Του Περικλή Καπετανόπουλου

Μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, το μεταναστευτικό ρεύμα από την Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική διογκώθηκε υπέρμετρα. Η ελληνική κοινωνία βιώνει, σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης, ένα πρόβλημα το οποίο την ξεπερνά.

Είναι αξιοθαύμαστη, η αλληλέγγυα στάση της πλειονότητας των Ελλήνων, απέναντι σε ανθρώπους τους οποίους οι φλόγες του πολέμου ή το όνειρο μιας άλλης ζωής, τους ωθούν να αναζητήσουν μια νέα ζωή, όχι στις γειτονικές τους χώρες, ομόθρησκες χώρες, αλλά στην χριστιανική Ευρώπη. Ωστόσο υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για την ταυτότητα των διακινητών, την σύνδεση τους με την ISIS και το «βαθύ» κράτος της Τουρκίας.

Πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες, έχουν ήδη αρχίσει να εγκαθίστανται σε διαμερίσματα στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, σε διαμερίσματα τα οποία ενοικιάζουν Μ.Κ.Ο, οι οποίες επιχορηγούνται από τον ΟΗΕ και την Ε.Ε.

Ποιοι όμως είναι οι νέοι μετανάστες και πιθανοί σύνοικοι του διπλανού διαμερίσματος;

Σε αυτό το ερώτημα επιχειρεί να δώσει μια πρώτη απάντηση, η έρευνα της ΚΑΠΑ Research, η οποία διεξήχθη 15 και 16 Μαρτίου 2016 για λογαριασμό της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝ.ΠΕ).

Η συνεισφορά της έρευνας συνίσταται στην ταξινόμηση και παρουσίαση των επιμέρους στοιχείων του μεταναστευτικού ρεύματος, τα οποία ήταν γνωστά σε όσους είχαν στοιχειώδη γνώση των μεταναστευτικών ροών, για την ταυτότητα και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των προσφύγων και μεταναστών.

Ως "αδύνατα" σημεία της έρευνας εντοπίζονται τα εξής :

1.Αφορά πολύ μικρό δείγμα (637 άτομα) σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι πέρασαν μέσα σε ένα χρόνο (Μάρτιος 2015-Μάρτιος 2016) και ξεπερνούν κατά πολύ το 1.000.000.

2.Η έρευνα διεξήχθη πριν την σύνοδο της Ε.Ε της 17 και 18ης Μαρτίου, όταν τα ποσοστά αισιοδοξίας μεταξύ των προσφύγων, ήταν εντελώς διαφορετικά, απ΄ότι είναι σήμερα.

Από το σύνολο των στοιχείων της έρευνας αξίζει να σταθούμε ιδιαίτερα σε ορισμένα :

-Το 76,3% των προσφύγων και μεταναστών ήρθε στην Ελλάδα γιατί ήταν εύκολο να περάσει τα σύνορα της, το 19,1% γιατί ήταν πιο φτηνά και το 16,1% γιατί θεωρεί ότι πιο εύκολο να πάρει το «χαρτί» για την Κεντρική Ευρώπη. Δηλαδή οι μετανάστες κατευθύνονται στην Ελλάδα, διότι την θεωρούν «ξέφραγο αμπέλι;».

-Το 71,4% δεν είναι ικανοποιημένο από τις συνθήκες προσωρινής διαμονής στην Ελλάδα.

-Το 27,9% θέλει να μείνει μόνιμα στην Ελλάδα, εφόσον μπορέσει να βρει δουλειά και στέγη και το 30,1% θα κάνει αίτηση ασύλου στην χώρα μας.

-Από όσους τελικά επιλέξουν, με οποιονδήποτε τρόπο την Ελλάδα, ως μόνιμο τόπο εγκατάστασης το 50% θέλει να μείνει στην Αθήνα, και μόνο το 3,4% στη Θεσσαλονίκη.

-Οι πρόσφυγες και μετανάστες είναι κατά βάση άνδρες σε ποσοστό 73,8%, ηλικίας από 15-35 ετών (72,2%). Το 20% έφυγε από την χώρα καταγωγής τους για να αποφύγει την στράτευση.

- Το 91,8% είναι μουσουλμάνοι, (83% σουνίτες και 8,8% σιίτες). Το 58,1% από αυτούς είναι πιστοί μουσουλμάνοι, οι οποίοι προσεύχονται καθημερινά, σύμφωνα με τις επιταγές του Κορανίου. Σύντομα θα προκύψει ζήτημα δημιουργίας χώρων για την άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, στις περιοχές προσωρινής ή μόνιμης κατοικίας τους. Το σχέδιο της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προβλέπει την εγκατάσταση τους και στις 13 διοικητικές περιφέρειες της χώρας.

