Το ελληνικό καλοκαίρι αποτελεί συνώνυμο της ανεμελιάς, της διασκέδασης και της ξεκούρασης για όλους μας. Για το ένα εκατομμύριο όμως περίπου από τους συνανθρώπους μας που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη στη χώρα μας, η περίοδος αυτή μπορεί να κρύβει αρκετές παγίδες. Οι συμβουλές που ακολουθούν σκοπό έχουν να βοηθήσουν τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη να προφυλάξουν την υγεία τους κατά τη θερινή περίοδο και στις διακοπές τους.

A) ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΥΨΗΛΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ-ΚΑΥΣΩΝΑ
? Αυξημένη κατανάλωση υγρών. Τις ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες είναι σημαντικό για όλους μας να αυξάνουμε την κατανάλωση υγρών. Στα άτομα με διαβήτη ο γενικός αυτός κανόνας έχει διπλή αξία καθώς οι αυξημένες τιμές σακχάρου στον οργανισμό (υπεργλυκαιμία) συντελούν επίσης στην πρόκληση αφυδάτωσης. Συνιστάται η κατανάλωση νερού ή υγρών χωρίς ζάχαρη όπως το παγωμένο τσάι με λεμόνι και ο περιορισμός στην κατανάλωση αλκοόλ. Αν καταναλώσετε φυσικό χυμό θα πρέπει να γνωρίζετε πως αποτελεί πηγή υδατανθράκων που θα πρέπει να προστεθούν στις υπόλοιπες τροφές (240 ml χυμού πορτοκαλιού δηλ. ένα ποτήρι έχει 25 γρ υδατάνθρακες περίπου)
? Άσκηση ή κοπιαστικές εργασίες καλό θα είναι να πραγματοποιούνται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα
? Επίγνωση των συμπτωμάτων και σημείων της θερμοπληξίας. Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να είναι:
Δυνατός πονοκέφαλος,
Ατονία,
Αίσθημα καταβολής δυνάμεων
Τάση για λιποθυμία,
Πτώση της αρτηριακής πίεσης,
Ναυτία
Ταχυκαρδία.
Στις σοβαρότερες μορφές εμφανίζονται:
Πυρετός,
Εμετοί,
Διάρροια,
Απουσία εφίδρωσης,
Απώλεια αισθήσεων.

? Αποφυγή υπογλυκαιμικών επεισοδίων Τα άτομα που βρίσκονται υπό αγωγή με ινσουλίνη θα πρέπει να γνωρίζουν πως η υψηλή θερμοκρασία αυξάνει σημαντικά την απορρόφηση της ινσουλίνης από το σημείο της ένεσης. Συνιστώνται λοιπόν συχνότερες μετρήσεις σακχάρου (τουλάχιστον τέσσερις την ημέρα) και κατάλληλη ρύθμιση ειδικά όταν πρόκειται να ακολουθήσει αυξημένη σωματική δραστηριότητα (κολύμβηση, θαλάσσια σπορ, ρακέτες).
? Προφύλαξη της ινσουλίνης, των μετρητών σακχάρου και των ταινιών μέτρησης από τις ακραίες θερμοκρασίες. Μην αφήνετε ποτέ την ινσουλίνη και τα αναλώσιμα υλικά εκτεθειμένα άμεσα στον ήλιο ή μέσα στο αυτοκίνητο όπου μπορεί να αναπτυχθούν θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 500 C.

Β) ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙ

? ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ: Για τους ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη είναι επιβεβλημένο να προσκομίσουν στους υπέυθυνους ασφαλείας του αεροδρομίου γνωμάτευση από το θεράποντα ιατρό τους που να πιστοποιεί τη χορήγηση ινσουλίνης και το είδος αυτής ώστε ο ασθενής να μπορεί να κρατήσει στη χειραποσκευή του ινσουλίνη, σύριγγες, βελόνες και ταινίες μέτρησης. Προμηθευτείτε μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης ή αντιδιαβητικών δισκίων και κρατήστε τις κοντά σας σε περίπτωση που οι αποσκευές σας ή μέρος αυτών καθυστερήσουν ή χαθούν. Καλό είναι να έχετε μαζί σας λίγα μπισκότα, φρυγανιές ή φρούτα. Ενημερώστε κάποιον από το πλήρωμα πως έχετε διαβήτη ειδικά αν ταξιδεύετε μόνοι σας. Σε περίπτωση υπερπόντιου ταξιδιού θα χρειαστεί αναπροσαρμογή της δόσης ινσουλίνης ανάλογα με την τοπική ώρα. Αν μετακινείστε σε διαφορετική χρονική ζώνη ίσως είναι χρήσιμο να φέρετε για τις πρώτες ημέρες και ένα δεύτερο ρολόι ρυθμισμένο σε ώρα Ελλάδας. Πίνετε αρκετή ποσότητα νερού για να αποφύγετε την αφυδάτωση από τον ξηρό αέρα της καμπίνας.
? ΤΑΞΙΔΙ ΜΕ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Ή ΠΛΟΙΟ: Οι ινσουλινοθεραπευόμενοι ασθενείς πρέπει να φροντίζουν να μην εκτίθεται η ινσουλίνη στον ήλιο σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (άνω των 35οC). Μεταφέρετε την ινσουλίνη, το μετρητή και τις ταινίες μέτρησης κάτω από το κάθισμα του αυτοκινήτου και όχι στο πίσω τζάμι. Σε περίπτωση στάσης και ανάλογα με τις συνθήκες πιθανώς να είναι χρήσιμη η μεταφορά της ινσουλίνης μαζί σας ειδικά αν η στάση είναι μεγάλης διάρκειας. Μετράτε το σάκχαρο σας κάθε 4-6 ώρες. Όπως και στην περίπτωση του αεροπορικού ταξιδιού θα πρέπει να έχετε πάντα πρόχειρο κάποιο ελαφρύ φαγητό (τοστ, φρούτα, χυμό).

