78 χρόνια από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. (χάρτης και ονόματα όσων συμμετείχαν και πήραν μέρος, από τον ΕΛΑΣ, τον ΕΔΕΣ και τους Άγγλους σαμποτέρ)

Αρθρογραφία 25 Νοεμβρίου 2020

Στις 25 Νοεμβρίου συμπληρώθηκαν 78 χρόνια από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου.

Σε προηγούμενο σημείωμα μας έγινε αναφορά στην πολύ περιορισμένη επίδραση της επιχείρησης «Harling», όπως την ονόμασαν οι Βρετανοί, στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Βόρεια Αφρική, διότι το μέτωπο είχε μετατοπιστεί πολύ δυτικότερα, μετά την αποτυχία του Ρόμελ στο Ελ Αλαμέιν.

Σήμερα θα αναφερθούμε στην εκτίμηση των Γερμανών για την σημασία της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου, όσο και της απειλής της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Αθηνών από τις επιθέσεις των ανταρτών στις περιοχές που δρούσε ο ΕΛΑΣ.

Η ανησυχία των Γερμανών αποκαλύπτεται στο τηλεγράφημα που στέλνει ο ειδικός απεσταλμένος του Γ Ράιχ στην Αθήνα για οικονομικά ζητήματα Χέρμαν Νοϊμπάχερ, λίγες μέρες μετά τον Γοργοπόταμο, στις 2 Δεκεμβρίου 1942, προς τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας φον Ρίμπεντροπ, στο οποίο αναφέρει :

«…Μετά τα γεγονότα στη Βόρεια Αφρική, ο στρατιωτικός χαρακτήρας του ελληνικού χώρου άλλαξε τελείως. Η ηπειρωτική Ελλάδα ναι μεν είναι ακόμα γέφυρα ανεφοδιασμού για το ναυτικό οχυρό Κρήτη, αλλά αναμφίβολα μπορεί αργά ή γρήγορα να γίνει στόχος μιας εχθρικής ενέργειας…Αν είναι δυνατόν θα πρέπει η εξασφάλιση του σημαντικού δρόμου μεταφορών με το σιδηρόδρομο ως την Αθήνα να αναληφθεί από τον γερμανικό στρατό, δύναμης μιας μεραρχίας.

Οι συνέπειες της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου είναι πάρα πολύ σοβαρές. Επανάληψη τέτοιων πληγμάτων θα θέσουν σε αμφισβήτηση την αντοχή ολόκληρης της επιχειρησιακής βάσης, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης…» .Τον ίδιο κίνδυνο από την ανάπτυξη της ένοπλης Αντίστασης, επισημαίνει, και ο συνταγματάρχης Βάλτερ Βάϊγκολντ σε έκθεση του προς διοικητή των γερμανικών στρατευμάτων Νοτιανατολικής Ευρώπης αντιστράτηγο Αλεξάντερ Λερ.

«…Τόσο η οργάνωση, γράφει ο Βάϊγκολντ, όσο και η τακτική αυτού του, τώρα πια, ενιαίου κινήματος αντίστασης πρέπει να χαρακτηριστεί σαν καλή και γι΄αυτό είναι ένας πολύ μεγάλος κίνδυνος. Η εξολόθρευση αυτής της οργάνωσης που απειλεί σ΄όλο και μεγαλύτερο βαθμό τον ανεφοδιασμό της Νότιας Ελλάδας και της Κρήτης, είναι μια αναγκαιότητα.»


Ο Γοργοπόταμος συνεπώς ανησύχησε σοβαρά τους Γερμανούς, επέδρασε θετικά στην ψυχολογία των Ελλήνων, αποτέλεσε το σημείο καμπή στην ανάπτυξη του αντιστασιακού κινήματος, και στα μετρήσιμα αποτελέσματα της επιχείρησης είναι η ένταξη στις τάξεις του ΕΛΑΣ εκατοντάδων νέων μαχητών, όπως και η ίδρυση ΕΑΜικών οργανώσεων και στο πιο μικρό χωριό.

Πολλά χρόνια μετά το σαμποτάζ, επειδή δεν υπήρχε επίσημη καταγραφή των ονομάτων όσων πήραν μέρος στην επιχείρηση ανατίναξης της γέφυρας, δυο από τους πρωταγωνιστές, ο Δημήτρης Δημητρίου-καπετάν Νικηφόρος και ο Σπύρος Μπέκιος-καπετάν Λάμπρος, συνέταξαν έναν κατάλογο με όσους διατήρησαν στη μνήμη τους, ότι συμμετείχαν και πήραν μέρος, από τον ΕΛΑΣ, τον ΕΔΕΣ και τους Άγγλους σαμποτέρ.

Δημοσιεύουμε αυτά τα ονόματα, με την υποσημείωση, ότι ο κατάλογος συντάχθηκε το 1987, 45 χρόνια αργότερα.

Χάρτης της επιχείρησης ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου στις 25 Νοεμβρίου 1942. Δημιουργήθηκε από τον Δημήτρη Δημητρίου (καπετάν Νικηφόρο),μόνιμο αξιωματικό της Σχολής Ευελπίδων και από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη (8η ομάδα Παρνασσίδας).


Ο καπετάν Νικηφόρος επικεφαλής της εφεδρείας που την αποτελούσαν 30 αντάρτες του ΕΛΑΣ κατέλαβε το βόρειο βάθρο της γέφυρας το οποίο υπεράσπιζαν 30 Ιταλοί στρατιώτες. Είχε προηγηθεί επίθεση του ΕΔΕΣ, αλλά οι άνδρες του οπισθοχώρησαν και τράπηκαν σε φυγή, όταν οι Ιταλοί τους έβαλαν πυρά.

Τότε με διαταγή του Άρη επενέβη η διμοιρία του ΕΛΑΣ η οποία ήταν εφεδρεία της διοίκησης με τον Νικηφόρο και έκαμψε την ιταλική αντίσταση.

Βρίσκεται στη συλλογή του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στην Ηλιούπολη.

πηγή: Σελίδες Ιστορίας 

Προβλήθηκε 1806 φορές