Αυξήσεις αλλά και μειώσεις στις τιμές των διοδίων φέρνει η επανεκκίνηση των κατασκευαστικών εργασιών στους οδικούς άξονες, των οποίων η κατασκευή ή η αναβάθμιση στηρίζεται στο μοντέλο παραχώρησης (PPPs). Οι παραχωρησιούχοι δηλαδή, έχουν αναλάβει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα -έναντι του Δημοσίου- την κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία των οδικών αξόνων σε αντάλλαγμα της είσπραξης διοδίων, μέρος των οποίων καταλήγει στα κρατικά ταμεία.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τροποποιημένες συμβάσεις παραχώρησης των τεσσάρων έργων (Μαλιακός-Κλειδί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου), Λαμία-Καρδίτσα-Τρίκαλα-Γιάννενα (Κεντρική Οδός), Αντίρριο-Γιάννενα (Ιόνια Οδός) και Ελευσίνα- Κόρινθος-Πάτρα-Πύργος - Τσακώνα (Ολυμπία Οδός) προβλέπουν αναπροσαρμογή των τελών διέλευσης που τοποθετείται χρονικά από την αρχή του 2014.
Άξονας Ε-65
Συγκεκριμένα, από τους συνολικά τέσσερις αυτοκινητοδρόμους, στον Ε-65 (Λαμία-Καρδίτσα-Τρίκαλα-Γιάννενα) το τίμημα των διοδίων, που διαμορφώνεται στα 0,04 ευρώ ανα χιλιόμετρο, παραμένει αμετάβλητο. Στο συγκεκριμένο οδικό άξονα, που έχει αποπερατωθεί σε ποσοστό 17%, λειτουργεί σήμερα ένας μετωπικός σταθμός στην Αγία Τριάδα (τα διόδια καθορίζονται, ανά κατεύθυνση, βάσει του συνολικού μήκους της ζώνης στην οποία ανήκει ο σταθμός), με το τέλος διέλευσης για τα Ι.Χ. να διαμορφώνεται στο 1,65 ευρώ.
Ολυμπία Οδός
Στην Ολυμπία Οδό, που έχει κατασκευαστεί σε ποσοστό 29%, τα διόδια αυξάνονται:
-στον μετωπικό σταθμό Ελευσίνας σε 2,10 από 1,60 ευρώ
-στον μετωπικό σταθμό Ισθμού από 1,60 σε 1,80.
Ωστόσο, μειώνονται στο Ζευγολατιό (από 3,10 σε 2,50 ευρώ) και στο Ρίο (από 3,10 σε 2,50). Όσο κατασκευάζεται το τμήμα Κόρινθος-Πάτρα, θα υπάρχει χρέωση μονής κατεύθυνσης, με την τιμή να μειώνεται κατά 20% για όλες τις κατηγορίες οχημάτων.
Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, θα τεθεί σε λειτουργία το σύστημα χρέωσης διπλής κατεύθυνσης (Νέα Πέραμο, Πάχη και Άγιοι Θεόδωροι), όπως και η αναλογική χιλιομετρική χρέωση (βάσει της διανυόμενης απόστασης).
Η κοινοπραξία θα μπορεί να αναπροσαρμόσει το ύψος των διοδίων στην ανώτατη συμβατική χρέωση που διαμορφώνεται στα 0,067 ευρώ / χλμ.
Νέα Οδός
Στη Νέα Οδό, που έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 31%, οι τιμές θα αναπροσαρμοστούν στα 0,04 ευρώ, με την κοινοπραξία να έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει το ύψος των διοδίων στα 0,067 ευρώ / χλμ. Στο συγκεκριμένο άξονα τα διόδια παρέμεναν, έως σήμερα, στα 0,025 ευρώ. Στο συγκεκριμένο αυτοκινητόδρομο λειτουργούν σταθμοί διοδίων σε Αφίδνες, Καπανδρίτι, Μαλακάσα, Οινόφυτα, Θήβα, Τραγάνα, ενώ ο υφιστάμενος σταθμός στο Σχηματάρι θα καταργηθεί.
Για παράδειγμα, οι οδηγοί Ι.Χ. θα πληρώνουν στις Αφίδνες 3,35 από 2,10 ευρώ και στο Καπανδρίτι 1,90 από 1,20 ευρώ.
