Τη διεθνή πρακτική στην εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων κατέθεσαν εκπρόσωποι χωρών όπως το Βέλγιο, η Ισπανία, το Ισραήλ, η Ιρλανδία, η Εσθονία και άλλοι κατά τη διάρκεια της δεύτερης ημέρας του ειδικού συνεδρίου που οργανώνει η Περιφέρεια Αττικής.
Η αξιοποίηση πρακτικών που θα μειώνουν το κόστος προς όφελος του πολίτη, θα εμβαθύνουν την κοινωνική συνεννόηση στην κατεύθυνση της οικολογίας και θα ενισχύουν την αξία της δημόσιου χαρακτήρα διαχείρισης απορριμμάτων αναδείχτηκαν χθες κατά τη δεύτερη μέρα του διεθνούς συνεδρίου που διοργανώνει η Περιφέρεια Αττικής. Αν και το παράδειγμα της Φλάνδρας, που πλέον έχει ξεπεράσει το στάδιο της ανακύκλωσης και κατευθύνεται στη διαχείριση των υλικών χωρίς την ύπαρξη χωματερών, θεωρείται πρωτοπόρο, πρακτικές ικανοποιητικής διαχείρισης μπορούν να δώσουν διέξοδο στη διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα εντοπίζονται στην Καταλονία, που, παρά τις δυσλειτουργίες του εφαρμοζόμενου μοντέλου, έχει βάλει στόχο να φτάσει το επίπεδο της Φλάνδρας.
Φλάνδρας: Από τη διαχείριση απορριμμάτων στη διαχείριση υλικών
Παρ' ότι η καύση είναι εκτεταμένη μέθοδος για τη διαχείριση απορριμμάτων στις χώρες της Ε.Ε., η Φλάνδρα χρησιμοποιεί υπερσύγχρονη τεχνολογία για την καύση οργανικών υπολειμμάτων, με σκοπό να ελαχιστοποιηθεί η ρύπανση της ατμόσφαιρας και, όπως είπε η Αν Βάντεπουτ, εκπρόσωπος της δημόσιας υπηρεσίας διαχείρισης απορριμμάτων της Φλάνδρας, «η καύση γίνεται υπό αυστηρές προϋποθέσεις».
Με την εφαρμογή αυστηρού κανονιστικού πλαισίου, η Αν Βάντεπουτ ανακοίνωσε πως στόχος είναι «να κλείσουν οι χωματερές εντός του 2015», γιατί, όπως είπε: «Έχουμε περάσει από τη διαχείριση των απορριμμάτων στη διαχείριση υλικών, αξιοποιώντας ένα δίκτυο 337 χώρων σε όλη την επικράτεια». Σημείωσε ότι με αυτή την πρακτική το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων ανά κάτοικο ανέρχεται σε 72 ευρώ ανά τόνο, εκ των οποίων τα 10 ευρώ κατευθύνονται στους δήμους για υποδομές και τα 62 για τη συλλογή των υλικών.
Τα σκουπίδια φέρνουν χρήμα στους δήμους της Καταλονίας
Το παράδειγμα της Καταλονίας φαίνεται εγγύτερο στα ελληνικά δεδομένα, καθώς εκεί κατασκευάστηκαν εργοστάσια διαχείρισης απορριμμάτων δυναμικότητας 400.000 τόνων -τα οποία όμως τελούν υπό δημόσιο έλεγχο- και πλέον δεν λειτουργούν επαρκώς λόγω του μειωμένου όγκου απορριμμάτων, «με αποτέλεσμα να ζημιώνεται το Δημόσιο», όπως είπε ο Φρανσέσκο Φοντανάλ, που εκπροσωπεί τον δημόσιο οργανισμό διαχείρισης απορριμμάτων. Επισημαίνοντας ότι «η Καταλονία έχει σημάνει πρόοδο από το 2007 στην ανακύκλωση», σημείωσε ότι «το πρόβλημα με τις χωματερές παραμένει», γιατί «υπάρχει πρόβλημα στη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων».
Ταυτόχρονα, πρόκρινε την κομποστοποίηση, αναφέροντας ότι «η μέγιστη τιμή για καλής ποιότητας κομπόστ ανέρχεται σε 50 ευρώ ανά τόνο, ποσό που πηγαίνει στα ταμεία του δήμου και συνιστά κίνητρο για να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες για να συμμετέχουν στη συλλογή οργανικών οικιακών απορριμμάτων». Εξήγησε ότι μεσοσταθμικά το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων είναι στα 60 ευρώ, εκ των οποίων τα 19 ευρώ κατευθύνονται στους δήμους για επενδύσεις.
