Πολλή συζήτηση γίνεται στις μέρες μας για τους πλειστηριασμούς κυρίως της πρώτης κατοικίας, με κάποιες μικρές αντιστεκόμενες συλλογικότητες να αντιδρούν δυναμικά, στα Ειρηνοδικεία της χώρας, κάθε Τετάρτη μεσημέρι.

Απόντες βέβαια σήμερα κάποιοι, που με την «σοβαρότητα», που επιβάλει ο πολιτικός ρεαλισμός της συμμετοχής στην γενική διοίκηση ή στην υπεράσπισή της, αρκούνται στην «πραγματικότητα» των αριθμών, που με στόμφο εκφέρονται:
«Τότε 40.000 πλειστηριασμοί τον χρόνο, τώρα μόνο …500» !

Ο κίνδυνος απώλειας της ιδιοκτησίας, σήμερα επιχειρείται να συνδεθεί με λάθος προσωπικούς ή επαγγελματικούς σχεδιασμούς και επιλογές. Ξεχάστηκε, ότι η αύξηση φόρων, εισφορών και τελών και η μείωση μισθών, επιδομάτων και συντάξεων, συρρίκνωσαν την αγοραστική ικανότητα των πολιτών-καταναλωτών. Το μνημόνιο-φάρμακο «εξαφάνισε» τους πελάτες μαγαζιών και επαγγελματιών, που πλέον με μειωμένο κύκλο εργασιών, αρχίζουν να αφήνουν απλήρωτους, τους διαρκώς αυξανόμενους λογαριασμούς ασφαλιστικών εισφορών, πρώτα των δικών τους, μετά των υπαλλήλων, μετά των ΔΕΚΟ, μετά των δανείων, να μπαινο-βγαίνουν σε ρυθμίσεις, κλπ.

Συνεχίζουν «ελπίζοντας» στο «αύριο» και στις υποσχέσεις των εναλλασσομένων κυβερνήσεων, για «φως στο τούνελ», «success story», «ανάπτυξη» που έρχεται με το Πάσχα, το Σεπτέμβρη, τον Νέον Έτος, κλπ.

Εκεί μέσα στην μεγάλη μάζα των θυμάτων της κρίσης, υπάρχουν κρυμμένοι και επαγγελματίες «ρίχτες», αλλά αυτούς κανείς μας δεν πρόκειται να τους υποστηρίξει.

Η αντίδραση των εχόντων πέραν του ενός ακίνητα, είναι να τα πουλήσουν, αφού ξοδέψουν την όποια αποταμίευση για ώρα ανάγκης, για να υποστηρίξουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, την πληρωμή των φορολογικών και άλλων υποχρεώσεών τους ή απλά την επιβίωσή τους.

Οι «τυχεροί» παίρνουν παράταση, καταφέρνοντας να πουλήσουν σπίτια σε «τιμή δωματίου», εξοχικά σε «τιμή τροχοβίλας» και αυτοκίνητα σε «τιμή μηχανής».

Οι «άτυχοι», που ή πτώση των τιμών, η έλλειψη αγοραστών, η πίεση των υποχρεώσεων τους ωθεί σε μείωση του προσδοκώμενου αντιτίμου και ξανά τα ίδια από την αρχή, καταλήγουν στην ραγδαία απαξίωση της ιδιοκτησίας τους, στην απόγνωση και στα νομικά προβλήματα, με την μορφή της Εφορίας, των Ασφαλιστικών Ταμείων και των Τραπεζών. Ούτε λόγος να γίνεται βέβαια για αυτούς, τους πολλούς, που έχουν ήδη φθάσει στην έξοδο από την αγορά.

Ο κύκλος κλείνει με την «νόμιμη» (;) τελική απώλεια σπιτιών, μαγαζιών, οικοπέδων και ονείρων ζωής.

Κάποιοι λίγοι, που χαρακτηρίζονται γραφικοί αντιδρούν, κάποιοι νοιώθοντας ενοχές για την επαγγελματική «αποτυχία» τους σιωπούν, κρύβοντας το πρόβλημα τους. Πολλοί ακόμη, με αισιοδοξία ή άγνοια, περιμένουν καλύτερες μέρες. Ξένες και «ντόπιες»(;) τράπεζες επωφελούνται, «Funds», διεθνείς «γύπες» και ντόπια «κοράκια» καραδοκούν και στο τέλος όλο και κάποια «κόκκινα» δάνεια θα πάρουν. Στο 5% ή στο 15% της αξίας τους, για να απαιτήσουν να τα πληρωθούν από τους δανειολήπτες στο 100%.

