Ως Παγκόσμια Ημέρα καθιερώθηκε το 1988 με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Σκοπός της είναι να υπενθυμίσει στον κόσμο τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος στην ανθρώπινη υγεία, και να παροτρύνει τους καπνιστές να το κόψουν.
Βάσει των στατιστικών στοιχείων του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, της Αντικαπνιστικής και Αντικαρκινικής Εταιρίας η χώρα μας είναι από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε επίπεδο κατανάλωσης τσιγάρων.
Οι άντρες σε ποσοστό 47,4% και οι γυναίκες σε ποσοστό 39,6%.
Ταυτόχρονα το 33% των εφήβων, ηλικίας 12 έως 18 χρονών, έχουν δοκιμάσει τσιγάρο με ένα 10% από τους οποίους να είναι καπνιστές.
Μήνυμα του Επιτρόπου Εθελοντισμού κ. Γ. Γιαννάκη για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος
Την 31η Μαΐου κάθε έτους εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος που έχει καθιερώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επιδιώκοντας έτσι να δοθεί έμφαση στους κινδύνους για την υγεία ως αποτέλεσμα του καπνίσματος και να προωθηθούν και υποστηριχθούν αποτελεσματικές πολιτικές για τον έλεγχο και τον περιορισμό του.
Το κάπνισμα θεωρείται πλέον παγκόσμια επιδημία και είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη υγεία του ατόμου αλλά και την Δημόσια Υγεία, γενικότερα. Το κάπνισμα αυξάνει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από νοσήματα του καρδιαγγειακού και αναπνευστικού συστήματος και από καρκίνο. Συγκεκριμένα, το κάπνισμα θεωρείται ως η κυριότερη αιτία καρκίνου που μπορεί να προληφθεί. Εκτιμάται ότι 25-30% των περιστατικών καρκίνου στις αναπτυγμένες χώρες σχετίζονται με το κάπνισμα.
Γενικότερα, το κάπνισμα αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για 8 από τις 16 κύριες αιτίες θανάτου ατόμων άνω των 65 ετών. Έρευνες κατέδειξαν ότι το κάπνισμα προκαλεί τον θάνατο 5 περίπου εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό προέρχονται από καρδιοπάθεια, κάποιοι από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα, και κάποιοι από καρκίνο του πνεύμονα. Η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιοπάθειας κατά 25-30% σε σχέση με τους μη εκτιθέμενους.
Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι το κάπνισμα σκοτώνει 650.000 άτομα κάθε χρόνο. Από αυτά 80.000 άτομα πεθαίνουν από παθητικό κάπνισμα. Ένας στους έξι ενήλικες υπολογίζεται ότι θα σκοτώνεται από το κάπνισμα κάθε χρόνο μέχρι το 2030. Στην Κύπρο καπνίζει το 38,1% των ανδρών και το 10,5% των γυναικών, γεγονός που έχει τραγικές συνέπειες στην υγεία του πληθυσμού. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκαν τον Μάιο του 2014, η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά το κάπνισμα, καθώς και την πρώτη θέση σε σχέση με το κάπνισμα μετά από καρδιακό επεισόδιο. Ένα μεγάλο ποσοστό καρδιοπαθών στην Κύπρο διακόπτει αρχικά το κάπνισμα αλλά με την πάροδο του χρόνου ξαναρχίζει. Η κατ' εξοχήν ασθένεια που προέρχεται από το κάπνισμα στην Κύπρο είναι ο καρκίνος του πνεύμονα που ανέρχεται σε ποσοστό 73%.
Η Παιδεία είναι σε όλους τους τομείς ο πυρήνας των αλλαγών αφού εκτός από την προσφορά μάθησης συμβάλει στην διαμόρφωση αξιών, συμπεριφορών και στάσεων ζωής. Η καλλιέργεια του εθελοντισμού και της ιδιότητας του ενεργού πολίτη στα σχολεία (δημοτική και μέση εκπαίδευση) ως στάση ζωής και η δημιουργική αξιοποίηση του χρόνου των παιδιών με την υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ψυχαγωγίας και ενασχόλησης μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην πρόληψη και αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων όπως είναι η εγκληματικότητα και η εξάρτηση σε ουσίες μεταξύ των οποίων και το κάπνισμα.
Παράλληλα, τα Υπουργεία Υγείας και Παιδείας και Πολιτισμού θα πρέπει να προωθούν προληπτικές δράσεις κατά του καπνίσματος και προγράμματα αγωγής υγείας που να στοχεύουν στην προστασία της υγείας των νέων και στην προστασία της δημόσιας υγείας.
Πολιτεία, παιδεία, ιατρική κοινότητα, εθελοντικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις θα πρέπει να συνεργαστούν ώστε να προωθηθούν δράσεις που θα στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση όλων αναφορικά με τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, στην πρόληψη και την αποτροπή του ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες, στην παροχή υποστήριξης και ενθάρρυνσης προς τους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα και στην προώθηση ενός περιβάλλοντος ελεύθερου από καπνό, με τρόπο που να διασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους, μικρούς και μεγάλους, μιας ζωής χωρίς κάπνισμα ή/και άλλες εξαρτήσεις.
