Μία ακόμη δικαστική απόφαση έρχεται να δικαιώσει το ελληνικό Δημόσιο στην πολυετή διαμάχη του με την Πανελλήνια Σκοπευτική Εταιρεία (ΠΣΕ) για τον χώρο του Σκοπευτηρίου Καισαριανής.
Το αποτέλεσμα είναι να πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες να περάσει τελεσίδικα το σύνολο της έκτασης στην κυριότητα του Δημοσίου, προοπτική που θα σημάνει την οριστική διαφύλαξη του Σκοπευτηρίου ως τόπου ιστορικής μνήμης και πολιτισμού.
Οι τελευταίες εξελίξεις σηματοδοτούνται από απόφαση του Γ’ Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών».
Εξετάζοντας την υπόθεση, ο Αρειος Πάγος, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, κατέληξε στην αναίρεση παλαιότερης απόφασης του Εφετείου υπέρ της σκοπευτικής εταιρείας, με την οποία κρίθηκε το 2010 ότι είναι καταχρηστική η άσκηση του δικαιώματος κυριότητας του Δημοσίου σε έκταση 13 στρεμμάτων.
Εν ολίγοις, η απόφαση του Αρείου Πάγου έρχεται να δικαιώσει το ελληνικό Δημόσιο κάνοντας δεκτή την αναίρεση της καταχρηστικότητας.
Η υπόθεση παραπέμπεται εκ νέου στο Εφετείο για περαιτέρω εκδίκαση, ωστόσο η απόφαση του Αρείου Πάγου περιλαμβάνει ένα καθοριστικό σημείο ενόψει της τελικής της έκβασης: απορρίπτονται όλα τα επιχειρήματα της εφετειακής απόφασης που προτάθηκαν από την εταιρεία, γεγονός που ενδυναμώνει τις πιθανότητες να ευδοκιμήσει η υπόθεση αμετάκλητα υπέρ του Δημοσίου.
Δεύτερη δικαίωση
Πρόκειται για τη δεύτερη μεγάλη δικαστική δικαίωση του Δημοσίου στη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών. Με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) το 2015 κρίθηκε ότι καλώς επέστρεψε όλη η έκταση του Σκοπευτηρίου (με νόμο του 1987) στο Δημόσιο και μάλιστα χωρίς αποζημίωση προς την ΠΣΕ. Απομένει η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, στην οποία έχει παραπεμφθεί η υπόθεση με την προαναφερθείσα θετική εισήγηση.
Να σημειωθεί ότι ναι μεν η απόφαση του Εφετείου το 2010 έκρινε καταχρηστική την κυριότητα του Δημοσίου σε τέσσερα εδαφικά κτήματα (συνολικής επιφάνειας 13 στρεμμάτων), αλλά ταυτόχρονα - παρότι μοιάζει αντιφατικό- έκρινε ότι ορθώς πέρασε στο Δημόσιο η συνολική έκταση του Σκοπευτηρίου, έχοντας ταυτόχρονα συμπεράνει ότι η ΠΣΕ προχώρησε σε μισθώσεις εκτάσεων (συγκεκριμένα το κέντρο «Χάραμα») που παραβίασαν το παραχωρητήριο του 1930, με το οποίο πέρασε στη χρήση της ο ιστορικός πλέον χώρος.
Αναμφισβήτητα, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, το Δημόσιο θα προσέλθει στις αρμόδιες δικαστικές αίθουσες με ένα ενισχυμένο νομικό οπλοστάσιο.
Διαχρονικό αίτημα του λαού της Καισαριανής είναι η διαφύλαξη της ιστορικής σημασίας του Σκοπευτηρίου. Δεν είναι λίγοι όσοι βλέπουν να έχει αίσιο τέλος η χρόνια δικαστική διελκυστίνδα με επίκεντρο έναν τόπο ποτισμένο με αίμα αγωνιστών, ένα παγκόσμιο σύμβολο αντιφασιστικής μνήμης.
Ιστορικό: Οι εκατοντάδες εκτελέσεις και οι… χρόνιες διαμάχες με την Ελληνική Σκοπευτική Εταιρεία
Ο ιστορικός σήμερα χώρος του Σκοπευτηρίου στην Καισαριανή πριν από το 1922 χρησιμοποιήθηκε από τον στρατό (κυρίως το πυροβολικό σώμα) ως χώρος σκόπευσης.
Παραχωρήθηκε το 1930 από την κυβέρνηση Βενιζέλου στην Πανελλήνια Σκοπευτική Εταιρεία σαν ανταλλάξιμη περιουσία με το σκοπευτήριο στην Καλλιθέα, για την εγκατάσταση των εκεί προσφύγων, καθώς είχε εγερθεί ζήτημα στέγασής τους.