Υπάρχει ακόμα ελπίδα σε κάποιους, ότι θα γλυτώσουν, γιατί αυτοί «δεν χρωστούν»;

« Σήμερα δεν χρωστούν, Αύριο θα χρωστούν», έρχεται η απαισιόδοξη απάντηση.

Θα φροντίσει γι αυτό το «φάρμακο», που μας δίνουν οι «εταίροι» μας.

Τα σύγχρονα θύματα του ακήρυκτου οικονομικού πολέμου, δυστυχώς θα συνεχίσουν, να μετρούν απώλειες εισοδήματος, περιουσίας και όχι μόνον.

Στα μαύρα χρόνια της γερμανικής κατοχής με ραγδαίο και βίαιο τρόπο, οι μαυραγορίτες, τα αρπακτικά της εποχής απόκτησαν περιουσίες, «αγοράζοντάς» τες με λίγες οκάδες λάδι, ψωμί ή κρέας. Οι Ναζί συγκέντρωναν και χρησιμοποιούσαν την αγροτική παραγωγή και παράλληλα επέτρεπαν στους συνεργάτες τους, να αποκτούν ακριβές κατοικίες στην Αθήνα κυριολεκτικά με έναν τενεκέ λάδι.

Ο Αντώνης Αθηνογένης, πήρε την πρωτοβουλία το 1946 ιδρύοντας τον «Πανελλήνιο Σύλλογο Πωλησάντων Ακινήτων επί Κατοχής», για να διεκδικηθούν πίσω τα χαμένα σπίτια. Δικηγόρος από την Σμύρνη, πολέμησε στον πόλεμο του 1897, στους Βαλκανικούς πολέμους και στην μικρασιατική εκστρατεία. Μετά τη καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα , διετέλεσε βουλευτής Αθηνών με το Λαϊκό Κόμμα, βουλευτής Αττικής του Εθνικού Ριζοσπαστικού Κόμματος, αντιπρόεδρος της βουλής και για σύντομο διάστημα υπουργός Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως στην Κυβέρνηση Κονδύλη (Σημείωση 1). Πέθανε 88 ετών το 1963 και το όνομά του δόθηκε τιμητικά σε δρόμο της Νέας Σμύρνης.

Κατέγραψε τουλάχιστον 350.000 (!) ακίνητα, που «άλλαξαν» ιδιοκτησία στο διάστημα 1941-1944 και 60.000 (!) «αγοραστές», ενός έως και άνω των 50 ακινήτων. (Σημείωση 2)

Έχοντας πολιτική εμπειρία, προσπέρασε την άρνηση υποστήριξης από τα κυρίαρχα κόμματα, παρακίνησε συνειδήσεις, συμμάχησε με όσους μπόρεσε, προκάλεσε δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και διοργάνωσε συγκεντρώσεις με αποτέλεσμα την αύξηση της λαϊκής πίεσης για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Όπως γράφει ο δημοσιογράφος Χρίστος Βασιλόπουλος σε άρθρο του τον Δεκέμβρη του 2013 στην ιστοσελίδα «Η μηχανή του χρόνου»:

…«Οι δοσίλογοι, μετά τον πόλεμο, είχαν ενταχθεί με τη δύναμη του χρήματος στην νεοελληνική πραγματικότητα, είχαν πρόσβαση στα κόμματα, επηρέαζαν τη δικαιοσύνη και πίεζαν να μην ψηφιστεί νόμος, που θα τους έπαιρνε πίσω την περιουσία, που απέκτησαν παράνομα σε βάρος των τίμιων Ελλήνων. Είχαν καταφέρει, μάλιστα, να φέρουν στη βουλή, μέσω ενός ακροδεξιού σχηματισμού, (Κόμμα των Εθνικοφρουρών) και την υποστήριξη(!) του Εμπορικού Συλλόγου Αθήνας, πρόταση νόμου για νομιμοποίηση όλων των αγορών επί κατοχής, με αντάλλαγμα έναν ειδικό φόρο ακινήτων.

