Η καλαβρυτινή γιαγιά μου ήταν οπωσδήποτε πιo κοντά με τη βοήθεια των γονιών της στον απόηχο της επανάστασης του 1821.
Είχε μάθει το θαυμάσιο ποίημα του Γεώργιου Στρατήγη (1860-1938) ο »Ματρόζος» και μου το απήγγειλε. Φαίνεται ότι αυτό το ποίημα είχε κάνει μεγάλη εντύπωση στην εποχή του, ώστε η γιαγιά μου να το έχει αποστηθίσει.
Περιγράφει μια αυτοτελή συγκινητική ιστορία ενός γηραιού πιά επαναστάτη του ’21 του μπουρλοτιέρη Ματρόζου που πεθαίνει της πείνας και αποφασίζει να επισκεφτεί τον παλιό συναγωνιστή και φίλο του υπουργό τώρα Κωνσταντίνο Κανάρη, ήρωα της ελληνικής επανάστασης.
Ο Κανάρης ψαριανός ο Ματρόζος σπετσιώτης όπως και ο Στρατήγης.
Στην είσοδο του υπουργείου ένας βαθμοφόρος συμπεριφέρθηκε περιφρονητικά στον Ματρόζο και εκείνος απάντησε:»Aν οι ζητιάνοι σαν εμέ δεν έχυναν το αίμα / οι καπετάνιοι σαν και σε δεν θα φορούσαν στέμμα».
Αυτό το στιχάκι που απήγγειλε η γιαγιά μου διατηρούνταν πάντα ανεξίτηλο στη μνήμη μου. Έκρυβε μία αλήθεια γιά την επανάσταση του 1821.
Παράλληλα με τους επώνυμους ήρωες υπήρχαν χιλιάδες άλλοι που έβαλαν πλάτη, χωρικοί, αγρότες, βοσκοί κ.ά.
Όταν το 1825 ο γάλλος συνταγματάρχης Φαβιέρος ανέλαβε το σχηματισμό τακτικού στρατού έγραψε ότι »δεν μπορώ να κάνω τίποτα εκ των προτέρων παρά να δέχομαι κάθε ημέρα 10 με 12 κατατάξεις δυστυχισμένων εθελοντών που πεθαίνουν της πείνας και οι οποίοι είναι πραγματικά ιδιαίτερα καλοί και μαθαίνουν πολύ γρήγορα».
Ποιός άραγε γνωρίζει τι απέγιναν οι χιλιάδες αιχμάλωτοι από τη Χίο, την Πελοπόννησο, το Μεσολόγγι κ.ά. που πουλήθηκαν ως σκλάβοι κάπου στην Ανατολή ;
Ο Κολοκοτρώνης, έλεγε ότι ο αγώνας του 1821 ήταν μια μάχη ενός έθνους, του ελληνικού εναντίον ενός άλλου έθνους, του τουρκικού, ενώ, ας πούμε, η γαλλική επανάσταση ήταν μία εξέγερση με κοινωνικά αιτήματα στο εσωτερικό της ίδιας χώρας.
Όμως ο γέρος του Μωριά γνώριζε βαθύτερα την επίδραση της γαλλικής επανάστασης και τις μεγάλες ομοιότητες με την ελληνική.
Και στις δύο περιπτώσεις ήταν ένας αγώνας ενάντια στην απολυταρχία, Εναντίον του βασιλιά Λουδοβίκου του 16ου στη Γαλλία ,εναντίον του σουλτάνου Μαχμούτ Β’ στην Ελλάδα, ο οποίος βασίλευε στην οθωμανική αυτοκρατορία σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης.
Η γαλλική επανάσταση καρατόμησε τον Λουδοβίκο, γεγονός πρωτάκουστο για την εποχή του(τέλη του 18ου αιώνα) και η Φιλική Εταιρεία στόχευε στην εξουδετέρωση του Μαχμούτ Β’ στην ίδια την Κωνσταντινούπολη! Στο βάθος και οι δύο επαναστάσεις προσπαθούσαν να χαράξουν τη νέα πορεία προς την Ελευθερία των λαών.
Γι’ αυτό οι δυνάμεις που επεδίωκαν την παλινόρθωση στον ένα η τον άλλο βαθμό της απολυταρχίας στο 19ο αιώνα είδαν με δυσπιστία και αρνητικά συναισθήματα την ελληνική όπως και τη γαλλική επανάσταση.
Έχει τύχει να βρεθώ στις καλοκαιρινές γιορτές της επετείου της γαλλικής επανάστασης όπου λαϊκές ορχήστρες στις συνοικίες του Παρισιού στήνονται στους δρόμους και οι άνθρωποι χορεύουν σε πλατείες και σοκάκια.
Καλές είναι οι επίσημες εκδηλώσεις και παρελάσεις αλλά πιο σημαντικές θα ήταν οι λαϊκές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα για να θυμηθούμε και να συνειδητοποιήσουμε βαθύτερα το στίχο του Κάλβου »θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» χορεύοντας στους δρόμους με παλιά και σύγχρονα τραγούδια.