Οι αγώνες των πολιτών της Καισαριανής ήταν άμεσοι. Τον Ιούλιο του 1935 το δημοτικό συμβούλιο Καισαριανής εκλέγει μια επιτροπή για την απομάκρυνση της εταιρείας.
Ομως, μερικές μέρες αργότερα, στις 3 Αυγούστου, η Νομαρχία Αττικοβοιωτίας με την υπ’ αριθ. 26539 απόφασή της απορρίπτει τις αιτιάσεις του Δήμου Καισαριανής και αρνείται την απομάκρυνση της Σκοπευτικής Εταιρείας.
Ο χώρος περιφράσσεται και δημιουργούνται χώροι σκόπευσης. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στο Σκοπευτήριο γίνονται σχεδόν καθημερινά εκτελέσεις. Το 1942 εκτελούνται 13 αγωνιστές, το 1943 άλλοι 147 και το 1944 -την πιο αιματηρή χρονιά- εκτελούνται 440.
Πλην αυτών, εκτελούνται και 25 αντιφασίστες στρατιώτες των κατοχικών δυνάμεων (20 Ιταλοί και πέντε Γερμανοί). Τραγικό αποκορύφωμα ήταν η εκτέλεση των 200 κομμουνιστών, Ακροναυπλιωτών (συλληφθέντες από το μεταξικό καθεστώς και παραδοθέντες στους ναζιστές κατακτητές), την Πρωτομαγιά του 1944. Ηταν τα αντίποινα για την εκτέλεση Γερμανών αξιωματικών στους Μολάους της Λακωνίας.
Οπως έχει γίνει γνωστό από ιστορικές πηγές, οι αγωνιστές, στον δρόμο προς το εκτελεστικό απόσπασμα στο Σκοπευτήριο, έριχναν σημειώματα για τα αγαπημένα τους πρόσωπα (τα οποία περισυλλέχθηκαν από τους Καισαριανιώτες).
Στο μετεμφυλιακό κράτος, κάποιοι έκριναν ότι η ιστορική μνήμη στο Σκοπευτήριο έπρεπε να σβήσει. Δεν έσβησαν όμως οι αγώνες του καισαριανιώτικου λαού.
Προδικτατορικά με τον δήμαρχο Λεωνίδα Μανωλίδη, αλλά και αμέσως μετά με τον δήμαρχο Παναγιώτη Μακρή, κυριαρχεί το αίτημα για ανάδειξη της έκτασης ως ιστορικού και πολιτιστικού μνημείου. Κορυφαία στιγμή ήταν η κατάληψη του χώρου του Σκοπευτηρίου από τους πολίτες της Καισαριανής το 1983, με μπροστάρη τον ιστορικό δήμαρχο Μακρή και παρόν όλο το δημοτικό συμβούλιο.
Το 1984 ο χώρος των 110 στρεμμάτων πέριξ του χώρου των εκτελέσεων χαρακτηρίζεται ιστορικός και μνημειακός. Το 1987 με το άρθρο 50 του νόμου 1731/87 «αίρεται η αφιέρωση» προς τη Σκοπευτική Εταιρεία και όλη η παραχωρηθείσα ιδιοκτησία προς αυτήν επανέρχεται στο Δημόσιο.
Η εταιρεία προσφεύγει και πάλι στα δικαστήρια κατά του Δημοσίου. Από τότε και για περίπου 30 χρόνια δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι της Καισαριανής σέρνονται στις δικαστικές αίθουσες από τη Σκοπευτική Εταιρεία.
Παραχώρηση στο Δήμο
Αν και το Σκοπευτήριο ανήκε κατ’ ουσίαν για πολλά έτη στην κοινωνία της Καισαριανής, πέρασε και τυπικά στον δικαιούχο λαό μόλις πρόσφατα. Με το άρθρο 44 του νόμου 4415/2016, παραχωρήθηκε η αποκλειστική χρήση της έκτασης του Σκοπευτηρίου και της ευρύτερης έκτασης του άλσους (συνολικής επιφάνειας 464 στρεμμάτων) στον Δήμο Καισαριανής, για 40 χρόνια.
Η δικαίωση του πολυετούς αιτήματος των κατοίκων της πόλης (και ευρύτερων λαϊκών τμημάτων) ήταν ένα προσωπικό στοίχημα για τον σημερινό πρωθυπουργό, Αλ. Τσίπρα, που υλοποιήθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, με ιδιαίτερη φροντίδα του Καισαριανιώτη υπουργού Νίκου Παππά.
Πηγή: «Εφημερίδα των Συντακτών» – Ρεπορτάζ: Στέργιος Ζιαμπάκας
