Η οικονομική κρίση έστρεψε τους χρήστες κάθε είδους ουσιών στα φθηνά ναρκωτικά. Οι ψυχοδραστικές ουσίες κάνουν θραύση και στην Ελλάδα, ενώ 101 νέες από αυτές καταγράφηκαν μόνο το 2014 σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται, κυρίως, για συνθετικά κανναβινοειδή που πωλούνται νόμιμα -spice- αλλά και συνθετικές καθινόνες. 

Όπως λέει στο ΑΠΕ η Μανίνα Τερζίδου, επιστημονικά υπεύθυνη στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Παρακολούθησης για τα ναρκωτικά στη χώρα μας  «πρόκειται για πολύ φθηνές ουσίες, τις οποίες προτιμούν οι χρήστες γιατί έχουν λιγότερα χρήματα να διαθέσουν. Μια δόση ηρωίνης κοστίζει 30 ευρώ και μία δόση συνθετικού ναρκωτικού μόλις 3 ευρώ. Οι ουσίες αυτές διακινούνται μέσω Ίντερνετ, και τελευταία μέσω google μπορεί ο καθένας να να βρει sites από όπου μπορείς να τις αγοράσει».

Η τάση για συνθετικές ουσίες είναι πολύ επικίνδυνη, καθώς οι επιστήμονες γνωρίζουν ελάχιστα γι' αυτές. Είναι νέα ναρκωτικά και δεν μπορούν, όπως λένε, να κάνουν την αξιολόγηση του κινδύνου ενώ συχνά δεν προλαβαίνουν να τα εντοπίσουν.

«Έχουν παρατηρηθεί θάνατοι στο εξωτερικό. Είναι πολύ εξαρτητικά ναρκωτικά και χρησιμοποιούνται κυρίως από νέα παιδιά. Οι χρήστες δεν θεωρούν τον εαυτό τους εξαρτημένο και δεν προσεγγίζουν τις υπηρεσίες βοήθειας και τις δομές. Πηγαίνουν μόνο στα επείγοντα των νοσοκομείων όπου και δεν καταγράφονται, καθώς οι γιατροί αποφεύγουν να τους κατονομάσουν χρήστες για να μην έχουν ποινικές συνέπειες» εξηγεί η κ. Τερζίδου.

Τα συνθετικά ναρκωτικά είναι ουσίες που μιμούνται τις επιδράσεις της κάνναβης και πωλούνται σε σακουλάκια, αλλά και νόμιμα ακόμα και στα περίπτερα, ως άλατα μπάνιου και αρωματικά. Παρότι στη συσκευασία αναγράφεται ότι δεν προορίζονται για ανθρώπινη χρήση, αυτοί που τα αγοράζουν ξέρουν γιατί τα αγοράζουν, τονίζουν οι ειδικοί.

Το Sisa πάντως είναι ένα ελληνικής επινόησης ναρκωτικό που χορηγείται με ενδοφλέβια σύριγγα ή εισπνέεται μέσα από γυάλινες πίπες. Η μενθαφεταμίνη αυτή, στην οποία έχουν εντοπιστεί μέχρι και υγρά μπαταρίας, παραμένει ένα πολύ φθηνό ναρκωτικό που εξακολουθεί να προτιμάται από τους χρήστες. «Οι ίδιοι λένε ότι είναι 10 φορές πιο δραστικό από την ηρωίνη, οι οποίοι το χρησιμοποιούν όταν δεν βρίσκουν ηρωίνη, παρότι μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί στη χώρα μας, τουλάχιστον 12 θάνατοι από αυτό» καταλήγει η κ. Τερζίδου.

Πιο δραστική και πολύ διαδεδομένη η κάνναβη

Η κάνναβη εξακολουθεί να είναι από τις πιο διαδεδομένες ουσίες και στη χώρα μας. Όμως τα τελευταία χρόνια η κάνναβη, που εντοπίζεται και στην Ελλάδα, είναι πάρα πολύ δραστική και δεν έχει καμία σχέση με αυτή που διακινούνταν πριν από μια 10ετία. «Η κάνναβη σε κάποιες περιπτώσεις, σήμερα μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνη, καθώς έρευνες την ενοχοποιούν για ψυχωσικά επεισόδια πολλές φορές μη αναστρέψιμα, αλλά και νευρολογικά προβλήματα» επισημαίνει η κ. Τερζίδου που τονίζει ότι η νεότερη γενιά της κάνναβης είναι πιο εξαρτητική, γι' αυτό και όλο και περισσότεροι και νεότεροι χρήστες κάνναβης αναζητούν λύση σε προγράμματα απεξάρτησης, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε ολόκληρη την υπόλοιπη Ευρώπη.

