Η αυριανή ημερομηνία ,24 Απριλίου, έχει γραφτεί στην ιστορία με βαθιά μαύρα γράμματα και συμβολίζει την βαρβαρότητα και την σκληρότητα ενός καθεστώτος ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Στις 24 Απριλίου, ξεκίνησε η Γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους το έτος 1915 στα πλαίσια του εξοντωτικού προγράμματος εξάλειψης των λαών μη τουρκικής καταγωγής στις περιοχές της Μ. Ασίας από τον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ και το κύμα των Νεότουρκων.
Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι ο αριθμός των νεκρών Αρμενίων ήταν από 600.000 ως 800.000, ενώ Δυτικές και Αρμενικές πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των σφαγιασθέντων στο 1.500.000.
Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες. Έως σήμερα η Τουρκία αρνείται την ύπαρξη «γενοκτονίας» και ισχυρίζεται ότι πραγματοποιήθηκε ένας εκτοπισμός του Αρμενικού πληθυσμού.
Μέχρι το 2010, 23 κράτη είχαν αναγνωρίσει επισήμως τα γεγονότα ως γενοκτονία των Αρμενίων, όπως και η Διεθνής Ένωση Μελετητών για τη Γενοκτονία.
Και μία ενδιαφέρουσα είδηση:
"Η γενοκτονία των Αρμενίων στο γερμανικό κοινοβούλιο. (από DW)"
Την Παρασκευή, 24 Απριλίου, ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Αρμενίων, η γερμανική κυβέρνηση αναμένεται να υιοθετήσει για πρώτη φορά επισήμως τον όρο γενοκτονία, κάτι που μέχρι σήμερα απέφευγε.
Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται να παρακολουθήσει η κοινή γνώμη τη συζήτηση που θα πραγματοποιηθεί στο γερμανικό κοινοβούλιο την Παρασκευή, ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Αρμενίων. Αυτό θα είναι και το αντικείμενο της συζήτησης, κατά την οποία για πρώτη φορά η Γερμανία θα χαρακτηρίσει τα γεγονότα του 1915 «γενοκτονία» και όχι «σφαγή», όπως συνήθιζε τα προηγούμενα χρόνια.
Πλέον όμως οι φωνές εντός του γερμανικού κοινοβουλίου που δεν συμφωνούν με τη μέχρι σήμερα κυβερνητική γραμμή έχουν αυξηθεί, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να μην μπορεί να τις αγνοήσει. Η Χριστιανική Ένωση και το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών -που αποτελούν τον κυβερνητικό συνασπισμό- πρόκειται να καταθέσουν πρόταση ψηφίσματος την Παρασκευή, η οποία θα περιλαμβάνει τον χαρακτηρισμό «γενοκτονία».
Ειδικότερα το επίμαχο απόσπασμα αναφέρει: «Η τύχη αυτών των ανθρώπων αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μαζικής εξόντωσης, εθνοκάθαρσης, διωγμού και γενοκτονιών, οι οποίες έχουν στιγματίσει με αυτό τον φρικτό τρόπο τον εικοστό αιώνα.»
Σύμφωνη με αυτό το κείμενο φαίνεται να είναι και η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Ο εκπρόσωπός της Στέφεν Ζάιμπερτ επεσήμανε μάλιστα τη Δευτέρα πως η κυβέρνηση θεωρεί ότι οι πράξεις αυτές αποτελούν γενοκτονία. Μέχρι σήμερα η Γερμανία επέλεγε να χρησιμοποιεί τους όρους «σφαγή» ή «διωγμός», αποφεύγοντας αυτό που οι περισσότεροι ιστορικοί παραδέχονται εδώ και χρόνια: τον όρο γενοκτονία.
Ανησυχία για τις διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία
Εκτός της Αρμενίας, άλλα 20 κράτη έχουν αναγνωρίσει την γενοκτονία κατά των Αρμενίων, ανάμεσα σε αυτά και η Ελλάδα. Αντίθετα η Τουρκία αρνείται κατηγορηματικά τον χαρακτηρισμό και συνεχίζει να μιλάει για «διωγμό και μέτρα ασφαλείας που ελήφθησαν εν καιρώ πολέμου». Ένα μικρό βήμα προς το μέρος των Αρμενίων έκανε ο πρωθυπουργός της χώρας Αχμέτ Νταβούτογλου. Σε δήλωσή του αναφέρει: «Μοιραζόμαστε τον πόνο των παιδιών και εγγονών των Αρμενίων, που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του διωγμού το 1915».
Την Παρασκευή πρόκειται να λάβει χώρα εκδήλωση μνήμης για «τα θύματα του διωγμού» στο αρμενικό πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη.
Η Γερμανία αρνιόταν μέχρι σήμερα επισήμως να αναγνωρίσει την γενοκτονία και για διπλωματικούς λόγους. Η κυβέρνηση δεν επιθυμούσε να δυσαρεστήσει την Τουρκία, αφενός γιατί και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ και αφετέρου γιατί ο αριθμός των Τούρκων που ζουν στη Γερμανία είναι πολύ μεγάλος. Η γερμανική αντιπολίτευση έχει εκφράσει εδώ και καιρό την αντίθεσή της στην πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση.
Μάλιστα εν όψει της επικείμενης συζήτησης στη βουλή ο επικεφαλής των Πρασίνων Τσεμ Έζντεμιρ παροτρύνει τους βουλευτές να στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα: «Η Γερμανία πρέπει να υιοθετήσει μια υπεύθυνη στάση απέναντι στη γενοκτονία των Αρμενίων και να παραδεχτεί την συνυπευθυνότητα της τότε γερμανικής αυτοκρατορίας.»
Φόβος για αναβίωση του παρελθόντος
Η διστακτική στάση της Γερμανίας απέναντι στο συγκεκριμένο ζήτημα ενδεχομένως να σχετίζεται και με το αποικιακό παρελθόν της χώρας στην πρώην Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική, το οποίο παρουσιάζει αρκετά κοινά στοιχεία με τα γεγονότα του 1915. Ήδη το 1948 τα Ηνωμένα Έθνη αναγνώρισαν ότι οι πρακτικές των Γερμανών που είχαν ως αποτέλεσμα τον αφανισμό του 80% του πληθυσμού των Χερέρο, δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν κάτι άλλο παρά γενοκτονία.
Η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει ποτέ επίσημα συγγνώμη από τα θύματα και τους απογόνους τους, αποφεύγοντας έτσι φυσικά και την καταβολή αποζημιώσεων. Η συμπεριφορά της Γερμανίας σ' αυτό το θέμα θυμίζει κατά πολύ αυτή της σημερινής Τουρκίας και θα μπορούσε επομένως να έχει αρνητική εξέλιξη για το Βερολίνο, φέρνοντας στην επιφάνεια μνήμες του μακρινού, αποικιακού παρελθόντος της.
Όπως όλα δείχνουν, πάντως, η καγκελάριος αναμένεται να στηρίξει την πρόταση του κοινοβουλίου ακόμη και αν αυτό σημαίνει τη διατάραξη των διπλωματικών σχέσεων με την Τουρκία ή την αναβίωση οδυνηρών πτυχών της γερμανικής ιστορίας, που πολλοί θα προτιμούσαν να είχαν ξεχαστεί.
Αλεξάνδρα Κοσμά (DW, dpa)
