Ένα βίντεο αφιερωμένο στον κυρίαρχο ρόλο της εκκλησίας στην Ηλιούπολη. (του Γιώργου Μπαλτά)

Αρθρογραφία 08 Φεβρουαρίου 2017

Ένα βίντεο (βλέπετε εδώ, με τίτλο “H εκκλησία στην πόλη της Ηλιούπολης”), αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έτυχε πλατιάς θέασης.

Γυρίστηκε από την «LOCALTV» την εταιρεία που διαχειρίζεται την τηλεοπτική μετάδοση των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Ηλιούπολης και άλλων Δήμων.

Άρτιο τεχνικά, ενημερωτικό και αποκαλυπτικό, έγινε για λογαριασμό της ΙΕ περιφέρειας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών με την υποστήριξη του Δήμου Ηλιούπολης και βασίστηκε, όπως αναφέρεται στην εισαγωγή, στα αρχεία των ενοριών και του Δήμου Ηλιούπολης.

Παρά το γεγονός ότι τα αναφερόμενα στη πίστη θέματα δεν επιδέχονται σχολιασμού, ακροβατώντας, είναι αλήθεια, στα όρια της αμαρτίας, θα τολμήσω να σχολιάσω με τη δική μου ματιά το περιεχόμενό του, κυρίως εκεί που ακουμπάει κοσμικής υφής θέματα!

Παρακολουθώντας το, έχεις την αίσθηση ταύτισης της εκκλησίας με το έργο του Δήμου Ηλιούπολης. Η αφηγητής κάνει συχνή χρήση του όρου «ο Δήμος μας» επιτρέποντας έτσι την σύγχυση μεταξύ της πολιτικής έννοιας του «Δήμου» και της, καθαρά θρησκευτικής έννοιας, «Εκκλησία».

Αυτή η ταύτιση θα μπορούσε να αποδοθεί στην κυρίαρχη αντίληψη της κάθε θρησκείας, καθ όλα σεβαστή, πως «της ανήκει» το σύμπαν αφού δημιουργός του είναι ο «κατά περίπτωση» θεός.

Από την παραπάνω σύγχυση, εσκεμμένη η μη δεν έχει σημασία, προκύπτει μια επικίνδυνη έννοια και για το ζήτημα της «Δημόσιας περιουσίας» στην Ηλιούπολη.

Η ενέργεια των δημιουργών του βίντεο να δώσουν άμεσα, έστω και καθυστερημένα, αναδρομική αναγνώριση και νομιμοποίηση «τίτλων» ιδιοκτησίας, που οριστικά έχει χαρακτηριστεί από την Ελληνική Δικαιοσύνη ως δημόσια, αποτελεί σοβαρότατο ολίσθημα.

Η ευθύνη ασφαλώς επεκτείνεται και στην σημερινή διοίκηση του Δήμου Ηλιούπολης, αφού «παρείχε» υποστήριξη αλλά και το παρουσίασε επίσημα κατά τον εορτασμό των 53 χρόνων της πόλης.

Όπως προκύπτει εμμέσως πλην σαφώς, η εκκλησία ήταν και είναι απούσα από τους κοινωνικούς αγώνες του λαού της Ηλιούπολης για τη δημόσια περιουσία. Αντίθετα «πληροφορεί» στο διηνεκές, για την «ευγενική προσφορά» των οικοπέδων από πιστούς, αδιαφορώντας αν τέτοιου είδους δωρεές υποκρύπτουν “ένοχους” ή αμφισβητούμενους τίτλους κατοχής.

Ας μην βιαστεί κάποιος “θερμόαιμος” να σκεφτεί ή υποστηρίξει, ότι υπάρχει πρόθεση αμφισβήτησης της νομιμότητας των ναών της πόλης μας.

Ένα δεύτερο θέμα, άξιο σχολιασμού, είναι η αναφορά στο διοικητικό θέμα του διαχωρισμού Πολιτείας και εκκλησίας και το τελικό «μονόπλευρο» χαρακτηρισμό του προβληματισμού περί αυτού ως «διχαστικό του έθνους», αποδίδοντας την ευθύνη, στους ανθρώπους που κάνοντας χρήση του πολιτικού και δημοκρατικού τους δικαιώματος επιχειρηματολογούν υπέρ του διαχωρισμού.

Είναι «διχασμός του έθνους» η άποψη πολιτών πάνω σε ένα πολιτικό θέμα;

Το ντοκυμαντέρ είναι προφανές πως δημιουργήθηκε για να χρησιμοποιηθεί και ενισχύσει τις θέσεις της εκκλησίας στον διάλογο περί διαχωρισμού, από τη μεριά της εκκλησίας.

«Μονολογώντας» και κάνοντας χρήση της πλούσιας “επικοινωνιακής εμπειρίας” της εκκλησίας υποστηρίζει ως θεολογική αναγκαιότητα το μη διαχωρισμό της πολιτείας από την εκκλησία.

Με τον τρόπο του κατατάσσει στο χώρο της αμαρτίας και του διχασμού, τους υποστηρικτές της διοικητικής αυτονομίας Πολιτείας και εκκλησίας.

