή στην ιστορία της Ηλιούπολης» (Εκδόσεις ΚΨΜ-2005) και «Κοινωνικοί Αγώνες στην Ηλιουπολη» (2013, Β΄έκδοση 2016).
Στα πλαίσια αυτού του κειμένου παραθέτω τρία χαρακτηριστικά γεγονότα που περιλαμβάνονται στα παραπάνω βιβλια μου.
1.Αποτροπή της καταστροφής του Δάσους του Υμηττού
Τον Παύλο Πεντάρη, τον γνώρισα το 1965-66, κατά τη διάρκεια της μεγάλης λαϊκής κινητοποίησης ενάντια στην καταστροφή του δάσους που υπήρχε τότε στον Υμηττό (και το οποίο κάηκε στο μεγαλύτερο μέρος του από τις αλλεπάλληλες πυρκαγιές και εμπρησμούς των μετέπειτα δεκαετιών).
Η τότε κυβέρνηση της «Ένωσης Κέντρου» προωθούσε την παραχώρηση στον Οικοδομικό Συνεταιρισμό των Αστυνομικών μιας στενής λωρίδας δασικής έκτασης, από τον Καρέα μέχρι τον Προφήτη Ηλία, όπου υπήρχαν 7.000 - 9.000 δέντρα, τα οποία θα κόβονταν και θα μετατρέπονταν το δάσος σε οικόπεδα.
Ο δήμαρχος Παύλος Πεντάρης (που ανήκε στην τότε κυβερνητική παράταξη), καθώς και οι αριστεροί δημοτικοί συμβούλοι Θαν. Λώλας, Κων. Οικονομόπουλος, Δημ. Κιντής και αρκετοί άλλοι, αντιτάχτηκαν σθεναρά σ’αυτά τα σχέδια και ξεσήκωσαν τους Ηλιουπολίτες. Μια ομάδα νέων, συμμετείχαμε στις κινητοποιήσεις που διοργάνωνε ο Δήμος, επισκεπτόμενοι σπίτια και ενημερώνοντας τον κόσμο, μαζεύοντας υπογραφες κ.α.
Τελικά, το 1966, επί κυβερνήσεως αποστατών, τα σχέδια για τον οικισμό των Αστυνομικών στο δάσος του Υμηττού τροποποιήθηκαν, ύστερα από τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις των κατοίκων και της τότε δημοτικής αρχής.
Τα «Αστυνομικά» μετατοπίστηκαν στην σημερινή τους θέση, όπου δεν υπήρχαν δέντρα. Οι αντιδράσεις των κληρονόμων Νάστου, οι οποίοι διεκδικούσαν ως ιδιοκτησία τους όλη την δυτική πλευρά του Υμηττού, πάνω από την Ηλιούπολη δεν εισακούστηκαν.
Το δάσος τότε, σώθηκε, και η συμβολή του Π.Πεντάρη ήταν καθοριστική γι΄ αυτό.
Ωστόσο, η περιοχή των Αστυνομικών εντάχθηκε στο σχέδιο πόλεως λίγες μέρες πριν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου1967 και οι όροι δόμησης της περιοχής που είχαν συμφωνηθεί (χαμηλά κτίρια κλπ) καταργήθηκαν από την χούντα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του σημερινού τερατουργήματος, που δεσπόζει στην δυτική πλευρά του Υμηττού, πάνω από την Ηλιούπολη…
Όμως, αν μη τι άλλο, ο Συνεταιρισμός των Αστυνομικών προσέφερε άθελά του μια σημαντική υπηρεσία στην Ηλιούπολη: Η δικαστική διένεξή του με τους κληρονόμους Νάστου, (οι οποίοι εξακολουθούσαν να διεκδικούν ιδιοκτησιακά την περιοχή που παραχωρήθηκε από το Δημόσιο στους Αστυνομικούς), προκάλεσε λίγα χρόνια αργότερα την ιστορική απόφαση 4910/1977 του Εφετείου Αθηνών, την οποία ανέδειξε ο αείμνηστος Θανάσης Λώλας το 1980 στην εφημερίδα «Αλήθεια» και όπου αποδείχθηκε ότι η συνολική περιουσία των Νάστων δεν ξεπερνουσε τα 320 στέμματα, ενώ αυτοί είχαν, καταπατήσει και πουλήσει πάνω από 5.000 στρέμματα.
