Οριοθέτηση του ρέματος στη φυσική του κοίτη και
μέτρα πραγματικής αποκατάστασής του, ως φυσικού οικοσυστήματος

Εδώ και τρεις δεκαετίες, σχεδόν, το ρέμα της Πικροδάφνης - και, ειδικότερα, το τμήμα του που διατρέχει την Ηλιούπολη - έχει μπει στη «δίνη» μιας σειράς βίαιων επεμβάσεων.

Στα χαρτιά και στις προθέσεις, στόχος ήταν η προστασία και η ανάδειξη της ρεματιάς της Πικροδάφνης. Στην πράξη, αυτό που είδαμε ήταν διαδοχικές μελέτες, οι οποίες οδηγούσαν πάντα σε επεμβάσεις που αλλοίωναν τη φυσιογνωμία του ρέματος.

Κι ας είχε χαρακτηριστεί ως «προστατευόμενος φυσικός σχηματισμός».

Κι ας υπήρχε υπουργική απόφαση, που για κάποια χρόνια απαγόρευε «κάθε επέμβαση και δραστηριότητα που μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση της φυσικής ροής των υδάτων και της μορφής του τοπίου και του γεωφυσικού ανάγλυφου κατά μήκος της ρεματιάς».

Και όλα αυτά χωρίς να έχει προηγηθεί η οριοθέτηση του ρέματος στη φυσική του μορφή, που είναι αναγκαία προϋπόθεση για οποιουδήποτε είδους παρέμβαση.

Η υπόθεση δεν έμεινε, δυστυχώς, μόνο στα χαρτιά. Το πρώτο μεγάλο πλήγμα στο ρέμα το κατάφερε η δημοτική αρχή της Ηλιούπολης -με δήμαρχο τον Θοδ. Γεωργάκη- ξεκίνησε το 2000 ένα έργο μετατροπής ενός φυσικού αγωγού σε τεχνητό αγωγό από τσιμέντο και πέτρα, εξαφανίζοντας κάθε ίχνος ζωής στο ρέμα.

Με πολύ κόπο, με πολλούς αγώνες και με τη βοήθεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι κάτοικοι της Ηλιούπολης κατάφεραν να σώσουν περίπου τα 200 από τα 700 μέτρα του ανοιχτού ρέματος στην Ηλιούπολη.

Η πολιτεία - σαν Νομαρχία παλιότερα και σαν Περιφέρεια πιο μετά - δε φαίνεται να διδάχτηκε, αφού συνέχισε να προωθεί αντίστοιχες μελέτες και επεμβάσεις και για το τμήμα του ρέματος από τη Λ. Βουλιαγμένης, μέχρι την εκβολή στο Έδεμ, μήκους επτά (7) περίπου χιλιομέτρων. Φτάσαμε στο σημείο η τελική μελέτη να πάρει θετική γνωμοδότηση από το σημερινό περιφερειακό συμβούλιο (30/8/2016).

Μια μελέτη που περιλαμβάνει εκτεταμένες, βίαιες επεμβάσεις στο φυσικό οικοσύστημα του ρέματος, όπως, για παράδειγμα, η κοπή 776 δένδρων από τα 1.000 που υπάρχουν στα όρια των έργων που σχεδιάζονται.

Αλλά δε διδάχτηκαν ούτε οι ιθύνοντες της Ηλιούπολης και, πρώτη απ’ όλους, η σημερινή δημοτική αρχή. Η οποία έσπευσε να δρομολογήσει δυο επικίνδυνες επιλογές:

• Δρομολόγησε αντιπλημμυρικό έργο -καμία αντίρρηση ως προς αυτό-, μεταφέροντας, όμως, στο ρέμα της Πικροδάφνης (με τους γνωστούς σαν αγωγούς Σ2 και Σ3) νερά που έπρεπε να διοχετευτούν σε άλλο ρέμα. Δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο προϋποθέσεις για πλημμυρικά φαινόμενα στις παρακάτω περιοχές.

• Προώθησε νέα έργα «διευθέτησης» στο τμήμα των 200 περίπου μέτρων που διασώθηκε. Με το πρόσχημα ότι πρόκειται για μια πιο ήπια επέμβαση -από αυτήν του 2000- κατόρθωσε να εξασφαλίσει περιβαλλοντική αδειοδότηση από την αποκεντρωμένη διοίκηση Αττικής, το Σεπτέμβρη του 2014.

Κανείς δεν ξεγελιέται από τα ψεύτικα επιχειρήματα και από την ωραιοποίηση(ς) του εγκιβωτισμού του ρέματος. Και τα νέα έργα, με ορισμένες αλλαγές, αναπαράγουν στην ουσία το σχεδιασμό της διοίκησης Γεωργάκη.

Κι αν η αντίδραση των κατοίκων και η προσφυγή στο ΣτΕ για τους αγωγούς Σ2 και Σ3 δεν είχε καλή τύχη -η προσφυγή απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους, χωρίς να εξεταστεί η ουσία της- υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να μη συμβεί το ίδιο και με τα έργα, κατά μήκος των 200 μέτρων που απέμειναν.

Η προσφυγή που έχουν καταθέσει στο ΣτΕ κάτοικοι της Ηλιούπολης, αλλά και κάτοικοι από τους άλλους δήμους που διασχίζει το ρέμα της Πικροδάφνης, εκδικάζεται στις 5 Οκτωβρίου 2016, όπου και θα (ξανα)κουστεί πλήθος επιχειρημάτων, τα οποία συνηγορούν στην αποτροπή της επικείμενης, νέας βλαπτικής επέμβασης.

Η έκβαση αυτής της υπόθεσης έχει κρίσιμη σημασία. Κατά πάσα πιθανότητα θα σηματοδοτήσει και την έκβαση του αγώνα για την αποτροπή της ακόμη μεγαλύτερης και ακόμη πιο βίαιης επέμβασης στο τμήμα του ρέματος από τη Λ. Βουλιαγμένης, ως την εκβολή του ρέματος.

Εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία της εκδίκασης της προσφυγής στο ΣΤΕ, για να απευθύνουμε μιαν ακόμη έκκληση υποστήριξης αυτής της προσπάθειας από το σύνολο της τοπικής κοινωνίας της Ηλιούπολης -και όχι μόνο- και για να απαιτήσουμε από τη διοίκηση, σε όλες της τις εκδοχές, να λειτουργήσει με την υπευθυνότητα που χρειάζεται και να πάψει να «παίζει» με την τύχη του ρέματος της Πικροδάφνης.

16/9/2016

Δίκτυο Πολιτών για τη διάσωση του Ρέματος της Πικροδάφνης
e-mail: [email protected]
F/B: facebook.com/RemaPikrodafnis.SOS