Ανεκπλήρωτο χρέος. (του Περικλή Καπετανόπουλου)

Αρθρογραφία 04 Νοεμβρίου 2020

Προς τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Ηλιούπολης.

Το 2020 συμπληρώθηκαν 75 χρόνια από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τον Αντιφασιστικό Αγώνα 1940-1945, που στην χώρα μας είχε βασικό εκφραστή του το ΕΑΜ.

Η Ηλιούπολη της δεκαετίας του ‘40, είχε την δική της ξεχωριστή συμμετοχή ανάμεσα στις ανατολικές συνοικίες, στην Εθνική Αντίσταση.

Προτείνω ο Δήμος Ηλιούπολης να τιμήσει τρία πρόσωπα, τα οποία συμβολίζουν την πολιτική και ένοπλη Αντίσταση εναντίον των καταχτητών, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την ιστορία της πόλης μας.

1.Nίκος Γιαταγαντζής (-1944)

Στο χώρο του 2ου Δημοτικού Σχολείου, που τότε ήταν αλάνα, τον Αύγουστο του 1944, οι ΕΑΜίτες της Ηλιούπολης έθαψαν τον Νίκο Γιαταγατζή, γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης Ηλιούπολης του ΚΚΕ.

Τον σκότωσαν σε επιδρομή που έκαναν στην Ηλιούπολη Γερμανοί και ταγματασφαλίτες με φριχτά βασανιστήρια πίσω από τον παλιό ναό του Αγίου Νικόλαου, επί της οδού Κοτζιά. Ο Γιαταγατζής μορφή του αντιστασιακού κινήματος της πόλης, ήταν μόλις 27 ετών.

2.Ζωή Πετροπούλου (1925-2018)

Ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που είδε τον Ν.Γιαταγαντζή, πριν πάρει ο τελευταίος το μονοπάτι από τα Κανάρια προς την Αργυρούπολη και συλληφθεί από τα όργανα των καταχτητών.

Κάθε βράδυ με το χωνί, το "ραδιόφωνο του ΕΑΜ" μετέδιδε τα νέα από την Ελλάδα και τα πολεμικά μέτωπα, όχι τόσο από τους Γερμανούς που ήταν εγκατεστημένοι στα "προεδρικά", όσο από τους συνεργάτες τους που κυκλοφορούσαν στη πόλη και συνεργάζονταν με την Γκεσταπό (Geheime Staatspolizei).

Αναδείχθηκε σε γραμματέα της ΕΠΟΝ Ηλιούπολης – Υμηττού, συνεχίζοντας τη δράση της στο Βύρωνα. Τον Νοέμβρη ’44 πέρασε στον ΕΛΑΣ με τον οποίο πολέμησε τον Δεκέμβρη του ’44 στην Αθήνα και στη Καισαριανή. Η Ζωζώ μετείχε στην ομάδα περίθαλψης τραυματιών, ενώ οι μάχες συνεχίζονταν στις Ανατολικές συνοικίες της Αθήνας.

Στις 29/12/1944 το ένοπλο τμήμα στο οποίο συμμετέχει αποχωρεί από Αθήνα με τους τελευταίους αγωνιστές φτάνοντας ως το Λιόπεσι. Επέστρεψε με δυσκολία στην Αθήνα και πέρασε αμέσως στην παράνομη, αγωνιστική δράση στις Ανατολικές συνοικίες.

Το 1948, τελευταίο γράμμα του,ο ΕΠΟΝίτης Δημήτρης Κομνηνός, από το κελί του μελλοθανάτου το απηύθυνε στην Ζωή Πετροπούλου.

Συλλαμβάνεται την 1η Μάρτη του 1948 και γνωρίζει την «φροντίδα» των μεταβαρκιζιανών κυβερνήσεων στους τόπους εξορίας. Στην αρχή η Χίος, από κει τον Απρίλη του 1949 στο Τρίκερι. Από τις 25 Γενάρη 1950 μέχρι τις 4 Αυγούστου ζει την κόλαση στο θανατονήσι της Μακρονήσου. Από κει μαζί με τις άλλες αλύγιστες μεταφέρονται πάλι στο Τρίκερι μέχρι το 1954 που απελευθερώθηκαν τελικά όλες.

Η Ζωή δίνει τη μάχη της ως Πρόεδρος πια του Συλλόγου Πολιτικών Εξόριστων Γυναικών, στην περίοδο 1948-1954.

Το σπίτι της ήταν στην οδό Δροσίνη, πάνω από την πλατεία Σικελιανού.

3.Σπύρος Μπέκιος (Καπετάν Λάμπρος)

Πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός του Μηχανικού στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-1941.

Εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση στις γραμμές του ΕΛΑΣ. Τον Νοέμβριο του 1942 πήρε μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Στις 2 Ιουνίου 1943 συμμετείχε στην ανατίναξη της σήραγγας του Κούρνοβου.

Το 1944 ορίστηκε διοικητής του Τάγματος Σαμποτέρ. Μετά την απελευθέρωση, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Αποφυλακίστηκε μετά από 18 χρόνια. Φυλακίστηκε και κατά την περίοδο της Δικτατορίας 1967-1974.

Έζησε και πέθανε στην Κάτω Ηλιούπολη, στην οδό Δαιδάλου.

Εν κατακλείδι προτείνω τις μετονομασίες :

1. Της οδού Κοτζιά σε Νίκου Γιαταγαντζή.

2.Της οδού Δροσίνη σε Ζωής Πετροπούλου.

3.Της οδού Νυμφών σε Σπύρου Μπέκιου.

Περικλής Καπετανόπουλος

Δημοσιογράφος-Ιστορικός

πηγή