Επίσης, η χρέωση του τμήματος Σχηματάρι-Χαλκίδα θα γίνεται στον μετωπικό σταθμό διοδίων στο Βαθύ που θα ξεκινήσει να λειτουργεί τον Ιανουάριο του 2015. Παράλληλα, τον Ιούλιο του 2014 και τον Ιούλιο του 2015, θα τεθούν σε λειτουργία σταθμοί διοδίων σε Άγιο Στέφανο και Βαρυμπόμπη, αντίστοιχα.
Για τους συχνούς χρήστες και κατόχους του «fast-pass» θα παρέχονται κλιμακωτές εκπτώσεις στους σταθμούς διοδίων Αφιδνών, Καπανδριτίου, Μαλακάσας και Οινοφύτων. Ενδεικτικά, για 1 έως 10 μηνιαίες διελεύσεις, η έκπτωση θα είναι 5%, ενώ για 51 και περισσότερες θα φθάνει το 50%.
Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου
Στους σταθμούς Μοσχοχωρίου και Πελασγίας, το τέλος διέλευσης θα αυξηθεί για τη συμβατική πληρωμή από 2,70 σε 3,50 ευρώ και από 3,10 σε 4 ευρώ.
Ωστόσο, το ύψος των διοδίων θα παραμείνει αμετάβλητο ?εκτιμάται για ένα χρόνο- για όσους πληρώνουν ηλεκτρονικά.
Οι τακτικοί χρήστες του συγκεκριμένου αυτοκινητοδρόμου, που έχει κατασκευαστεί σε ποσοστό 70%, θα έχουν έκπτωση από 10% (6-10 μηνιαίες διελεύσεις) έως 80% (31 έως 60 μηνιαίες διελεύσεις).
Πυλώνας τα διόδια
Τα διόδια αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες χρηματοδότησης των τεσσάρων οδικών έργων παραχώρησης και ως αποτέλεσμα η αναπροσαρμογή τους υπήρξε αναγκαία για την επανεκκίνηση των έργων.
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, η αύξηση της τιμής των διοδίων έχει ως αντιστάθμισμα την προβλεπόμενη αύξηση της απασχόλησης, μέσω της επανεκκίνησης των έργων. Σταδιακά μέχρι το 2020 εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 25.000 θέσεις εργασίας γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση του διαθέσιμου προς κατανάλωση εισοδήματος, εισροές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και σε αύξηση κρατικών εσόδων λόγω απόδοσης ΦΠΑ.
Τμήμα των συνολικών εσόδων από διόδια θα εισπράττει το Δημόσιο, το οποίο θα χρησιμοποιεί, έαν και εφόσον χρειαστεί, ως «ένεση τόνωσης» ρευστότητας των τεσσάρων έργων.
Η περίπτωση-τραγέλαφος της Εγνατίας Οδού
Είναι χαρακτηριστική, άλλωστε, η περίπτωση της Εγνατίας Οδού, της οποίας η κατασκευή κόστισε 6 δισ. ευρώ που προήλθαν και από δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Η αποπληρωμή των δανείων αυτών είχε στηριχθεί στα διόδια, ωστόσο η τοποθέτησή τους είχε καθυστερήσει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, εκθέτοντας την Ελλάδα απέναντι στους ευρωπαίους δανειστές του έργου, όπως είχε αναφέρει το Capital.gr από το 2011.
Και όπως αναφέρει ο πρώην υπουργός Γ. Φλωρίδης σε άρθρο του, η Εγνατία Α.Ε. βρέθηκε να οφείλει στο Δημόσιο περίπου 23,5 εκ. ευρώ από ΦΠΑ για τα έτη 2001,2002,2003, η είσπραξη του οποίου στηριζόταν στα διόδια που δεν είχαν εγκατασταθεί.
Έτσι η Εγνατία Οδός-καλούνταν να πληρώσει συνολικά 47 εκατ. ευρώ μαζί με το πρόστιμο- προσέφυγε στη δικαιοσύνη και στο πλασίο αυτό έπρεπε να πληρώσει το ήμισυ του παραπάνω ποσού. Το οποίο προήλθε από παλαιότερη επιστροφή ΦΠΑ που είχε λαμβάνειν από το ΥΠΟΙΚ.
Τελικά η εταιρεία δικαιώθηκε, αλλά για να της επιστραφούν τα 23,5 εκατ. ευρώ που είχε καταβάλει, θα έπρεπε να προσκομίσει εγγυητική επιστολή. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι εισπράξεις από διόδια κατευθύνονται για την αποπληρωμή των δανείων που είχαν ληφθεί, το ΥΠΟΙΚ ως βασικός μέτοχος της εταιρείας προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου...
Του Δημήτρη Δελεβέγκου