Η μάχη ήταν σκληρή, αλλά ο Αθηνογένης νίκησε στα σημεία.

Το 1949 κατάφερε να φέρει άλλο νόμο στη βουλή, που προέβλεπε την επιστροφή των 250.000 σπιτιών, αλλά χωρίς τιμωρία των ενόχων.

Οι μαυραγορίτες έμειναν ανέγγιχτοι και στο απυρόβλητο.

Μάλιστα, προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο και κατάφεραν να μπλοκάρουν την άμεση επιστροφή των ακινήτων που κατείχαν.

Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε τότε ότι ο νόμος περί ακύρωσης αγοραπωλησιών επί κατοχής ήταν… αντισυνταγματικός.

Από την απόφαση αυτή εξαιρέθηκαν ευτυχώς μόνο οι μικροϊδιοκτήτες.
Κάτι ήταν κι αυτό....»

Τελικά το 1949, η κυβέρνηση συνεργασίας Τσαλδάρη, Βενιζέλου και Κανελλόπουλου με πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Αλέξανδρο Διομήδη, με έναν αναγκαστικό νόμο, δημιούργησε τετελεσμένο, ώστε:

Τα καλύβια των φτωχών να επιστραφούν στους παλιούς ιδιοκτήτες τους .
Για τα σπίτια της μεσαίας τάξης να γίνει δικαστική διευθέτησης της «εκκρεμότητας» και
Τα μεγάλα σπίτια να μείνουν στους «αγοραστές» με κάποιο συμπληρωματικό τίμημα.
Ο επίλογος γράφτηκε τον Μάρτη 1951, όταν ανακοινώθηκε , ότι είχαν κατατεθεί 74.548 αιτήσεις είτε αναστροφής των αγοραπωλησιών, είτε δικαστικής συμπλήρωσης του τιμήματος και είχαν ήδη γίνει και κάπου 32.000 εξώδικοι συμβιβασμοί.

Αναμφίβολα όμως υπήρξε μια νίκη, που ξεκίνησε από την επίμονη ιδέα, την «εμμονή» του ενός.

Ας μην ενοχληθούν αναγνώστες από την σύγκριση γεγονότων και εποχών, που επιχειρούμε με πλήρη όμως επίγνωση των πολιτικών και κοινωνικών διαφορών.

Το ότι ο Αθηνογένης υπήρξε αστός συντηρητικός πολιτικός, ελάχιστη σημασία έχει, αφού και ο ίδιος έχασε σπίτι, είχε προσωπικό πόνο και κίνητρο, αλλά και το ζήτημα που ανέδειξε ήταν λαϊκό και δίκαιο, αφού υπερασπιζόταν κυρίως την λαϊκή ιδιοκτησία.

Ένα φαινομενικά δύσκολο αλλά σωστό αίτημα, μπορεί να κερδηθεί. Όλα μπορεί να ξεκινήσουν στην αρχή, ακόμα και από ένα μόνο άτομο ή μια συλλογικότητα, όμως με μεθοδικότητα και τεκμηρίωση, με επιμονή, με συνεχή παρέμβαση, με κατάλληλες συνεργασίες, με δημοσιότητα και διαρκή διεκδικητική πίεση, το αίτημα, μπορεί να κερδίσει την γενική υποστήριξη και στο τέλος την ικανοποίησή του.

Η υπενθύμιση και η διατήρηση στην μνήμη μας γεγονότων, που σημάδεψαν την κοινωνία μας και η χρήση της ιστορικά συσσωρευμένης εμπειρίας του ελληνικού λαού στον καθημερινό αγώνα για επιβίωση είναι απαραίτητο κοινωνικό συστατικό, αφού γνωρίζουμε πως:

«Ο λαός που αγνοεί το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει».

Σημείωση 1: Εντυπωσιακός ο αριθμός των εχόντων επιθυμία αλλά και δυνατότητα να εκμεταλλευτούν τότε την περίσταση, αγοράζοντας σπίτια από τα θύματα του πολέμου ακόμα και με μια λίρα. Διακρίνουμε και σήμερα αντίστοιχες πρακτικές.

Σημείωση 2: Απαραίτητη διευκρίνιση για «ευερέθιστους», ότι πρόκειται περί άλλου «Κονδύλη».

Ηλιούπολη 8 Νοέμβρη 2016

Θάνος Κατσώνης