Γ) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

? Ποτέ μην περπατάτε ξυπόλητοι στην παραλία, στην πισίνα, στα αποδυτήρια ή ακόμα και εντός του σπιτιού σας. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγετε τους τραυματισμούς από αιχμηρά αντικείμενα, εγκαύματα από την καυτή άμμο ή την πυρακτωμένη άσφαλτο και την επαφή με ιούς ή μικρόβια που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές λοιμώξεις
? Εφαρμόστε αντιηλιακή κρέμα στα πόδια σας για προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα- Αν το θεωρείτε σκόπιμο ενυδατώστε τα κάτω άκρα σας αλλά μην εφαρμόζετε ενυδατική λοσιόν μεταξύ των δακτύλων
? Χρησιμοποιείτε κατάλληλες κάλτσες και ανυψώνετε τα πόδια σας όποτε μπορείτε σε περίπτωση που παρουσιάζονται οιδήματα. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύετε την ομαλή μικροκυκλοφορία και τη λειτουργία των νεύρων.

Δ) ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Οι θερινοί μήνες αποτελούν μια πρώτης τάξης ευκαιρία για σύσφιξη των οικογενειακών και φιλικών μας δεσμών και κοινωνικοποίηση. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου θα βρεθούμε μπροστά σε ένα τραπέζι με φίλους ή συγγενείς ή μπροστά στο μπουφέ ενός ξενοδοχείου. Ακολουθούν μικρές συμβουλές για να τρώμε υγιεινά απολάμβάνοντας ταυτόχρονα όλες τις καλοκαιρινές γεύσεις.
? Διερευνήστε πρώτα τις διαθέσιμες τροφές σε ένα τραπέζι ή στο μπουφέ. Γεμίστε το μεγαλύτερο κομμάτι του πιάτου σας με λαχανικά. Μεταξύ των κρεατικών επιλέξτε άσπρα κρέατα (κοτόπουλο, γαλοπούλα) αντί των κόκκινων (π.χ. παϊδάκια).
? Αποφύγετε τα λιπαρά φαγητά π.χ τα πιάτα με μαγιονέζα, βούτυρο, σάλτσες. Επιλέξτε λαχανικά με ελαιόλαδο και ξύδι.
? Πιείτε νερό, τσάι χωρίς ζάχαρη ή σόδα διαίτης με το γεύμα σας. Αν καταναλώσετε αλκοόλ πιείτε μόνο κατά τη διάρκεια του γεύματος και όχι πάνω από ένα (γυναίκες) ή δύο ποτά (άνδρες)
? Μην ξεχνάτε το επιδόρπιο. Αντιμετωπίστε το σαν ευκαιρία να προσλάβετε τις συνιστώμενες ποσότητες φρούτων όπως καρπούζι, και όχι για να προσλάβετε μηδενικής θρεπτικής αξίας γλυκίσματα όπως πάστες.
Το καλοκαίρι είναι η καλύτερη εποχή για να ευχαριστηθούμε την οικογένεια μας, τους φίλους μας και την ίδια τη ζωή. Είναι επίσης η κατάλληλη περίοδος για να εστιάσουμε εκ νέου στις αρχές της υγιεινής διατροφής, της αξίας της σωματικής και ψυχικής ευεξίας. Οι ασθενείς με διαβήτη που τηρούν βασικές αρχές αυτοπροστασίας είναι βέβαιο πως μπορούν πιθανώς καλύτερα και από τους υπόλοιπους συνανθρώπους τους να απολαύσουν την πιο ανέμελη εποχή του χρόνου.

Dr Σωτήριος Κ. Μπεθάνης, MSc, PhD
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιμελητής Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού Ευρωκλινικής Αθηνών

ΙΑΤΡΕΙΟ: Δωδεκανήσου 16  174 56 Άλιμος
ΤΗΛ:2109902321
mail: [email protected]
www.sbethanis.gr