Στις 29 Δεκεμβρίου 1944, ξεκίνησε η μεγάλη επίθεση των Βρετανών κατά των ανατολικών συνοικιών της Αθήνας (Υμηττός, Βύρωνας, Καισαριανή, Παγκράτι).
Η βρετανική δύναμη πυρός ήταν τεράστια (9 τάγματα πεζικού, ένα σύνταγμα τεθωρακισμένων, περίπου 50 πυροβόλα, συστοιχίες όλμων και αεροπορία).
Ο βομβαρδισμός της Καισαριανής στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 250 αμάχους και περίπου 300 μαχητές και μαχήτριες του ΕΛΑΣ.
Η επίθεση διέλυσε κυριολεκτικά τα αποδεκατισμένα τμήματα της 1ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Αθηνών και οδήγησε στην αποχώρησή τους από το «μικρό Στάλινγκραντ», όπως ονόμαζαν οι Βρετανοί την Καισαριανή.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, δημιουργήθηκε μια ασφυκτική λαβίδα γύρω από το Βύρωνα, μέσα στην οποία εγκλωβίστηκαν οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ.
Τρία τάγματα πεζικού (King’s Liverpool Battalion, East Surrey’s Battalion και Bedford’s and Hertfordshire Battalion) απέκλεισαν τη νότιο διαφυγή στη γραμμή της λεωφόρου Βουλιαγμένης από το ύψος του Α΄ Νεκροταφείου, μέχρι τη Γυμναστική Ακαδημία.
Ένα μηχανοκίνητο τάγμα (11th King’s Royal Rifle Corps Battalion) και ένα τεθωρακισμένο σύνταγμα (40th The King’ s Royal Tank Regiment), απέκλεισαν τη δυτική διαφυγή στη γραμμή της οδού Αρδηττού – Βας. Κων/νου, από το ύψος της οδού Αναπαύσεως μέχρι το νοσοκομείο Συγγρού απέναντι από το σημείο που σήμερα βρίσκεται το ξενοδοχείο Κάραβελ.
Τρία τάγματα πεζικού της Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας και δύο τάγματα Εθνοφυλακής, απέκλεισαν τη βόρεια διαφυγή από το άλσος Συγγρού μέχρι τη Μονή Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, απέναντι από το νεκροταφείο της Καισαριανής.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Μιχάλη Χαραλαμπίδη "Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας" σελ. 234-235:
Την ώρα που τα βρετανικά αεροπλάνα βομβάρδιζαν την Καισαριανή, ο Γιώργος Γούναρης, αντάρτης του 34ου Συντάγματος (Αττικοβοιωτίας) του ΕΛΑΣ, βρισκόταν με συναγωνιστές του στο Σκοπευτήριο:
«Στους δρόμους, σπίτια, βεράντες σκάζουν συνεχώς οβίδες. […] Εγώ με 4 άλλους συναγωνιστές μπαίνομε σε ένα καμπινέ […] Επί μια ώρα μας έχουν τρελάνει στον βομβαρδισμό. […] Τώρα μας πνίγει και η κάπνα σαν να καίγεται δάσος. Δεν ξέραμε τι γίνεται και που είναι οι άλλες ομάδες. […] Η μάχη μαίνεται στο Σκοπευτήριο, αλλού παράλληλα μας επιτίθονται και από τα νότα μας. Το μέτωπο αυτό το αντιμετώπιζαν οι Καισαριανιώτες με ένα Γυναικείο Λόχο. Έπειτα από παραμονή δύο ωρών, νέα διαταγή για σύμπτυξη. Τραβιώμαστε πιο πάνω προς Παγκράτι. […] Τρεις συναγωνιστές ανεβαίνουν με ένα οπλοπολυβόλο πάνω σε μια ταράτσα ενός σπιτιού, με μια εφόρμηση καταδιωκτικά αεροπλάνα με ρουκέτες τους τίναξαν και τους τρεις στο αέρα κάνοντάς τους κυριολεκτικά κομματάκια. Συναγωνιστές που τρέξανε δεν βρήκαν παρά μόνον κομμάτια».
Στη φωτογραφία οι προσφυγικές πολυκατοικίες, στη συμβολή των οδών Βρυούλων και Φώκαιας στην Καισαριανή, με τα ίχνη της μάχης, φωτογράφος Dmitri Kessel.
πηγή: http://ptheo.blogspot.gr/
