Πώς μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει την ασύμμετρη απειλή των τζιχαντιστών;
της Νατάσας Πετρούλια (www.zougla.gr)
Οι έως τώρα επιθέσεις αποτελούν τις πρώτες πολύ δραματικές ενδείξεις γι’ αυτά που πρόκειται να διαδραματιστούν μέσα στα επόμενα χρόνια και στις επόμενες δεκαετίες στους δρόμους της Ευρώπης.
Η Ευρώπη βρίσκεται στην αρχή ενός νέου κύματος τρομοκρατίας που θα απασχολήσει και την επόμενη γενιά.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ερευνητή Σεθ Τζόουνς από το αμερικανικό ινστιτούτο RAND (δημοσιεύθηκε το 2014), ο αριθμός των τζιχαντιστικών οργανώσεων ανέρχεται σε 49 και ο αριθμός των τζιχαντιστών κυμαίνεται μεταξύ 45.000 έως 105.000, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονται από χώρες της Αραβικής Άνοιξης.
Μεταξύ αυτών των οργανώσεων βρίσκεται και το Ισλαμικό Κράτος (IS) που ο αρχηγός τους στα μέσα του 2014 ανακήρυξε την ίδρυση του Χαλιφάτου (από το Χαλέπι της Συρίας ως έξω από τη Βαγδάτη - πρωτεύουσα του Ιράκ, περίπου 900 χλμ.).
Το νέο κύμα τρομοκρατίας, σύμφωνα με τους εγκυρότερους αναλυτές τρομοκρατίας όπως ο P. Neuman, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Αραβική Άνοιξη και ιδιαίτερα με τον πόλεμο στη Συρία και στο Ιράκ.
Το Ισλαμικό Κράτος αποτελεί για τους νέους τζιχαντιστές έμπνευση και κέντρο ανεφοδιασμού.
Είναι το επίκεντρο ενός ολοκληρωτικού κινήματος που πείθει κατά δεκάδες χιλιάδες νεαρούς, κυρίως μουσουλμάνους και ανάμεσά τους τουλάχιστον 4.000 δυτικοευρωπαίους, να πάρουν τα όπλα. Μεταξύ των υποστηρικτών υπάρχουν χιλιάδες Ευρωπαίοι σαλαφιστές.
Είτε ως «μοναχικοί λύκοι» είτε ως μέρη σταθερών δομών αποτελούν απειλή για απλές αλλά πολύ σοκαριστικές μαζικές επιθέσεις.
Η δράση των «μοναχικών λύκων» ηρωποιήθηκε από το Ισλαμικό Κράτος. Οι αποκεφαλισμοί Αμερικανών και Βρετανών ομήρων το καλοκαίρι του 2014 απέδειξε ότι δεν χρειάζονται μηνιαίοι προγραμματισμοί ούτε περίπλοκες επιχειρήσεις για να τρομοκρατηθεί όλη η υφήλιος.
Παρότι ο «Τζιχάντι Τζον» δεν ήταν μοναχικός λύκος και οι αποκεφαλισμοί έγιναν στη Συρία, το μήνυμα ήταν σαφές. Ένας άνθρωπος μόνος, με ένα μαχαίρι, είχε ταπεινώσει την υπερδύναμη Αμερική και είχε τρομοκρατήσει τους πολίτες της. Μετά από αυτό οι μεμονωμένοι δράστες δεν θεωρούνται πλέον δεύτερης διαλογής τρομοκράτες και αποσαφηνίστηκε ότι ένα μαχαίρι μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικό όπλο με μια βόμβα μεγατόνων.
Ένα ακόμα στοιχείο του νέου κύματος αποτελούν τα δίκτυα της Αλ Κάιντα που βρίσκονται σε ανταγωνισμό με το Ισλαμικό Κράτος και πρέπει με θεαματικές επιχειρήσεις να αποδείξουν στη Δύση ότι υφίστανται ακόμα.
Η κατάσταση είναι τόσο πολύ επικίνδυνη γιατί ο αριθμός των τζιχαντιστών είναι πολύ υψηλότερος απ’ ό,τι στο παρελθόν και επειδή έχουμε να αντιμετωπίσουμε καινούργιους ή εν μέρει πολύ νεαρούς στρατολογημένους και επειδή μέσα στο τζιχαντιστικό κίνημα έχει ξεκινήσει ένας αγώνας ανταγωνισμού που ευνοεί τις επιθέσεις στη Δύση.
Δυστυχώς η τρομοκρατία που θα ακολουθήσει θα κοστίσει τη ζωή σε πολλούς ανθρώπους στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα ελλοχεύει εξίσου μεγάλος κίνδυνος να πολωθούν οι κοινωνίες, να αυξηθεί η επιτυχία κομμάτων και ομάδων από μαχητές της άκρας δεξιάς και έτσι να δυσκολέψει η συμβίωση στην Ευρώπη ανθρώπων διαφορετικής πίστης και προέλευσης.
Επιπρόσθετα η τρομοκρατία δεν κοστίζει μόνο σε ανθρώπινες ζωές, αλλά αποτελεί και μια απειλή για μειονότητες (ευρωπαίοι, εβραίοι αλλά και οι μουσουλμάνοι) των οποίων η κοινωνική ένταξη, το πολιτικό στάτους και η σωματική ακεραιότητα τίθενται σε κίνδυνο.
Μπροστά σε αυτόν τον τρομακτικό κίνδυνο και την ασύμμετρη απειλή στην Ευρώπη επιβάλλεται απαραίτητα διεύρυνση της πρόληψης της τρομοκρατίας, η οποία σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες (όπως π.χ. Γερμανία) εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται χωρίς ενθουσιασμό και στρατηγική προσέγγιση. Σαφές ενιαίο ευρωπαϊκό σχέδιο, επισκόπηση και στρατηγική είναι το κλειδί της αποτελεσματικής αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.
Η Ολλανδία ήταν η πρώτη χώρα το 2004 που διαμόρφωσε εθνική στρατηγική πρόληψης και ακολούθησε η Μ. Βρετανία, η Νορβηγία, η Δανία και η Σουηδία. Εκτός Ευρώπης στρατηγική έχουν η Αυστραλία, η Αμερική και ο Καναδάς.
Η ριζοσπαστικοποίηση των νεαρών που εξυμνούν το Χαλιφάτο δεν ξεκίνησε στην ιρακινή Μοσούλη ή στη συριακή Ράκα αλλά σε ευρωπαϊκές πόλεις.
Επομένως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας πρέπει να ξεκινήσει από την Ευρώπη όπου βρίσκονται και οι ρίζες της (θέση του ICSR, του εγκυρότερου διεθνώς ινστιτούτου μελέτης της τρομοκρατίας, απ’ όπου ελήφθησαν τα στοιχεία).
Η Νατάσα Πετρούλια είναι δικηγόρος Αθηνών - ποινικολόγος, ειδικευμένη σε θέματα Ευρωπαϊκού Δικαίου...
