«Το μνημείο δεν είναι Ηρώο ούτε σχετίζεται με τον Ηφαιστίωνα.

Δεν παραδίδονται πουθενά πληροφορίες ότι ο Μέγας Αλέξανδρος έδωσε εντολή να κάνουν στην Αμφίπολη ένα μνημείο για τον Ηφαιστίωνα.

Κι επιπλέον, αν ήταν Ηρώο θα ήταν υπέργειο, κι όχι υπόγειο.

Ο Ηφαιστίωνας έχει ταφεί στη Βαβυλώνα».

Την πλήρη αντίθεσή του σε σχέση με τις πρόσφατες αποκαλύψεις της Κ. Περιστέρη ότι το μνημείο της Αμφίπολης είναι Ηρώο του Ηφαιστίωνα κατά παραγγελία του Μ. Αλεξάνδρου και μάλιστα στον φημισμένο αρχιτέκτονα της εποχής, Δεινοκράτη, εκφράζει αναλυτικά με συνέντευξή του στο TheTOC ο καθηγητής αρχαιολογίας ΑΠΘ με πάνω από 35 χρόνων «θητεία» σε Μακεδονικούς τάφους, Παναγιώτης Φάκλαρης.

Ο κ. Φάκλαρης αναφέρει ότι οι επιγραφές που ερμηνεύτηκαν ως «οικοδομικά συμβόλαια» του μνημείου δεν βρέθηκαν τώρα αλλά βρίσκονται εκεί εδώ και δεκαετίες?« Τα είχα φωτογραφίσει παλιότερα αυτά αλλά δεν θυμάμαι να είχα βγάλει κάποιο συμπέρασμα», μας λέει.

Κατά τη γνώμη του, στην Αμφίπολη έχει ταφεί κάποιος εταίρος, ένας αξιωματικός του Μ. Αλεξάνδρου, που επέστρεψε από την εκστρατεία στη Μικρά Ασία με πολλά χρήματα κι έφτιαξε έναν πολύ ωραίο τάφο με πολύ σπουδαία εσωτερικά κτερίσματα εσωτερικά που δεν βρέθηκαν παρά μόνο σπαράγματά τους?»

«Αν έκαναν κάποιο μνημείο για τον Ηφαιστίωνα θα το έκαναν στην Πέλλα ή κάπου αλλού στην Μακεδονία ? όχι στην Αμφίπολη που ήταν αποικία των Αθηναίων»

Ολα τα στοιχεία αρνητικά ως προς το πρόσωπο του Ηφαιστίωνα

Από την αρχή της συνομιλίας ο κ. Φάκλαρης ξεκαθαρίζει ότι «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δικαιολογεί τη σύνδεση του ταφικού μνημείου με το πρόσωπο του Ηφαιστίωνα, Αντίθετα, όλα τα στοιχεία είναι αρνητικά ως προς αυτή την ερμηνεία».

Κατά τη γνώμη του κ. Φάκλαρη, τα νέα ευρήματα και η ερμηνεία τους ακούγονται πολύ ενδιαφέροντα και προκαλούν οποιονδήποτε να τα ακούσει και να χαρεί, όμως στερούνται επιστημονικής βάσης.

«Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να μας οδηγεί στον Ηφαιστίωνα. Η Αμφίπολη δεν είναι εντός της αρχαίας Μακεδονίας. Αν έκαναν κάποιο μνημείο για τον Ηφαιστίωνα θα το έκαναν στην Πέλλα ή κάπου αλλού στην Μακεδονία ? όχι στην Αμφίπολη που ήταν αποικία των Αθηναίων», μας λέει.

Καταρχάς, ο κ. Φάκλαρης αποσυνδέει το μνημείο με τον Λέοντα της Αμφιπόλεως που βρίσκονται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων. Και εξηγεί: «Το μνημείο του λόφου Καστά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως Ηρώο. Είναι ένας Μακεδονικός τάφος γεμάτος με νεκρούς?»

«Τα οικοδομικά συμβόλαια γράφονταν σε πλάκες και στήλες ειδικές όπως στην Ακρόπολη για το Ερέχθειο και αλλού.΄Ετσι έκαναν τα συμβόλαια; Με μια λέξη (αν είναι σωστά διαβασμένη?)»

«Αν ήταν Ηρώο θα ήταν υπέργειο, κι όχι υπόγειο»

Κατά τη γνώμη μου από την πρώτη, κιόλας, χρήση του μνημείου είναι σαφές ότι πρόκειται για Μακεδονικό τάφο ? κι όχι με Ηρώο. «Αν ήταν Ηρώο θα ήταν υπέργειο, κι όχι υπόγειο. Σε ένα Ηρώο, εντός του γίνονται προσφορές, μπαίνει ? βγαίνει ο κόσμος, το βλέπουν?»

Κι όσον αφορά στα ευρήματα, τις επιγραφές, μια εκ των οποίων αναγράφει «Παρέλαβον Ηφαιστίωνος Ηρώον», το γραπτό οικοδομικό «συμβόλαιο», δηλαδή, παραλαβής του μνημείου;

«Δεν ξέρω αν μας φέρνουν πουθενά κοντά οι επιγραφές που συμπεριλαμβάνουν τη λέξη ?Παρέλαβον?? και δεν ξέρω αν έχουν διαβαστεί σωστά. Επιπλέον, τα επιγραφικά σήματα που αποδίδονται κατά την ομάδα σε μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα δεν μπορούν, κατά τη γνώμη μου, να συνδεθούν μαζί του.