Όσον αφορά στη χρήση κοκαΐνης, αυτή δείχνει να σταθεροποιείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, μετά την αξιοσημείωτη αύξηση που είχε καταγραφεί στη χρήση της, όταν υποχώρησε η τιμή της. Η χρήση ηρωίνης όχι μόνο έχει σταθεροποιηθεί στη χώρα μας, αλλά εμφανίζει και τάση μείωσης και αυτό γιατί τόσο η κοκαΐνη όσο και η ηρωίνη δείχνουν να αντικαθίστανται από τις συνθετικές ουσίες, που είναι πολύ φθηνότερες. 

«Η Ελλάδα απέφυγε την μεγάλη αύξηση στην τιμή της ηρωίνης που συνέβη στην υπόλοιπη Ευρώπη, επειδή, λόγω της μετανάστευσης αυξήθηκαν οι ομάδες που την διακινούν και έριξαν την τιμή για να έχουν όλοι δουλειά, όπως διαπιστώνει η αστυνομία» αναφέρει η Μ.Τερζίδου.

Περιορίστηκε η επιδημία μολύνσεων HIV

Αισθητός είναι πλέον ο περιορισμός της επιδημίας της HIV λοίμωξης μεταξύ χρηστών που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών, καθώς είναι ξεκάθαρο ότι από το 2013 και μετά, ο αριθμός των νεοδιαγνωσθέντων κρουσμάτων έπεσε στο μισό. «Τα νούμερα εξακολουθούν να είναι υψηλά, αλλά περιορίζεται η επιδημική έξαρση» επισημαίνει η Μανίνα Τερζίδου.

Η Ελλάδα πλέον βρίσκεται στην 5η θέση στην Ευρώπη όσον αφορά τις νέες μολύνσεις HIV λόγω της ενδοφλέβιας χρήσης. Ο περιορισμός της επιδημίας των νέων μολύνσεων αποδίδεται στην αύξηση των θεραπευόμενων στο πρόγραμμα των 50 μονάδων υποκατάστασης και την αύξηση παρεμβάσεων στους δρόμους. Εκτιμάται ότι μοιράστηκαν 408.000 σύριγγες, αριθμός που είναι πολύ πάνω από την απαίτηση των Ηνωμένων Εθνών που ζητά να μοιράζονται τουλάχιστον 200 σύριγγες το έτος σε κάθε χρήστη.

Σημαντικό ρόλο στην αναχαίτιση των νέων μολύνσεων έπαιξε και η αναβάθμιση του ρόλου των ΜΚΟ που έγιναν πιο δραστήριες, καθώς στηρίχθηκαν από ιδιωτικές χορηγίες.

Η αύξηση των ατόμων στη θεραπεία υποκατάστασης -13000 άτομα στη θεραπεία με υποκατάσταση- κατατάσσουν τη χώρα μας στη 2η θέση στην Ευρώπη μετά το Λουξεμβούργο σε τέτοιου είδους παρεμβάσεις.

«Οι παρεμβάσεις αυτές συνέβαλαν σημαντικά και στη μείωση των θανάτων αλλά και του αριθμού των προβληματικών χρηστών, του κρυφού πληθυσμού, που βρίσκεται δηλαδή στον δρόμο, όπως τον ονομάζουμε εμείς» επισημαίνει η κ. Τερζίδου.

Εντυπωσιακό μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι, στα θεραπευτικά προγράμματα αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των μεταναστών, καθώς οι ίδιοι κατανοούν ότι τα προγράμματα είναι αποτελεσματικά και δεν φοβούνται να απευθυνθούν σ' αυτά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που έχει πρόγραμμα για μετανάστες χρήστες.

«Πρέπει να επαγρυπνούμε για να μην επιδεινωθούν τα πράγματα καθώς η οικονομική κρίση συνεχίζεται» εξηγεί η κ. Τερζίδου που διερωτάται τι θα συμβεί με τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων εάν στερέψει το ΕΣΠΑ κι αν τα δημόσια κονδύλια δεν θα μπορούν να καλύψουν το κενό.