Το «θαύμα» του Τελ Αβίβ
Ο Σαπίρ Ντορόν, αντιδήμαρχος του Τελ Αβίβ, ξεκίνησε την ομιλία του με τη φράση «Αγαπώ τα σκουπίδια, γιατί είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας. Τα απορρίμματα λένε πάντα την αλήθεια». Στη συνέχεια παρουσίασε το Πάρκο Ανακύκλωσης Χιρία στο Ισραήλ, αναλύοντας διεξοδικά πώς μετετράπη μία από τις πιο κακόφημες χωματερές στον κόσμο σε πράσινο πάρκο ανακύκλωσης, «το βουνό της αλλαγής», που κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό στις ΗΠΑ. «Κάθε μέρα στο Χίριγια γίνεται διαλογή 3.000 τόνων οικιακών απορριμμάτων, 1.500 τόνων οικοδομικών υλικών και 250 τόνων οργανικής ύλης. Τα σκουπίδια μετατρέπονται σε καύσιμα, λιπάσματα, ηλεκτρική ενέργεια, νερό άρδευσης, ακόμα και έπιπλα κήπου» εξήγησε ο αντιδήμαρχος του Τελ Αβίβ.
Μία - μία κλείνουν οι χωματερές στην Ιρλανδία
Ο Φίλιπ Νάγκεντ, από το υπουργείο Περιβάλλοντος της Ιρλανδίας, εστίασε στον ρόλο των οικονομικών εργαλείων για τη βελτίωση της απόδοσης της εθνικής πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων στην Ιρλανδία, σημειώνοντας ότι στη χώρα του έχουν κλείσει πάνω από το 90% των χωματερών.
«Από 28 χωματερές που λειτουργούσαν το 2009, φτάσαμε το 2013 να έχουμε 13 και θέλουμε να φτάσουμε στις τρεις. Το 2013 μειώθηκε κατά 60% το ποσοστό των απορριμμάτων που πήγαινε για ταφή» σημείωσε ο Ιρλανδός εκπρόσωπος και, συνοψίζοντας, κατέληξε ότι: «Η χρήση των οικονομικών εργαλείων στην Ιρλανδία λειτούργησε αποτελεσματικά. Σήμερα ο φόρος για τα απορρίμματα ανέρχεται στα 75 ευρώ ανά τόνο. Αυξάνοντας το ποσό αυτό, είδαμε ότι είχαμε καλύτερα αποτελέσματα και έτσι μειώθηκαν τα απορρίμματα το 2013».
Το αυστριακό μοντέλο ανακύκλωσης
Ο Κρίστιαν Εφενγκρούμπερ, στο πλαίσιο της ομιλίας του με θέμα «Βιώσιμη πρακτική της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων στην Άνω Αυστρία», ανέλυσε τα συστήματα συλλογής απορριμμάτων, τονίζοντας ότι οι πολίτες μεταφέρουν οι ίδιοι τα απορρίμματά τους στους ειδικούς κάδους συλλογής. «Σήμερα στην Άνω Αυστρία το ποσοστό της ανακύκλωσης είναι στο 70%, με σημαντικές, θετικές, οικολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Υπάρχουν 180 κέντρα ανακύκλωσης για την εξυπηρέτηση 1,5 εκατ. κατοίκων, στα οποία συλλέγονται 80 διαφορετικά είδη απορριμμάτων. Στα κέντρα αυτά απασχολούνται 600 εργαζόμενοι, οι οποίοι είναι καταρτισμένο και εξειδικευμένο προσωπικό.
Ο Γιόχαν Μάιρ, ανέλυσε το παράδειγμα της Βιέννης, τονίζοντας ότι η προσέγγιση της διαχείρισης αποβλήτων γίνεται μέσω της διαλογής στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών και της θερμικής διαχείρισης των αποβλήτων των κατοίκων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κλείνοντας, παρουσίασε τη σημερινή κατάσταση στη Βιέννη, όπου πέρσι συλλέχθηκαν 1 εκατ. τόνοι απορριμμάτων, από τα οποία το 22% ανακυκλώθηκε και το 62% διατέθηκε στην παραγωγή ενέργειας.
