Στην τελική ευθεία βρίσκεται το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο αναμένεται να έρθει προς ψήφιση πριν το καλοκαίρι, αλλάζοντας τον τρόπο εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ο νέος εκλογικός νόμος έγινε γνωστός τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο Θοδωρής Λιβάνιος, που τον επιμελείται προσωπικά, είχε παρουσιάσει τους βασικούς του άξονες στο ετήσιο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στη Ρόδο.
Η εν λόγω μεταρρύθμιση προβλέπει την κατάργηση του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών και την απευθείας εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών.
Το επικρατέστερο όριο εκλογής, θα είναι το 42%, με εναλλακτικές λύσεις το 43% και το 50%. Ο στόχος είναι ένα νέο σύστημα εκλογής των αυτοδιοικητικών αρχών, το οποίο ολοκληρώνει την εκλογή σε ένα γύρο.
Η νέα διαδικασία προβλέπει πως ο πολίτης θα ψηφίζει κανονικά όπως ψήφιζε έως τώρα, καθώς θα επιλέγει το ψηφοδέλτιο της αρεσκείας του και θα σταυρώνει τους δημοτικούς ή περιφερειακούς συμβούλους του συνδυασμού.
Η καινοτομία είναι ότι στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου θα μπορεί να σταυρώσει, εφόσον θέλει, και έναν από τους υπόλοιπους συνδυασμούς / υποψηφίους δημάρχους – περιφερειάρχες ως εναλλακτική ψήφο.
Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο θα διεξάγεται αυτόματα ο… δεύτερος γύρος των εκλογών, στην περίπτωση που ένας συνδυασμός δεν καταφέρει να φτάσει το ποσοστό εκλογής.
Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα
Η εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσίευσε και σχετικό παράδειγμα:
Έστω ότι για παράδειγμα σε ένα δήμο συμμετέχουν 4 συνδυασμοί και ο πρώτος λαμβάνει 38%, ο δεύτερος 29%, ο τρίτος 20% και ο τέταρτος 13%.
Στη δεύτερη φάση προκρίνονται οι δύο πρώτοι συνδυασμοί. Γίνεται η καταμέτρηση των εναλλακτικών ψήφων των συνδυασμών που έχουν αποκλειστεί, δηλαδή του τρίτου και του τέταρτου.
Ας υποθέσουμε ότι από το 20% των ψηφοφόρων του τρίτου συνδυασμού, το 3% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 9% το δεύτερο, το 5% τον τέταρτο και το υπόλοιπο 3% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.
Ομοίως, ας υποθέσουμε ότι από το 13% των ψηφοφόρων του τέταρτου συνδυασμού, το 2% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 4% τον δεύτερο, το 1% τον τρίτο και το υπόλοιπο 6% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.
Τότε ο πρώτος συνδυασμός έλαβε το 38% +3% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) +2% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 45%.
Ο δε δεύτερος συνδυασμός έλαβε το 29% +4% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) +4% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 37%.
Επομένως νικητής ανακηρύσσεται ο πρώτος συνδυασμός. Αυτονόητο είναι πως θα καταμετρούνται οι ψήφοι εκείνων που έχουν επιλέξει δεύτερο συνδυασμό, κάτι που δεν είναι υποχρεωτικό.
Παύλος Μαρινάκης: «Στόχος να μειωθεί η ταλαιπωρία των πολιτών»
«Θέλουμε να κάνουμε μια αλλαγή η οποία ο στόχος της είναι να μειωθεί η ταλαιπωρία των πολιτών και να ενισχυθεί η συμμετοχή σε έναν γύρο», είπε ο Παύλος Μαρινάκης, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παραπολιτικά 90,1».
«Ο πυρήνας του νομοσχεδίου που θα κατατεθεί είναι δημοτικές εκλογές με εκλογή σε έναν γύρο. Θέλουμε να το κάνουμε τριάμισι χρόνια πριν τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, ούτως ώστε να υπάρχει ο χρόνος να ενημερωθούν οι αυτοδιοικητικοί, οι εν δυνάμει συμμετέχοντες για τη διαδικασία. Όλο αυτό το θεσμικό πλαίσιο ξεκίνησε να συζητιέται κυρίως σε επίπεδο αυτοδιοικητικών κυρίως από τον υπουργό Εσωτερικών, κ. Λιβάνιο, με την συνεδρίαση της ΚΕΔΕ πριν από κάποιους μήνες, και τις επόμενες εβδομάδες θα ξεδιπλωθεί όλο αυτό ούτως ώστε να γίνει και ο απαιτούμενος διάλογος και με τα κόμματα και σε επίπεδο δημόσιας διαβούλευσης», είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
«Ο στόχος είναι να ψηφιστεί το νομοσχέδιο όμως είναι ανοιχτές οι κυβερνήσεις και αυτή το έχει αποδείξει αυτό σε ουσιαστικές και κοστολογημένες προτάσεις. Εν προκειμένω εδώ δεν μιλάμε για κοστολογημένες γιατί είναι ένα νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, σε σοβαρές προτάσεις. Περιμένουμε και από τα κόμματα, προφανώς και από τους αυτοδοικητικούς και από την κοινωνία των πολιτών σοβαρές προτάσεις.
Ουσιαστικά από τον πρώτο γύρο θα έχουν βάλει και μια δεύτερη επιλογή ούτως ώστε να μην χρειαστεί να προσέρχονται ξανά. Ουσιαστικά αυτό που θα καλούμασταν όλοι να κάνουμε σε περίπτωση που ψηφίζουμε σε έναν δήμο που δεν βγει δήμαρχος από τον πρώτο γύρο θα το έχουμε κάνει από πριν ούτως ώστε να μην ταλαιπωρηθούμε ξανά να έρθουμε και βέβαια να εξοικονομηθούνε και χρήματα», είπε ο Παύλος Μαρινάκης και πρόσθεσε: «Δυστυχώς βλέπουμε να βγαίνουνε δήμαρχοι σε δεύτερους γύρους με πολύ μικρότερη συμμετοχή αλλά καλό είναι η απόφαση αυτή να βγαίνει με τη μεγαλύτερη συμμετοχή που είναι στους πρώτους γύρους».
Χάρης Δούκας: Εκλογικός νόμος «Φρανκεστάιν» για την Αυτοδιοίκηση
Σφοδρή ήταν η αντίδραση του Δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση το καλοκαίρι και το οποίο ουσιαστικά καταργεί τον Β’ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Κυβερνητικού Εκπροσώπου και του υπουργού Εσωτερικών, ο Χάρης Δούκας κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «μεθοδεύει έναν εκλογικό νόμο-Φρανκεστάιν για την Αυτοδιοίκηση, που καταργεί την δημοκρατική νομιμοποίηση των αιρετών της».
Κατέληξε επίσης λέγοντας ότι: «Επιχειρεί με τις παρεμβάσεις της να διασφαλίσει ότι το παράδειγμα της Αθήνας του 2023, δεν θα ξανασυμβεί. Τα όσα ισχυρίζεται περί ταλαιπωρίας των πολιτών για την κατάργηση του δεύτερου γύρου, προκειμένου να επιλέξουν τους Δημάρχους τους, είναι προσβολή για την Δημοκρατία».