Είναι τεράστια γράμματα (περίπου 20 με 25 εκατοστά) και πρόχειρα. Δεν είναι κάτι επίσημο που γράφτηκε. Τα οικοδομικά συμβόλαια γράφονταν σε πλάκες και στήλες ειδικές όπως στην Ακρόπολη για το Ερέχθειο και αλλού», απαντά. «΄Ετσι έκαναν τα συμβόλαια; Με μια λέξη (αν είναι σωστά διαβασμένη?)»

«Ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος δεν είχε σχέση με την Αμφίπολη. «Δεν ήταν η επικράτειά του. Ούτε έχουμε καμία ένδειξη ότι δραστηριοποιήθηκε εδώ. Ζούσε και έδρασε στη Μικρά Ασία».

Αντίγονος, ένα κοινό όνομα στη Μακεδονία

Ο κ. Φάκλαρης αμφισβητεί επίσης το μονόγραμμα ANT που κατά την ανασκαφική ομάδα αποδίδεται στον Αντίγονο Μονόφθαλμο, τον στρατηγό του Μ. Αλεξάνδρου, ο οποίος φέρεται να παρέλαβε την πλούσια εργολαβία. «Αντίγονος ήταν κοινό όνομα στη Μακεδονία. Και στη Βεργίνα, στον τάφο που αποδόθηκε στο Φίλιππο Β? , σε ένα χάλκινο αγγείο - σκεύος λουτρού - υπάρχει γραμμένο το ΑΝΤ. Σημαίνει κάτι αυτό;», μας λέει.

Ο κ. Φάκλαρης θυμίζει ότι ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος δεν είχε σχέση με την Αμφίπολη. «Δεν ήταν η επικράτειά του. Ούτε έχουμε καμία ένδειξη ότι δραστηριοποιήθηκε εδώ. Ζούσε και έδρασε στη Μικρά Ασία», αναφέρει.

Και το όνομα του φημισμένου αρχιτέκτονα της εποχής, Δεινοκράτη, που συνδέθηκε με τον τάφο της Αμφίπολης; «Είναι μια υπόθεση που δεν στηρίζεται πουθενά, απαντά. «Με τι στοιχείο θα πούμε ότι ο Δεινοκράτης επιμελήθηκε όλη αυτή την κατασκευή; Επειδή δημιούργησε Ηρώα του Ηφαιστίωνα; Επαναλαμβάνω, δεν πρόκειται για Ηρώο αλλά για τάφο».

«Κάποιος εταίρος έχει ταφεί στην Αμφίπολη ένας αξιωματικός του Μ. Αλεξάνδρου, που επέστρεψε από την εκστρατεία στη Μικρά Ασία με πολλά χρήματα κι έφτιαξε έναν πολύ ωραίο τάφο»

Το μόνο σημείο σύγκλισης, η χρονολόγηση

Στο μόνο σημείο που ο κ. Φάκλαρης παρουσιάσει σημείο σύγκλισης με την Κατερίνα Περιστέρη και την ανασκαφική ομάδα είναι στη χρονολόγηση του τάφου.

Η κυρία Περιστέρη τοποθετεί τη δημιουργία του μνημείου στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π. Χ. και ο κ. Φάκλαρης φαίνεται να συμφωνεί πως η χρονολόγηση του τάφου είναι πρώιμη ελληνιστική με μικρές αποκλίσεις (κατά τη γνώμη του δημιουργήθηκε ανάμεσα στο 300 και στο 280 π. Χ., αμέσως μετά τη λήξη του τελευταίου 4ου του 4ου αιώνα πο. Χ.) αλλά παρουσιάζει και δεύτερη χρήση στα ρωμαϊκά χρόνια, προς το τέλος του 2ου αιώνα π. Χ. «Τα αγάλματα είναι της δεύτερης εποχής. Το ψηφιδωτό, όμως, είναι της πρώτης», μας λέει.

Και καταλήγει: «Το μνημείο δημιουργήθηκε όταν επέστρεψαν οι βετεράνοι από την εκστρατεία του Αλεξάνδρου και πέθαναν εδώ. Κατά τη γνώμη μου κάποιος εταίρος έχει ταφεί εκεί, ένας αξιωματικός του Μ. Αλεξάνδρου, που επέστρεψε από την εκστρατεία στη Μικρά Ασία με πολλά χρήματα κι έφτιαξε έναν πολύ ωραίο τάφο, καλό μνημείο με πολύ σπουδαία κτερίσματα εσωτερικά που δεν βρέθηκαν ? μόνο σπαράγματα από τη χρυσελεφάντινη κλίνη.

Τέτοιες κλίνες είχαν οι εταίροι στα συμπόσια και στους ανδρώνες στα σπίτια τους. και έχουν βρεθεί σε τάφους στη Βεργίνα και αλλού».

Μεγάλοι ευθύνη οι Πανεπιστημιακοί για τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης

Για τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης σε σχέση με το μνημείο της Αμφίπολης ο κ. Φάκλαρης πιστεύει πως «έχουν μεγάλη ευθύνη οι Πανεπιστημιακοί μου συνάδελφοι οι οποίοι πρότειναν ιστορικά ονόματα πυροδοτώντας το ενδιαφέρον του κόσμου ? μεταξύ αυτών και του Μ. Αλεξάνδρου».

- Αρα το μυστήριο συνεχίζεται;

«Οπωσδήποτε...»