Του Δρ. Ιωάννη Λύρα, πλαστικού χειρουργού
ΣΠΙΛΟΙ - ΕΛΙΕΣ
Οι σπίλοι αποτελούν για τους περισσότερους από εμάς ,αναπόσπαστο κομμάτι του προσώπου και του σώματος μας. Εμφανίζονται κατά την γέννηση ή κατά την παιδική ηλικία, την εφηβεία η ακόμα και αργότερα. Παρατηρούνται σε μεγάλο ποσοστό πληθυσμού (άνδρες και γυναίκες) και σε οποιοδήποτε σημείο της επιφάνεια του δέρματος.
Οι σπίλοι έχουν διάφορες κλινικές μορφές όσον αφόρα το μέγεθος, τη μορφή, τη χροιά, τη σύσταση κ.α.
Οι ελιές προέρχονται από μία ειδική ομάδα μελανοκυττάρων, η οποία ονομάζεται σπιλοκύτταρα. Τα κύτταρα αυτά ξεκινούν από τον δερματοεπιδερμικό σύνδεσμο ενώ στη συνέχεια φτάνουν μέχρι το χόριο (3ο στρώμα) έως ότου εκφυλιστούν, σε βάθος που ποικίλλει από σπίλο σε σπίλο.
Οι σπίλοι είναι καλοήθεις βλάβες του δέρματος. Εμφανίζονται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, σε διαφορετικά σχήματα, μεγέθη και χρώματα και κάτω από την επίδραση ορισμένων παραγόντων ενδέχεται να αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία μας, διότι μπορούν να εκφυλιστούν σε κακοήθεις βλάβες, ή ακόμη και να μετακινηθούν σε άλλα σημεία εάν παραμεληθούν επί μακρό χρονικό διάστημα.
Οι αιτίες εμφάνισης των σπίλων, εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως έκθεση στον ήλιο, ορμονολογικούς ή κληρονομικούς. Είναι πιθανό να εμφανιστούν και κατά την ενδομήτριο ζωή. Παρόλα αυτά μόνο το 1% των νεογέννητων γεννιέται με σπίλους (πολλές φορές γιγαντιαίους που καταλαμβάνουν μεγάλες επιφάνειες του προσώπου ή του σώματος). Ακόμη μπορεί να εμφανιστούν και μετά τη γέννηση. Πολύ πιθανό είναι να αυξηθεί ο αριθμός των σπίλων κατά την εφηβεία ή την εγκυμοσύνη. Εν γένει, είναι πιθανό σπίλοι να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία και αυτοί να διαφοροποιηθούν κατά τη διάρκεια της ζωής μας.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ
Η Μέθοδος που θα ακολουθηθείεξαρτάται από το σπίλο, το σημείο, το βάθος και γενικότερα τη μορφολογία αυτού.
· DERMA PLANNING (ΕΚΤΟΜΗ ΚΑΤ?ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ)
Η συγκεκριμένη μέθοδος ενδείκνυται για σπίλους που παρουσιάζουν υπερέγερση από την επιφάνεια του δέρματος, χωρίς να φτάνουν στο βάθος, στο επίπεδο του χορίου (π.χ υπερκερατωτικοί σπίλοι). Ο σπίλος αφαιρείται μέχρι την επιφάνεια του δέρματος και εφαρμόζουμε επουλωτικές αλοιφές για 2-3 μέρες. Η μέθοδος αυτή δεν αφήνει καθόλου σημάδι κατά την αφαίρεση και εφαρμόζεται κυρίως στις κρεατοελιές και στα θηλώματα.
· ΚΑΥΤΗΡΙΑΣΜΟΣ
Είναι μία μέθοδος που απευθύνεται κυρίως σε μικρούς σπίλους και φακίδες χωρίς ύποπτα σημεία εξαλλαγής. Σε αυτή την περίπτωση δεν χρειάζονται καθόλου ράμματα παρά μόνο μία επουλωτική αλοιφή. Το σημάδι που αφήνει ο καυτηριασμός για 2-3 μήνες είναι μεγαλύτερο λόγω της θερμικής βλάβης του παρακείμενου δέρματος. Στη συνέχεια συρρικνώνεται και γίνεται λιγότερο εμφανές.
· ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ LASER
Η αφαίρεση σπίλων με laser είναι η διαδικασία κατά την οποία δέσμη φωτός χρησιμοποιείται για να θερμάνει κύτταρα ή ιστό με σκοπό την εξάχνωσή τους. Η δέσμη φωτός απορροφάται από το χρώμα του σπίλου, το οποίο διασπάται και έτσι καταστρέφεται το μόρφωμα. Καθώς, το laser σφραγίζει τα αιμοφόρα αγγεία, δεν προκύπτει ανάγκη για καυτηριασμό ή ράμματα. Η μέθοδος ενδείκνυται για νέους, μικρούς ή επίπεδους σπίλους. Αντενδείκνυται για υπερεγερμένους, παλαιότερους, ευμεγέθεις, και ύποπτους σπίλους που δεν έχουν διερευνηθεί με φωτοδιάγνωση και χαρτογράφηση. Η θεραπευμένη περιοχή παραμένει κόκκινη ή και πιο σκούρου χρώματος και ο σπίλος θα πέσει μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες
· ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται κυρίως για σπίλους ύποπτους για κακοήθεια. Αφαιρείται ο σπίλος μαζί με το περιβάλλοντα ιστό και όλα μαζί αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση - βιοψία. Το μέγεθος του δέρματος που αφαιρείται εξαρτάται από το πόσο προβληματίζεται ο χειρουργός από τον συγκεκριμένο σπίλο. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ράμματα απορροφήσιμα ή μη απορροφήσιμα. Ενδέχεται να μείνει σημάδι. Είναι όμως η πιο σωστή, από ιατρικής απόψεως, επιλογή λόγω της βεβαιότητας που προκύπτει όσον αφορά την διάγνωση ? πληρότητα της αφαιρέσεως και έλλειψη κακοήθειας στο μόρφωμα που αφαιρέθηκε.
· ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΕΚΤΟΜΗ ΕΝ ΣΕΙΡΑ
Μέθοδος που απευθύνεται σε γιγαντιαίους σπίλους που δεν μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως λόγω του δερματικού ελλείμματος που θα απομείνει. Σε αυτές τις περιπτώσεις αφού προηγηθεί διάγνωση με βιοψία μπορεί να αφαιρεθεί τμηματικά σε πολλαπλά τεμάχια ο σπίλος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί πλήρης εκτομή και η μεταμόσχευση δέρματος από άλλη περιοχή, ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα και να αποφευχθούν οι πολλές επεμβάσεις. Σε αυτή τη κατηγορία το σημάδι θα είναι εμφανές.
Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις πριν την εκτομή ενός σπίλου είναι απαραίτητη η χαρτογράφηση αυτού.
Μετά την εκτομή του σπίλου, δεν υπάρχει πόνος παρά μόνο ελαφρά αίσθηση κνησμού για μικρό χρονικό διάστημα μετά την επουλωτική φάση.
Τώρα το καλοκαίρι, όπου η έκθεση μας στην ηλιακή ακτινοβολία είναι εντονότερη και πιο συχνή θα πρέπει να φροντίζουμε τις περιοχές όπου εμφανίζουμε σπίλους με ιδιαίτερη προσοχή.
· Καλό θα ήταν να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο τις ώρες έντονης ακτινοβολίας.
· Απαραίτητη είναι η χρήση αντηλιακής προστασίας κατά την διάρκεια της έκθεσής μας στον ήλιο, όχι μόνο στην παραλία αλλά και καθ? όλη την διάρκεια της ημέρας.
· Ιδιαίτερη μεταχείριση χρήζουν τα μικρά παιδιά τα οποία είναι πιο ευαίσθητα σε ηλιακά εγκαύματα και εμφάνιση μελανωμάτων.
· Η παρακολούθηση του δέρματός, ανά τακτά χρονικά διαστήματα είναι αναγκαία, ως προς τον εντοπισμό νέων σπίλων ή τη μεταβολή σε ήδη υπάρχοντες.
Τι να πιστέψετε σχετικά με τους σπίλους
1) Πρέπει να βγαίνουν εγκαίρως στη ζωή για να μην εξαλλαχτούν, ειδικά όταν υπάρχει κληρονομικότητα.
2) Το laser δεν είναι η μέθοδος επιλογής για τους σπίλους.
3) Μπορείτε να εκτίθεστε στον ήλιο μετά την αφαίρεση του σπίλου ώστε να ομογενοποιηθεί το χρώμα και να μην μείνει λευκό σημάδι
4) Δεν χρειάζεται περισσότερο αντηλιακό στις περιοχές αυτές
5) Οι σπίλοι στις πατούσες και τις παλάμες είναι πιο επικίνδυνοι
6) Η αφαίρεση των σπίλων δεν προκαλεί κακοήθειες (το αντίθετο μάλιστα, προλαμβάνει)
7) Χρειάζεται πάντα χαρτογράφηση όλων των σπίλων του σώματος
Τι να ΜΗΝ πιστέψετε σχετικά με τους σπίλους
1) Αυτό που λέει ο λαός: «Άστο καλύτερα, μην γίνει κακός?»
2) Ότι είναι επίπονη διαδικασία
3) Ότι η αφαίρεση των σπίλων αφήνει πάντα σημάδι
4) Ότι όλοι οι σπίλοι θα γίνουν κακοήθεις κάποτε
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθυνθείτε στο www.ioannislyras.gr