Ένα τρίτο σχόλιο αφορά την εικόνα! Λένε πως μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις. Για τη δύναμη της εικόνας γίνεται ένας ιδιαίτερος διάλογος στις μέρες μας με αφορμή τα σύγχρονα μέσα μετάδοσης της εικόνας. Το θέμα όχι μόνο δεν είναι νέο, αλλά πολύ παλιό.

Θυμίζω πως η πλέον γνωστή διένεξη περί του ρόλου και της δύναμης της εικόνας καταγράφηκε μεταξύ των εικονολατρών και των εικονομάχων με πολλούς νεκρούς εκατέρωθεν. Η διαμάχη έληξε με νίκη των εικονολατρών που συνέχεια τους είναι η σημερινή εκκλησία.

Την νίκη αυτή των εικονολατρών επί των εικονομάχων γιορτάζουμε την Κυριακή της ορθοδοξίας και θεωρείται από τις σημαντικότερες γιορτές της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας.

Η εικόνα λοιπόν στη προώθηση μηνυμάτων είναι ένα εργαλείο, το οποίο η εκκλησία χρησιμοποιεί αιώνες τώρα με περισσή ικανότητα και άριστα αποτελέσματα.

Καθόλου τυχαία δεν είναι η ένθεση στο Video εικόνας από τον επιβλητικό Βυζαντινό Ναό των Αγίων Αποστόλων στο Λεοντάρι, προκειμένου να δοθεί υποσυνείδητα το αναγκαίο χρονικό βάθος.

Το θέμα είναι μεγάλο και για να συνειδητοποιηθεί η έκταση και η ένταση του θέματος, αντί οποιασδήποτε απόδοσης δια γραπτού λόγου, παρατίθεται προς ελεύθερη «ανάγνωση» η φωτογραφία, στην αρχή του κειμένου, ως αυτή εμπεριέχεται στο ντοκυμαντέρ για την εκκλησία του Δήμου Ηλιούπολης.

Ο πολυσυζητημένος διάλογος διαχωρισμού Πολιτείας και Εκκλησίας δεν ξεκινάει από ισοδύναμη κατάσταση.

Η εικόνα, η φωτογραφία, αποτυπώνει πλήρως τη θέση του καθενός εκπροσώπου των θεσμών των οποίων «συζητιέται» ο διαχωρισμός!

Στην φωτογραφία απεικονίζεται η κορυφαία «στιγμή της συνάντησης» της πολιτείας και της εκκλησίας, ο κάθε ένας στο ύψος του “κατά πως η τάξη ορίζει ”!

Αυτή η σχέση εμπεριέχει την έννοια της υποταγής της πολιτείας στην εκκλησία που κατά τους υποστηρικτές του διαχωρισμού πρέπει να σταματήσει και να αντικατασταθεί με σχέσεις αλληλοσεβασμού και αμοιβαίας εκτίμησης!

Στην ανθρωπότητα η έννοια «δουλεία» καταργήθηκε, τουλάχιστον νομικά. Η «δουλεία» όμως είναι η ύψιστη σχέση - κατάσταση στην οποία βαφτίζονται όλοι οι πιστοί όπως και ο υπογράφων «δούλος του Θεού» Γεώργιος!

Εδώ εντοπίζω τη δυσκολία της εκκλησίας να αποδεχθεί μορφές κατάργησης της σχέσης δουλείας προς το θεό.

Πέραν των παραπάνω επισημάνσεων αυτό που επίσης προκύπτει από το ντοκυμαντέρ είναι η συναίσθηση της ηθικής υποχρέωσης της εκκλησίας περί ανταμοιβής των υποστηρικτών της, για τις προς αυτήν υπηρεσίες τους.

Από την ιστορική καταγραφή των ανθρώπων της εκκλησίας, κληρικών και λαϊκών, με σημαντική προσφορά προς αυτή, επιλεκτικά ξεχωρίζουν οι, περίοπτης πολιτικής σημασίας, αναφορές στους Δημάρχους της Ηλιούπολης: Αείμνηστο Κωνσταντίνο Δελλαπόρτα και τους, όμοιας πολιτικής καταγωγής, κ.κ. Θεόδωρο Γεωργάκη και Βασίλη Βαλασόπουλο.

Ο τελευταίος μάλιστα τυγχάνει «διακριτής» και «δυναμικής εικονολατρικής ενσωμάτωσης” στο Video δια του στιγμιότυπου της φωτογραφίας.

Η αποσιώπηση τόσων άλλων Δημάρχων και Κοινοταρχών στην εκατονταετή ιστορική περίοδο της περιοχής θα μπορούσε να εκληφθεί ως «διχαστική» ως επιλεκτική, ως ασήμαντη ή ως αδιάφορη; Ίσως και ως διαπλοκή;

Μη μας διαφεύγει πως η πολυσυζητημένη έννοια της διαπλοκής κατεβαίνει και «πολύ χαμηλά» δίπλα μας.

Το αντικείμενό της δεν είναι πάντα το χρήμα και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα όπως προφανώς θα καταδείξει/ξε στην Πόλη μας ο Νίκος Παππάς στη σχετική του ομιλία.

Η Διαπλοκή συνδέεται και με ιδιοτελείς άυλες και μη αξίες!