- Η πλειονότητα των προσφύγων και μεταναστών δεν έχει λάβει καθόλου ή έχει περιορισμένη εκπαίδευση μέχρι 9 έτη (61,3%). Συνεπώς η απασχόληση τους, με βάση τα επαγγελματικά τους προσόντα, τόσο στην Ελλάδα στην Ελλάδα, όσο και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, αν περάσουν τα ελληνικά σύνορα, αφορά κυρίως πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας.

-Το 60,6% των ενηλίκων (ανδρών κυρίως) στη χώρα καταγωγής τους εργάζονταν σε τομείς, οι οποίοι στην Ελλάδα της καπιταλιστικής κρίσης δεν υπάρχουν πλέον, ή έχουν σμικρυνθεί σε υπέρτατο βαθμό (βιοτεχνία, δημόσιο, εμπόριο, ιδιωτικές επιχειρήσεις, γεωργία και κτηνοτροφία).

-Το 71% όσων χαρακτηρίζονται ως πρόσφυγες (Συρία, Ιράκ) δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους. Με αυτό τον χαμηλό δείκτη πληροφόρησης, είναι εύκολο να εξηγηθεί γιατί αποτελούν εύκολη λεία για την παραπληροφόρηση, απ΄όπου και αν αυτή διοχετεύεται (ΜΚΟ, «εθελοντικές οργανώσεις», «αλληλεγγυοι», κ.α.

-Το 85,6% των μεταναστών μιλά μόνο αραβικά, το 22,2% κουρδικά και το 24,3% μπορεί να συνεννοηθεί στοιχειωδώς και στα αγγλικά.

-Οι 7 στους 10 επικαλούνται τον κίνδυνο για τη ζωή τους ή της οικογένειάς τους , ως το πιο σημαντικό αίτιο μετανάστευσης και 6 στους 10 έχουν χάσει κάποιο συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο στον πόλεμο.

-Το 1,7% των προσφύγων και μεταναστών έχει μέρος σε ένοπλες συγκρούσεις στη Συρία και το 12,7% σε πολιτικό ακτιβισμό ενάντια στην κυβέρνηση Ασαντ. Αν αυτά τα στοιχεία συνδυαστούν με το 56% που θεωρεί ως υπεύθυνη για τον πόλεμο την κυβέρνηση Ασαντ και μόνο 36% τον ISIS, τότε μπορεί εύκολα να βγει το συμπέρασμα για τον πολιτικό τους προσανατολισμό, σε συνδυασμό με τον θρησκευτικό τους δόγμα (σουνίτες μουσουλμάνοι, ομόδοξοι των Τούρκων).

-31,2% δηλώνουν ότι έφυγαν για πάντα από την πατρίδα τους, άρα θα εγκατασταθούν μόνιμα, κατ΄επιλογή ή από ανάγκη, στη χώρα τελικού προορισμού τους ή στην χώρα εγκλωβισμού τους, δηλαδή την Ελλάδα.

-Το 67,3% έχει κάνει χρήση των υπηρεσιών των διακινητών (δουλεμπόρων, ξένων και ελληνων) πληρώνοντας το αντίτιμο άμεσα ή μέσω συγγενικού προσώπου.

-Προορισμός για το 68% των προσφύγων και μεταναστών είναι η Γερμανία.

Και δύο ακόμα παρατηρήσεις :

α) Ένα ποσοστό 6-7%των εισερχομένων, με τον γνωστό τρόπο στην Ελλάδα, παραμένει «άδηλο» και κατά κάποιο τρόπο «εξαφανίζεται», περνώντας στην ηπειρωτική χώρα.

β) Το επόμενο κράτος, σύμφωνα με τους γεωστρατηγικούς αναλυτές, προς το οποίο στρέφει την δράση της η ISIS και τα παρακλάδια της, και όποιοι είναι πίσω από αυτούς, είναι το Πακιστάν. Αν ξεσπάσουν ένοπλες συγκρούσεις γενικευμένης κλίμακας στο Πακιστάν, τότε σύμφωνα με τους μετριότερους υπολογισμούς των αναλυτών, ένα μεταναστευτικό ρεύμα 20.000.000 ανθρώπων θα επιχειρήσει να περάσει στην Ευρώπη.

Ένας παράγοντας ο οποίος ακόμα δεν έχει αποτυπωθεί είναι η αργή, αλλά σταθερή μεταστροφή της στάσης μεγάλους μέρους της ελληνικής κοινωνίας, απέναντι στο μεταναστευτικό ρεύμα.

Μια έρευνα, η οποία θα αποτύπωνε την «άλλη πλευρά του λόφου», δηλαδή την στάση των Ελλήνων σήμερα απέναντι στους μετανάστες, θα αποτελούσε πολύτιμο εργαλείο συγκριτικής ανάλυσης για όσα ακολουθήσουν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον.

Θα μας εκπλήξει ευχάριστα η ΕΝ.ΠΕ με μια νέα πρωτοβουλία, καλύπτοντας το κυβερνητικό κενό;

Οψόμεθα… 

φωτογραφία: Bruno Catalano. «Les Voyageurs»