Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μία συνήθης, χρόνια και επιβαρυντική για το άτομο διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από έμμονες ιδέες ή/και ψυχαναγκασμό. Οι έμμονες ιδέες είναι επανεμφανιζόμενες, αδιάκριτες και θλιβερές σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις.
Γράφει ο Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Πέτρος Σκαπινάκης
Ο ψυχαναγκασμός αποτελείται από επανεμφανιζόμενες, φαινομενικά σκόπιμες συμπεριφορές, τις οποίες το άτομο αισθάνεται εξαναγκασμένο να εκδηλώσει.
Οι έμμονες ιδέες είναι συνήθως δυσάρεστες και αυξάνουν το άγχος του πάσχοντος, ενώ ο ψυχαναγκασμός μειώνει το άγχος. Η αντίσταση έναντι μίας έμμονης ιδέας μέσω αποφυγής του ψυχαναγκασμού επιφέρει αύξηση του άγχους.
Οι έμμονες ιδέες και ο ψυχαναγκασμός προκαλούν καταπόνηση στους ασθενείς και στις οικογένειές τους, είναι χρονοβόρες και παρεμβάλλονται στην καθημερινότητα των ατόμων και στις κοινωνικές και επαγγελματικές τους δραστηριότητες.
Αυτό σημαίνει ότι το άτομο πρέπει να επαναλαμβάνει μία ορισμένη πράξη, με τη μορφή αυστηρής συνήθειας, τελετουργικού, ή ρουτίνας, και συχνά η επανάληψη αυτής της πράξης είναι συνεχής.
Μπορεί, για παράδειγμα, το άτομο να πλένεται συνεχώς ή να μετράει έως έναν ορισμένο αριθμό ή να σκέφτεται συγκεκριμένες μακρόσυρτες λέξεις ή προτάσεις, προκειμένου να ηρεμήσει. Ή μπορεί απλώς να πρέπει να πραγματοποιεί χρονοβόρες αυστηρές συνήθειες, όπως να πηγαίνει πολλές φορές την ημέρα έως την εξώπορτα, προκειμένου να ελέγξει εάν η πόρτα είναι κλειδωμένη.
Εάν πάσχετε από ΙΔΨ η χορήγηση αποτελεσματικής θεραπείας με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία είναι δυνατή.
Αντίσταση των ασθενών
Οι περισσότεροι πάσχοντες από ΙΨΔ προσπαθούν να αντισταθούν στις σκέψεις τους και να τις απομακρύνουν από το μυαλό τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τους καταναγκασμούς στους οποίους προσπαθούν να μην ενδώσουν. Αρκετοί είναι σε θέση να ελέγχουν τα συμπτώματά τους κατά τις ώρες της δουλειάς τους ή το σχολείο, ή όταν είναι έξω από το σπίτι.
Αλλά με την πάροδο των μηνών και των ετών η αντίσταση μπορεί να μειώνεται και όταν συμβαίνει αυτό η ΙΨΔ μπορεί να γινεται πιό εμφανής και πιό σοβαρή.
Σε σοβαρές περιπτώσεις που ευτυχώς είναι λίγες η κατανάλωση χρόνου στις καταναγκαστικές πράξεις μπορεί να είναι τόσο μεγάλη που ο πάσχων δεν μπορεί να συνεχίσει τις άλλες του δραστηριότητες.
Ντροπή και Μυστικότητα
Οι πάσχοντες από ΙΨΔ συχνά προσπαθούν να αποκρύψουν την διαταραχή τους αντί να αναζητήσουν θεραπεία. Αρκετές φορές έτσι κατορθώνουν με επιτυχία να κρύψουν τα συμπτώματά τους από την οικογένειά τους, τους φίλους τους ή τους συναδέλφους τους.
Μια ατυχής συνέπεια αυτής της μυστικότητας είναι και το γεγονός ότι πολλοί πάσχοντες δεν παίρνουν την κατάλληλη ιατρική βοήθεια παρά αφού περάσουν πολλά χρόνια από την έναρξη της διαταραχής.
Μέχρι τότε μπορεί να έχουν προσαρμόσει την ζωή τους έτσι ώστε να είναι συμβατή με την αρρώστια τους, πληρώνοντας όμως το τίμημα της χαμηλής ποιότητας και των περιορισμών.
Χρονιότητα
Η ΙΨΔ συνήθως κρατάει χρόνια, ακόμη και δεκαετίες. Τα συμπτώματα μπορεί να υφεθούν από περίοδο σε περίοδο, και μπορέι να υπάρχουν μεγάλες χρονικές περίοδοι που τα συμπτώματα να είναι πολύ ήπια. Παραμένει ωστόσο το γεγονός ότι η ΙΨΔ είναι μια χρόνια διαταραχή.
www.boro.gr