2.Μαρτυρία του Π.Πεντάρη για το χουντικό πραξικόπημα της 21.4.1967
«…Ήταν η ώρα 4 τη νύχτα, όταν με ειδοποίησαν ότι έγινε πραξικόπημα. Ύστερα ειδοποίησα τον Θανάση Λώλα και αυτός το Δημοτικό Συμβούλιο. Το πρωϊ γύρω στις 9, μαζευτήκαμε στο Δημαρχείο με απόντες τους δεξιούς δημοτικούς συμβούλους και τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου (Δημήτρη Κιντή). Πρόθεσή μας ήταν συνταχθεί το πρώτο σε όλη τη χώρα ψήφισμα-καταδίκη για την δικτατορία.
Δεν ξέρω αν με την παρουσία του προέδρου πετυχαίναμε κάτι τέτοιο. Εν συνεχεία κατηφορίσαμε στην πλατεία σε ένα καφενεδάκι, όπου πρότεινα να διαλυθούμε με τον κίνδυνο μήπως συλληφθούμε, πράγμα που έγινε για όλους τους αριστερούς (Συνένευξη στον Λ.Φωτόπουλο, Ηλιογράφος, 3.4.1990)
Λίγο μετά το χουντικό πραξικόπημα, ο Παύλος Πεντάρης αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το αξίωμα του δημάρχου και στη θέση του διορίστηκε από τη χούντα αρχικά ο Γ. Σβαρνιάς και το 1969 ο Κ.Δελαπόρτας.
3.Τα χρόνια της μεταπολίτευσης
Μετά την μεταπολίτευση βρεθήκαμε με τον δήμαρχο Π.Πεντάρη και την τότε δημοτική αρχή πάλι μαζί στις κινητοποιήσεις για κάποια τοπικά προβλήματα καθώς και για τα γενικώτερα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Αναφέρω ενδεικτικά :
Στις 19 Μαρτίου 1978, με πρωτοβουλία των συλλόγων της πόλης, και υπό την αιγίδα του δημάρχου Π.Πεντάρη, γίνεται μεγάλη συναυλία με την Μαρία Φαραντούρη στον κινηματογράφο «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ», επί της κεντρικής πλατείας (όπου λειτουργεί σήμερα το Σούπερ Μάρκετ Α-Β Βασιλόπουλος)
Αξέχαστη επίσης έχει μείνει σε πολλούς Ηλιουπολίτες και η συγκέντρωση διαμαρτυρίας που έγινε στις 10 Απριλίου 1978, στον ίδιο χώρο, ενάντια στο νομοσχέδιο «περί καταστολής της τρομοκρατίας», τον γνωστό μετέπειτα «Αντιτρομοκρατικό νόμο της δεξιάς», με συντονιστή τον δημοτικό σύμβουλο Ντίνο Οικονομόπουλο και με την στήριξη του Π.Πεντάρη.
Αξίζει τέλος να υπενθυμίσουμε ότι, την 25η Μαρτίου 1978, με αφορμή την αστυνομική απαγόρευση κατάθεσης στεφάνου σε κάποιες κοινωνικές οργανώσεις στην τοπική παρέλαση, το Δημοτικό Συμβούλιο Ηλιούπολης, με ψήφισμά του που υπογράφει ο δήμαρχος Παύλος Πεντάρης μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «…θεωρεί απαράδεκτη την επέμβαση της Κεντρικής Εξουσίας …καλεί την Κυβέρνηση να απόσχει από κάθε σχετική ενέργεια η οποία οδηγεί κατ’ευθείαν στην αστυνόμευση των Ο.Τ.Α…
Επίσης αποδοκιμάζει την αχαρακτήριστη ενέργεια των τοπικών αστυνομικών αρχών να μην επιτρέψουν την κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη εκ μέρους του Σωματείου Εθνικής Αντίστασης και την παράνομη συλληψη και μεταφορά στο Αστυνομικό Τμήμα…».
Συνοψίζοντας: Ο Παύλος Πεντάρης, υπήρξε ένας δημοκρατικός δήμαρχος που μέσα σε δύσκολες συνθήκες προσέφερε πολλά στον τόπο του.
30.10.2017
