της Δέσποινας Σπανούδη* Πριν από λίγες ημέρες κατατέθηκε στη Βουλή -με καθυστέρηση 4,5 χρόνων από τον "Καλλικράτη"- ο Ενιαίος Κώδικας Αυτοδιοίκησης που θα αντικαταστήσει τον ισχύοντα Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων που υπάρχει από την εποχή του... Καποδίστρια (2006). Στο σχέδιο που κατατέθηκε υπάρχει μια τουλάχιστον αξιοσημείωτη διαφορά, που τροποποιεί ριζικά την αρμοδιότητα των δήμων στη διαχείριση των απορριμμάτων, μια από τις κυριότερες διαχρονικά αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης: από τώρα και στο εξής η μόνη αρμοδιότητα των δήμων είναι η συλλογή και μεταφορά τους.
Η αφαίρεση της αρμοδιότητας για την επεξεργασία και την τελική διάθεση των απορριμμάτων δεν είναι καθόλου τυχαία και έχει προετοιμαστεί εδώ και καιρό με την ίδρυση των Φορέων Διαχείρισης (ΦοΔΣΑ)
Η αφαίρεση της αρμοδιότητας για την επεξεργασία και την τελική διάθεση των απορριμμάτων δεν είναι καθόλου τυχαία και έχει προετοιμαστεί εδώ και καιρό με την ίδρυση των Φορέων Διαχείρισης (ΦοΔΣΑ): στερώντας από τους δήμους τη δυνατότητα να εφαρμόσουν αποκεντρωμένα και ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης με διαλογή στην πηγή, εξυπηρετεί τα προωθούμενα σχέδια ιδιωτικοποίησης. Σχέδια που αφορούν τεράστια εργοστάσια επεξεργασίας για το σύνολο σχεδόν των απορριμμάτων της επικράτειας με την προϋπόθεση φυσικά ότι αυτά θα συντηρούνται σε... σύμμεικτη μορφή. Τι θα παράγουν αυτά τα εργοστάσια; Σύμφωνα με όσα δηλώνονται στις μελέτες που καταθέτουν, το μεγαλύτερο μέρος των σκουπιδιών θα οδηγείται πάλι σε ταφή ή θα αποτελεί δευτερογενή τοξικά καύσιμα. Ποιον εξυπηρετούν; Τους μεγαλοεργολάβους που θα κερδίσουν τόσο μέσα από την κατασκευή όσο και μέσα από τη δραστική αύξηση των δημοτικών τελών που θα επιβάλουν για τη λειτουργία των εργοστασίων.
Τα παραπάνω είναι σε αντίθεση με την ιεράρχηση που εισάγει το ισχύον εθνικό και κοινοτικό δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο η πρόληψη και η ανακύκλωση προηγούνται από κάθε άλλη μορφή διαχείρισης, καθώς εξασφαλίζουν τη μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, το χαμηλότερο κόστος, τις περισσότερες θέσεις εργασίας και τη μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών.
Είναι ωστόσο σε αρμονία με την σκόπιμη από την πλευρά της Πολιτείας υποβάθμιση της ανακύκλωσης που περνά μέσα από τη σκανδαλώδη αδιαφάνεια «Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης» που διαχειρίζονται χρήματα των πολιτών, στερούν από την Αυτοδιοίκηση πόρους και μέσα και επιβάλλουν αναποτελεσματικούς τρόπους ανακύκλωσης όπως, για παράδειγμα, τους μπλε κάδους.
Υπάρχει ανάγκη για κινητοποίηση της ίδιας της Αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των νεοκλεγμένων σχημάτων ώστε να ενημερώσουν, να φρενάρουν αυτή την εξέλιξη και να διεκδικήσουν συστήματα πραγματικής ανακύκλωσης με κοινωνικό έλεγχο και διαφάνεια, σε όφελος των πολιτών και όχι των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.
* Η Δέσποινα Σπανούδη είναι μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Περιβάλλοντος - Οικολογίας ΣΥΡΙΖΑ