Ούτε μία χωματερή στην Εσθονία
«Μέχρι σήμερα ο σχεδιασμός μας κατέγραφε απλώς την υφιστάμενη κατάσταση και δεν είχε υιοθετήσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία ανοιχτή χωματερή στην Εσθονία, όταν το 2001 είχαμε 150 ανοιχτές χωματερές. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο με σημεία ανακύκλωσης και οι δήμοι υποχρεώθηκαν να οργανώσουν ένα σύστημα διαχωρισμού» επισήμανε ο εκπρόσωπος από την Εσθονία.
Σύμφωνα με τον Πεέτερ Εεκ, το μοντέλο «ο ρυπαίνων πληρώνει» έδωσε κάποια αποτελέσματα, όμως οι δήμοι δεν συνεργάστηκαν τόσο καλά. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα μεικτά δημοτικά απορρίμματα, από τα οποία μόλις το 6% κατευθύνονται στις χωματερές της Εσθονίας. Και έκλεισε την ομιλία του λέγοντας «Για εμάς σήμερα πρόκληση είναι να πετύχουμε μεγαλύτερη ανακύκλωση. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι εφικτό και μπορούμε να το πετύχουμε».
Αλλάζει η φιλοσοφία σε όλη την Ευρώπη
Ο Γιώργος Κρεμλής, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εστίασε στην αλλαγή της φιλοσοφίας στη διαχείριση των απορριμμάτων, αφού πλέον τα απόβλητα δεν πρέπει να θεωρούνται απόβλητα, αλλά προϊόντα που πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως. Ο Σωτήρης Λεοντάρης, επικεφαλής του Εμπορικού Τμήματος της πρεσβείας της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα, εκπροσώπησε τον πρέσβη κ. Τζον Κίτμερ, ο οποίος παρουσίασε το μοντέλο διαχείρισης που έχει υιοθετήσει η βρετανική κυβέρνηση, που στοχεύει στην ανάπτυξη της οικονομίας παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος. Θέλοντας να αναδείξει τον σημαντικό αναπτυξιακό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο κλάδος της διαχείρισης των απορριμμάτων, τόνισε ότι σήμερα στη Μ. Βρετανία απασχολούνται πάνω από 100.000 άτομα στον συγκεκριμένο κλάδο.
Παρ' ότι οι διάφορες πρακτικές ανακύκλωσης έχουν στόχο να αγγίξουν έως το 2020 το 50%, ο Αντ. Μαυρόπουλος, πρόεδρος της Επιστημονικής και Τεχνικής Επιτροπής της Διεθνούς Ένωσης Στερεών Αποβλήτων, επιχείρησε να το αντιστρέψει, επισημαίνοντας ότι «η στροφή από την καύση στην ανακύκλωση έχει φέρει αναταράξεις, καθώς εργοστάσια της Ολλανδίας ή της Γερμανίας, που κατασκευάστηκαν με άλλες προδιαγραφές, τώρα υπολειτουργούν ή εισάγουν απορρίμματα από άλλες χώρες».
Τόνισε την ανάγκη για εξεύρεση «μεταβατικών λύσεων» και είπε ότι «η ανακύκλωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τεχνοκρατικό ζήτημα, χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψιν οι κοινωνικές ομάδες». Έκανε αναφορά σε κυκλώματα που λυμαίνονται τα απορρίμματα για δικό τους όφελος, φέρνοντας το παράδειγμα της Καμόρα στην Νάπολι ανεβάζοντας το κόστος καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων στα 200 ευρώ ανά τόνο. Σημείωσε ότι «η ανακύκλωση, θέλει χρόνο, χρήμα και καθημερινή καμπάνια για να αποδώσει τα επόμενα 3-5 χρόνια» και πως «αυτή τη στιγμή οι δήμοι δεν έχουν κίνητρο για ανακύκλωση, γιατί το κόστος ανά τόνο είναι στα 120 ευρώ».
Στην κατεύθυνση υλοποίησης της ανακύκλωσης πρόκρινε τη συμμετοχή των ρακοσυλλεκτών «για να εξαλειφθούν τα κυκλώματα» και σταδιακά να προσεγγιστεί ο στόχος της Ε.Ε.
από: Η ΑΥΓΗ.
